Bình luận
0
Ở Hải Dương, ngoài gia đình Nghệ sĩ Nhân dân Trùm Thịnh (Nguyễn Văn Thịnh) còn có gia đình Nghệ sĩ Nhân dân Cả Tam (Trịnh Thị Lan) cũng nổi tiếng gần xa về truyền thống nghệ thuật. Đặc biệt, trong gia đình, cả bà nội và cháu nội đều là những Nghệ sĩ Nhân dân nức tiếng của làng chèo.
Nghệ sĩ Nhân dân Cả Tam sinh 1888 trong một gia đình nghèo có truyền thống theo nghệ thuật chèo tại Hải Dương. Từ nhỏ, bà đã được cha cho đi học nghề, nhưng bị các thầy chê vụng và đuổi đi. Năm 8 tuổi, bà được cụ Kép tổng thu nhận. Ba năm sau, bà chính thức được diễn chèo.
Năm 16 tuổi, bà ra Hà Nội theo hát tại các rạp và gánh hát. Sau khi Sán Nhiên đài thành lập, khi đã 40 tuổi, bà liền tham gia trào lưu chèo cải lương và chèo văn minh. Sau khi trào lưu chèo cải lương suy tàn, bà theo gánh hát của ông Trùm Thịnh về nông thôn biểu diễn cho tới năm 1939. Khi các chiếng chèo đi xuống, bà Cả Tam đành phải chuyển nghề, thậm chí thề vĩnh biệt nghề Tổ.
Mãi đến năm 1953, bà tham gia Đoàn văn công nhân dân Trung ương tại chiến khu Việt Bắc. Năm 1955, bà hoạt động trong Đoàn chèo Trung ương (nay là Nhà hát Chèo Việt Nam). Bà còn tham gia Ban nghiên cứu chèo cùng các nghệ nhân khác như: Năm Ngũ, Dịu Hương, Trùm Thịnh, Lý Mầm… nghiên cứu và bảo tồn và phát triển nhiều làn điệu chèo cổ. Ngoài ra bà còn dạy chèo tại trường Kịch nghệ dân tộc, đào tạo nhiều thế hệ diễn viên chèo.
Trong hoàn cảnh kháng chiến vô cùng gian khổ bà vẫn say sưa truyền nghề tận tụy, chu đáo cho anh chị em mới bắt đầu làm quen với nghệ thuật chèo, thông qua các vai diễn nổi tiếng trước đây của bà. Không chỉ ở các vai diễn cổ, bà còn được đánh giá rất cao về tinh thần tìm tòi, sáng tạo không ngừng qua các nhân vật hiện đại.
Bà nổi tiếng qua những vai chèo cổ như: Trinh Nguyên, Đào Huế, Thị Mầu, Châu Long, Tú Bà, Mụ Sùng, Điềm Thị... và cả những vai hiện đại như già Đa trong Tấm Cám, bà Mây trong Nông thôn tươi sáng. Bà được đánh giá là có lối diễn giản dị và sắc sảo, thể hiện tài năng độc đáo trong nghệ thuật nói sử (lối nói cơ bản của hát chèo).
Nghệ sĩ Nhân dân Cả Tam có uy tín lớn trong giới sân khấu nước nhà. Bà được bầu làm Ủy viên Ban Chấp hành Hội Liên hiệp Văn học - Nghệ thuật Việt Nam (nay là ủy ban Toàn quốc các Hội Văn học - Nghệ thuật Việt Nam) ngay từ khóa đầu. Trước những cống hiến lớn lao đối với nghệ thuật, năm 1964, Nghệ sĩ Nhân dân Cả Tam được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba và được truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vào năm 1984.
Trong phòng truyền thống của Nhà hát Chèo Việt Nam, ảnh chân dung bà được đặt bên bài vị trên bàn thờ các bậc tổ nghề của nghệ thuật chèo nước nhà.
Trong số những học trò của Nghệ sĩ Nhân dân Cả Tam, người được đánh giá cao nhất là Nghệ sĩ Nhân dân Phó Thị Kim Đức - học sinh lớp giáo sinh chèo, lớp đào tạo giáo viên dạy chèo đầu tiên sau năm 1954 được mở tại trường Sân khấu – Điện ảnh Việt Nam. Cháu nội của Nghệ sĩ Nhân dân Cả Tam là Đoàn Thanh Bình - người duy nhất được trao giải Người có giọng hát hay nhất làng Chèo toàn quốc năm 1993.
Nghệ sĩ Nhân dân Đoàn Thanh Bình sinh năm 1954 có bố mẹ đều là nghệ sĩ cải lương. Bản thân bà cũng từng là diễn viên của Đoàn Cải lương Bắc Thái (Thái Nguyên).
Năm lên 10 tuổi, Nghệ sĩ Nhân dân Đoàn Thanh Bình đã được bà nội Cả Tam dạy hát chèo. Với tình yêu thương, sự động viên và dạy dỗ tâm huyết của bà, cô bé Đoàn Thanh Bình lúc đó đã hát nhuần nhuyễn nhiều làn điệu chèo như: Đường trường duyên phận, Vãn cầm… Bà được bà nội khen chất giọng màu, vang, trường canh tốt. Ở thời điểm ấy, cô bé Đoàn Thanh Bình không hề biết bà đã “chấm” mình làm người nối nghiệp nghệ thuật của gia đình.
Mãi đến năm 1971, trước khi mất, Nghệ sĩ Nhân dân Cả Tam để lại lời trăng trối muốn có một đứa cháu theo nghiệp chèo. Bởi vậy mà năm 1971, nữ nghệ sĩ theo ý nguyện của bà đăng ký học tại trường Trung cấp Nghệ thuật Sân khấu Việt Nam (Nay là trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội).
Tại ngôi trường này, nghệ sĩ Đoàn Thanh Bình đã được học nghề với những bậc thầy của làng chèo khi đó như: Trần Thị Xuân, Dịu Hương, cụ Lê Hiền, Năm Ngũ, Thúy Lan… Sau này, khi có những thành công nhất định trên con đường nghệ thuật, bà gọi bước ngoặt đó là “một may mắn lớn nhất trong cuộc đời” vì khoảng thời gian này bà đã được học hỏi từ những giọng ca “khuôn vàng thước ngọc” của nghệ thuật chèo.
Tốt nghiệp năm 1975, Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Bình trở thành nghệ sĩ của Nhà hát Chèo Việt Nam. Từ môi trường này, bà không chỉ được thể hiện khả năng trong nhiều vai diễn khác nhau mà còn bắt đầu làm quen với việc đứng lớp, trợ giảng cho các thầy cô, hướng dẫn các em học sinh khóa dưới.
Nhiều nghệ sĩ tên tuổi của làng chèo như: Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Ngoan, Nghệ sĩ Nhân dân Vân Quyền, Nghệ sĩ Nhân dân Thúy Ngần… cũng từng được sự dìu dắt của Nghệ sĩ Nhân dân Đoàn Thanh Bình trong những câu hát, nét diễn đầu tiên khi bước chân vào trường.
Sự nghiệp biểu diễn của Nghệ sĩ Nhân dân Đoàn Thanh Bình được đánh dấu bằng nhiều giải thưởng danh giá với huy chương Vàng với vai chị Chúc trong vở Sông Trà Khúc năm 1985, vai Lã Thị trong vở Từ Thức năm 1990 và đặc biệt là giải Giọng hát hay nhất tại Hội diễn Chèo toàn quốc năm 1992.
Bén duyên với công việc giảng dạy từ những năm 80 nhưng phải đến năm 1996, Nghệ sĩ Nhân dân Đoàn Thanh Bình mới chính thức rẽ sang con đường này. Đó là khi bà dừng công tác tại Nhà hát Chèo Việt Nam và trở thành giảng viên khoa Kịch hát dân tộc, trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội.
15 năm gắn bó với mái trường, bà đã chèo lái 4 khóa học sinh cập bến bờ nghệ thuật, trong đó có nhiều học trò tiếp tục vươn xa với nghề, trở thành những lãnh đạo, nghệ sĩ, diễn viên có uy tín trong các đoàn nghệ thuật trên khắp cả nước, đạt nhiều danh hiệu, thành tích cao trong các kỳ liên hoan nghệ thuật, sân khấu toàn quốc.
Bà chính là cô giáo của Nghệ sĩ Nhân dân Tự Long - Nhà hát Chèo Quân Đội, Nghệ sĩ Ưu tú Bá Dũng, Bích Ngọc - Nhà hát Chèo Việt Nam, Nghệ sĩ Ưu tú Hồng Tươi - Nhà hát Chèo Hải Dương… Nghệ sĩ Nhân dân Tự Long xem Nghệ sĩ Nhân dân Đoàn Thanh Bình như người mẹ thứ hai của mình.
Khi đã nghỉ hưu, ngọn lửa đam mê nghệ thuật trong Nghệ sĩ Nhân dân Đoàn Thanh Bình vẫn không hề tắt lụi. Bà cùng với người bạn đời là Nghệ sĩ Ưu tú Vũ Ngọc vẫn miệt mài đi khắp các tỉnh miền Bắc như: Nam Định, Hải Dương, Vĩnh Phúc, Hưng Yên… giảng dạy và truyền lửa cho các thế hệ nghệ sĩ trẻ.
Không dừng lại ở việc giảng dạy cho các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp, bà còn tham gia các dự án xã hội hóa nghệ thuật chèo. Từ Dự án Chèo 48h, Tôi chèo về quê hương đến các dự án biểu diễn như Đông Kinh Cổ Nhạc và các lớp học dạy hát chèo online cho những khán giả yêu thích chèo trong và ngoài nước… Bà luôn nỗ lực tìm mọi cách đưa nghệ thuật truyền thống đến gần với công chúng.
Vài năm trước khi nghỉ hưu, nghệ sĩ Thanh Bình cùng những người đồng tâm nguyện với mình thành lập Giáo phường Đình làng Việt với mong muốn nối bước người xưa, làm hồi sinh không khí rộn rã của những chiếu chèo. Đây cũng là cách bà đưa các học trò của mình trở về không gian diễn xướng gần gũi với nghệ thuật chèo, đó chính là chiếu chèo sân đình.
Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng co giật, đau đầu, không hề nghĩ rằng mình bị nhiễm ký sinh trùng nguy hiểm.
Chia sẻ
Triệu Lộ Tư vực dậy sự nghiệp rực rỡ nhờ tác phẩm thành công vang dội trong khi Ngu Thư Hân đối mặt với làn sóng tẩy chay mạnh mẽ vì hàng loạt bê bối đời tư cùng dự án phim thua lỗ nặng nề.
Chia sẻ
Chính phủ quần đảo Marshall bắt đầu giải ngân khoản trợ cấp 200 USD mỗi quý cho mọi công dân cư trú trên lãnh thổ nhằm giảm bớt áp lực tài chính và ngăn chặn làn sóng di cư.
Chia sẻ
Không khí Giáng sinh 2025 đang "bùng nổ" tại khu vực Nhà thờ Lớn. Toạ độ "sống ảo" này đang thu hút hàng ngàn lượt khách đổ về chụp ảnh, check-in.
Chia sẻ
Công an TP Đà Nẵng cho biết đang khẩn trương truy bắt nghi phạm dùng hung khí tấn công một người phụ nữ trên địa bàn phường An Khê, hiện đối tượng vẫn đang bỏ trốn.
Chia sẻ
Trung ương biểu quyết thông qua với số phiếu tập trung cao nhân sự giới thiệu tham gia Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIV; giới thiệu nhân sự tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư, lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước khóa XIV, nhiệm kỳ 2026 - 2031, để trình Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Chia sẻ
Với kinh nghiệm 30 năm trồng sầu riêng, ông Nguyễn Hoàng Anh ở ấp 4, xã Đại Hải, TP Cần Thơ giờ có thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm. Khi thị trường ngày càng có nhu cầu cao về sản phẩm sầu riêng sạch, ông Hoàng Anh nhanh chóng chuyển hướng trồng sầu riêng hữu cơ...
Chia sẻ
Sau khi gia nhập Mạng lưới Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, TP.HCM lên kế hoạch số hóa dữ liệu học tập cá nhân và đẩy mạnh phân cấp cho cơ sở sau khi sắp xếp đơn vị hành chính.
Chia sẻ
Đề án sản xuất 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long sau 2 năm triển khai đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Đặc biệt, trong năm 2025, 500 tấn gạo Japonica mang nhãn hiệu “Gạo Việt xanh, phát thải thấp” lần đầu tiên xuất khẩu đến thị trường Nhật Bản, tiếp tục khẳng định vị thế gạo Việt trong phân khúc thị trường cao cấp.
Chia sẻ
Nằm sâu trong những khu rừng ở phía đông nam Siberia, miệng núi lửa Patomisky là một gò đá vôi vỡ vụn bí ẩn nhô ra từ thảm thực vật trên sườn đồi. Cho đến nay, người ta vẫn không thể xác định được nguồn gốc rõ ràng của nó.
Chia sẻ
Từ tháng 7 đến tháng 11/2025, chương trình khai quật khảo cổ hợp tác giữa Ban quản lý Di sản văn hóa Thế giới Mỹ Sơn và Viện Khảo cổ học đã làm xuất lộ dấu tích của một công trình kiến trúc chưa từng được ghi nhận: con đường thiêng-con đường cổ dẫn từ tháp K vào khu trung tâm Thánh địa Mỹ Sơn, xã Thu Bồn, TP Đà Nẵng (địa phận xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam trước đây).
Chia sẻ
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết sẽ đưa ra gói trừng phạt mới nhắm vào tổ hợp công nghiệp - quân sự Nga, trong đó có cả các cá nhân đến từ Trung Quốc.
Chia sẻ
Tin không khí lạnh mới nhất, theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, một đợt không khí lạnh mới sẽ ảnh hưởng đến miền Bắc vào dịp Noel khiến các tỉnh, thành, trong đó có Hà Nội sẽ mưa rét, có nơi dưới 8 độ C.
Chia sẻ
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng vừa ký quyết định điều động, bổ nhiệm ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu giữ chức Cục trưởng Cục Môi trường.
Chia sẻ
Tình trạng các địa phương công bố giá vật liệu không sát thực tế đang khiến các nhà thầu đầu tư công rơi vào cảnh “càng làm càng lỗ”, dẫn đến tâm lý trì hoãn thi công hoặc bỏ luôn hợp đồng, gây ra khó khăn cho đầu tư công tại Việt Nam.
Chia sẻ
Khoảng 8.000 công nhân xây dựng và vệ sinh môi trường tại TP.HCM sẽ được tặng quả Tết từ chương trình "Xây Tết 2026". "Xây Tết 2026" trao tặng khoảng 30.500 phần quà cho công nhân ngành xây dựng, vệ sinh môi trường và thoát nước đô thị trên cả nước.
Chia sẻ
Tại môn bóng đá nam SEA Games 33, tiền vệ cánh trái Nguyễn Phi Hoàng được đánh giá là "người hùng thầm lặng" trong chiến tích giành HCV của U22 Việt Nam.
Chia sẻ
Từ lâu, giới khoa học đã ghi nhận mối liên hệ giữa trầm cảm và nguy cơ phát triển chứng mất trí nhớ (sa sút trí tuệ) khi về già.
Chia sẻ
VKSND Tối cao truy tố ông Nguyễn Ngọc Thủy (“Shark” Thủy) cùng 28 bị can trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt hơn 7.677 tỷ đồng của hơn 10.000 người thông qua việc bán cổ phần “ảo” tại hệ sinh thái Egroup.
Chia sẻ
Ít nhất 3 người đã thiệt mạng và 12 người khác bị thương trong đợt tấn công quy mô lớn bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) của Nga nhằm vào nhiều tỉnh của Ukraine vào rạng sáng 23/12, tờ Kyiv Independent cho biết.
Chia sẻ
"Cách đây mấy năm, khi tổ chức các diễn đàn, câu hỏi thường xuyên chúng tôi nhận được là hãy giúp nông dân mua sản phẩm đi, đừng để nông sản phải dội chợ, đừng để được mùa rồi lại mất giá. Nhưng năm nay, toàn bộ các câu hỏi đều tập trung vào làm sao để sản xuất, bán giá tốt hơn, hướng đến phân khúc cao hơn...", Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Nguyễn Thị Thu Hương chia sẻ.
Chia sẻ
Quá trình đi chơi, nhóm thanh niên tại phường Bắc Gia Nghĩa (tỉnh Lâm Đồng) đã phát hiện con tê tê nặng 6kg và bắt về, trình báo cơ quan chức năng để thả vào rừng tự nhiên.
Chia sẻ
Nhằm phục vụ nhu cầu về quê đón Tết và kế hoạch du xuân đầu năm của người dân trong những ngày nghỉ Tết Nguyên đán 2026, ngành đường sắt sẽ tổ chức chạy thêm nhiều chuyến tàu khu vực phía Nam.
Chia sẻ
Trường THPT Nguyễn Thái Bình (đường Lý Thường Kiệt, phường Tân Hòa, TP.HCM) sẽ được tháo dỡ hoàn toàn để xây mới khối nhà 5 tầng với đầy đủ phòng chức năng hiện đại, tổng vốn đầu tư từ ngân sách.
Chia sẻ
Theo chuyên gia từ công ty nghiên cứu thị trường, giai đoạn cuối năm, trước tác động của nhiều vấn đề tiêu cực, nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng đến khả năng chi tiêu của người dân trong dịp Tết Nguyên đán 2026.
Chia sẻ
Sở hữu bằng AFC Pro – chứng chỉ huấn luyện cao nhất của châu Á, HLV Văn Thị Thanh hiện là HLV nữ duy nhất của bóng đá Việt Nam đủ điều kiện dẫn dắt đội tuyển quốc gia. Vậy Văn Thị Thanh là ai và hành trình nào đã đưa bà trở thành ứng viên đáng chú ý thay HLV Mai Đức Chung?
Chia sẻ
Chiều 23/12, Lễ công bố Nhà tài trợ chính và Bốc thăm xếp lịch thi đấu Giải bóng đá Nữ Vô địch U19 quốc gia – Cúp ACECOOK 2026 đã diễn ra tại Trụ sở LĐBĐ Việt Nam.
Chia sẻ
Sau 5 năm triển khai, Chương trình phòng, chống mại dâm trên phạm vi cả nước đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ sức khỏe nhân dân, bảo đảm quyền con người và thúc đẩy phát triển bền vững.
Chia sẻ
Vùng đất Nam Định vốn nổi tiếng với truyền thống hâm mộ và phát triển thể thao, đặc biệt là bóng đá. Đội bóng đá chuyên nghiệp Nam Định có lịch sử phát triển gần 100 năm, gặt hái nhiều thành tích đáng kể. Đã từng 02 lần vô địch Đông Dương với tên gọi đội bóng Cotonkin, vô địch giải quốc gia A1 (tương đương V.League) năm 1985 với tên gọi Công Nghiệp Hà Nam Ninh, vô địch Cup Quốc Gia năm 2007... Trong thời kỳ bóng đá hiện đại, CLB Thép Xanh Nam Định đã có 2 chức vô địch V.League liên tiếp - mùa giải 2023/2024 và 2024/2025.
Chia sẻ
Khi Ukraine bước vào mùa đông thứ tư của cuộc chiến với Nga, nước này phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng ngày càng nghiêm trọng - nhưng không liên quan nhiều đến vũ khí phương Tây hay hỏa lực của Nga: Kiev đang cạn dần nguồn nam giới trong độ tuổi và đủ sức khỏe để chiến đấu, tờ Washington Times viết.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
