Đoàn Quỳnh Như gây ấn tượng với triển lãm "Khiêu vũ tới trập trùng"

Đâu đó là tranh phong cảnh, là từng mảng tâm trạng, là nỗi nhớ thiên nhiên ở ngoài kia, nơi con người thả lỏng trí tưởng tượng trong suốt thời gian dài 2 năm ngưng trệ vì Covid-19. Có thể nói, mỗi bức tranh của Đoàn Quỳnh Như như một bài thơ nhỏ, với những khoảng sáng lặng lẽ, vì cô luôn nhìn ở tâm điểm của một nhà thơ khi bước vào hội họa. Lúc tinh tế, lúc cá tính, lúc dễ thương, đầy ước vọng tươi sáng.

Và khi dừng sâu ở "Mắt nhân gian", có một chút huyền bí của vũ trụ và tâm linh neo đậu ở đó. "Cái nhìn dương gian ở mỗi người khác nhau. Đêm, ngày, sáng, tối hay âm dương cũng là sự bao la của vũ trụ. Hễ nghĩ ra ý tưởng nào là nét vẽ tuôn trào và tôi thể hiện hết sức mình. Tôi nghĩ mình mạnh về cảm xúc vì xuất phát từ người làm thơ. Còn màu sắc thì mạnh mẽ. Tôi vẽ màu nước nhưng không giống ai. Lúc vẽ, tôi rất hưng phấn. Trong 4 năm qua, tôi bắt đầu đắm chìm trong màu sắc và đường nét, cuối cùng ra được 45 bức ưng ý cũng như thoát ra khỏi sự kiềm tỏa của thời Covid-19", họa sĩ Đoàn Quỳnh Như chia sẻ.

Đoàn Quỳnh Như sinh ra và lớn lên tại Ô Lâu (tỉnh Quảng Trị), học ngành văn hoá - du lịch tại Huế. Trong thời gian làm du lịch, Đoàn Quỳnh Như từng thử qua nhiều lĩnh vực, trong đó có diễn xuất và biên kịch. Kịch bản phim điện ảnh Thiên thai (2008, do Chánh Phương Film giữ bản quyền) là một ví dụ.

Đoàn Quỳnh Như là tác giả của hai tập thơ Như là…! (2005) và Vọng (2009). Thơ từng xuất hiện trên các báo giấy, tạp chí như Sông Hương, Văn nghệ, Văn chương Việt, Kiến thức ngày nay, Tuổi trẻ, Người lao động…

Tình cờ đọc tập Vọng, nhà thơ Như Quỳnh de Prelle cảm nhận: "Đoàn Quỳnh Như biết trình diễn trong thơ, trong cảm thức của mình, biết biểu hiện. Tôi thích cách cô ấy trình diễn, biểu hiện chính mình trên những hàng chữ, rất ngắn, lộn xộn, trúc trắc…. Tôi cũng tin từ đó, không viết tiếp nữa, cô ấy đã tìm thấy hạnh phúc. Không người đàn bà nào yêu tận cùng, thông minh vừa đủ để giữ lại cho mình những tái sinh, những riêng tư. Cô ấy có sự cân bằng đó. Gương mặt điềm tĩnh của cô. Chữ có lẽ đã giúp cô giải phóng và trấn an cho cô một tâm hồn bình lặng".

Còn với nhà thơ Inrasara thì cảm nhận: "Qua tập thơ Vọng, bằng kinh nghiệm mang tính cá thể, Đoàn Quỳnh Như hé lộ cho ta mơ hồ nhận ra thân phận tình yêu trong hành trình yêu, qua đó - thân phận con người trên hành trình đời".

Theo giám tuyển Lý Đợi, từ một tâm thức thơ như vậy, Đoàn Quỳnh Như đến với hội họa như một sự bung tỏa đam mê sáng tạo mới với chất liệu, ngôn ngữ, sắc màu đầy mê hoặc; một sự hứng thú khám phá bản thân ở một tâm thức khác. Gần 4 năm tự học và vẽ, tuy không dài, nhưng vùng mộng cảnh trong hội họa của Đoàn Quỳnh Như ngày càng sắc sảo, man mác hồn thi ca.

Triển lãm cá nhân đầu tiên Khiêu vũ tới trập trùng bày gần 30 tranh. Đây là một phần những bức tranh đầu tay của Đoàn Quỳnh Như. Thi sĩ vẽ tranh thì có nhiều chất thơ, thậm chí vẽ chính các bài thơ thành tranh, cũng là điều dễ hiểu. 

Dường như bị bất lực và giới hạn trước ngôn từ, nên vẽ để tìm giải thoát. Vẽ với hy vọng màu sắc có thể giúp tìm thấy lối ra trong các chấn động, trống vắng. Vẽ với hy vọng tái kết nối bản thân với thiên nhiên mộng cảm, với không gian xa lạ, với nơi chốn huyền hoặc; và cả với những nơi quen thuộc đang dần phôi pha. Vẽ với hy vọng tìm lại sự cân bằng, mà đôi khi đời sống thường nhật - dẫu cho đủ đầy, hạnh phúc - đã làm chơi vơi, chao đảo.

Tranh của Đoàn Quỳnh Như thì không hề vẽ cho vui. Nó là kết quả của không ít dằn xé, đôi khi kêu gào, đôi khi năn nỉ, đôi khi vượt thoát, đôi khi mơ mộng… Kiểu như không vẽ có thể trầm cảm, thậm chí bấn loạn…

"Ta cứ dệt đan kiếp sống miên man điệu vũ

Hãy thôi lo âu bỏ ngoài tai lời ong ve

Chỉ còn tiếng nhạc dập dìu đê mê

và chúng ta bừng cháy lên đôi môi miền thần thoại

Với du dương đung đưa tròn vạnh

hãy chạm tận đáy hồn nhau" ("Khiêu vũ tới trập trùng" – thơ Đoàn Quỳnh Như).

Họa sĩ Lê Minh Phong nhận định: "Thông thường, khi một thi sĩ bước sang hội họa, người ta thường chọn lối tranh biểu hiện để bày tỏ tiếng nói của mình với tha nhân. Nhưng với Như, qua những họa phẩm như Vũng thương đau, Tiếng chuông, Trập trùng, Mắt nhân gian…, ngôn ngữ hội họa của Như nghiêng về trừu tượng, một lĩnh vực khó để đạt đến chân tủy của nó. Nhưng Như đã đi vào trừu tượng một cách tự nhiên như chính những giấc mơ của một thi sĩ.

Hội họa của Như là sự chối bỏ mô phỏng hiện thực khách quan. Như quay vào trong, nỗ lực phóng chiếu nội tâm của mình, một nội tâm mạnh mẽ đã từng thể hiện qua thi ca, nhưng lần này được chuyên chở dưới một thứ chất liệu khác và hình thức khác. Như hướng đến rút tỉa những cảm xúc nội tại dấu kín và bày lên tranh. Màu sắc và nhịp điệu của màu đã diễn tả được thế giới bên trong Như. Tác phẩm của Như vì vậy ẩn chứa nhiều bí mật. Những tác phẩm ấy hoàn toàn đi ra từ tưởng tượng, không nương tựa vào ngoại vật nào.

Với những họa phẩm kể trên, tôi nghĩ Như đã nối dài được biên giới hiện hữu của mình".

×