Kết nối thị trường mật ong dú TP.HCM: Khó khăn không chỉ đến từ địa lý

Sau khi tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu xây dựng mô hình nuôi ong dú (stingless bee) chuyên nghiệp, được đánh giá là có tổ chức và quy củ, thì nghề nuôi ong dú ở TP.HCM cũng bắt đầu lan rộng và phát triển mạnh từ nội thành ra ngoại thành — đặc biệt tại các quận, huyện như TP.Thủ Đức (nay là phường Phước Long và Hiệp Bình), Bình Thạnh (phường Bình Qưới), huyện Hóc Môn và Nhà Bè (nay là xã Hiệp Phước)…

Mật ong dú chờ kết nối

Anh Phạm Hoàng Phúc, chủ trại nuôi ong dú quy mô ở huyện Nhà Bè (cũ) cho biết, hiện tại TP.HCM nghề nuôi ong dú đang phát triển rất mạnh với tổng số hơn 1.000 tổ/thùng, lượng mật ong dú thu hoạch mỗi năm hơn 500 lít.

“Tại TP.Thủ Đức (cũ) với số lượng tổ nuôi ong dú 600-800, lượng mật ong dú thu 200-250 lít/năm. Khu vực Nhà Bè (cũ) khoảng 300 tổ thu mật 80-100 lít/năm”, anh Phúc cho biết.

Trong khi đó, ông Trần Văn Mãng, nguyên Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), cho biết nông dân ở Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) đang phát triển nghề nuôi ong dú với hơn 2.000 tổ, khai thác hơn 1.000 lít mật ong dú mỗi năm.

Anh Võ Văn Đức, chủ một trại nuôi ong dú khá lớn ở Xuyên Mộc cho biết, hiện anh đang liên kết nuôi ong dú và bao tiêu đầu ra sản phẩm mật ong dú cho bà con nông dân.

“Như vậy, những người cùng làm không vướng bận đầu ra, chỉ đầu tư ban đầu, còn lại tôi lo hết”, anh Đức cho biết.

Ngoài liên kết sản xuất, anh Đức còn tổ chức liên kết tiêu thụ. Công ty nơi anh làm đã có chuỗi liên kết tiêu thụ hàng nông sản trước đó nên giờ anh đưa thêm sản phẩm mật ong dú vào hệ thống tiêu thụ.

Tận dụng việc tổ chức tour du lịch và sự kiện của công ty này, anh Đức đưa du khách vào tham quan các vườn cây ăn trái có sẵn khu nuôi ong dú để trải nghiệm và mua sản phẩm. Đồng thời, anh giới thiệu mật ong dú đến các khu du lịch liên kết với công ty để bán cho du khách làm quà tặng, lưu niệm. Ngoài ra, anh Đức còn bán mật ong dú cho các công ty dược.

Tuy nhiên, nói đến việc kết nối thị trường mật ong dú giữa TP.HCM và Bà Rịa – Vũng Tàu, sau sáp nhập, nhiều người nuôi ong dú cho rằng chưa phải lúc.

Chưa thể kết nối thị trường mật ong dú

Theo một số nhà kinh doanh, việc kết nối thị trường mật ong dú giữa TP.HCM và Bà Rịa – Vũng Tàu có nhiều tiềm năng và đã có một số dấu hiệu tích cực, nhất là trong bối cảnh cả hai địa phương đã hợp nhất với một thị trường tiêu thụ lý tưởng, đồng thời hai địa phương đang đẩy mạnh phát triển nông nghiệp đô thị – nông nghiệp sinh thái và chuyển đổi sản xuất theo hướng hữu cơ, tuần hoàn.

Sau sáp nhập, có thể thấy một xu hướng chuyển giao: Kỹ thuật, mô hình, kinh nghiệm từ vùng chuyên canh đang dần truyền tới thành phố. Tuy nhiên, quy mô nuôi ong dú tại TP.HCM (mới) vẫn nhỏ hơn rõ rệt — chủ yếu do không có nhiều quỹ đất, nuôi theo hộ gia đình, kiểu đô thị hóa. Tiềm năng tăng trưởng còn rất lớn tại TP.HCM nếu có hỗ trợ chính sách, hợp tác liên kết tiêu thụ, chia sẻ kỹ thuật.

Theo ông Mãng, mặc dù Bà Rịa – Vũng Tàu đang phát triển mạnh nghề nuôi ong dú, nhưng lượng mật ong dú thu được vẫn còn hạn chế chưa đủ cung ứng cho thị trường.

"Ong dú là vật nuôi tăng đàn nhanh vì đặc tính dễ tách đàn, tuy nhiên việc tăng đàn ong dú không đơn giản, phải thực hiện từng bước khảo sát theo quy trình như nguồn thức ăn, con giống… trước khi tăng đàn", anh Đức chia sẻ.

Cũng theo anh Đức, việc kết nối thị trường mật ong dú giữa hai địa phương gặp khó, không chỉ do thiếu số lượng mật mà còn liên quan đến chất lượng mật và bảo quản.

“Do nuôi ong dú rải rác trong hộ dân, khác vùng nuôi, loại hoa rồi tỷ lệ nước, tỷ lệ phấn hoa lẫn vào mật khi thu hoạch khiến chất lượng mật ong dú khó đáp ứng yêu cầu đồng nhất của khách hàng”, anh Đức thổ lộ.

Để nâng cao chất lượng mật, đảm bảo uy tín với khách hàng và chuẩn bị "chinh phục" thị trường TP.HCM, công ty của anh Đức đã vạch ra một kế hoạch phát triển cụ thể. Công ty đã liên kết với 24 hộ dân tại các xã như Bình Châu (6 hộ), Phước Tân (8), Phước Thuận (5), Bưng Riềng (1), Vũng Tàu (3) và Châu Đức (2), nâng tổng quy mô lên hơn 2.500 thùng ong. Nhờ vậy, sản lượng mật ong dự kiến thu được sẽ là 910 lít. Đặc biệt, công ty còn đầu tư vào công nghệ hiện đại, điển hình là máy tách thủy phần, nhằm nâng cao chất lượng mật ong dú.

Anh Đức đánh giá, nghề nuôi ong dú rất có tiềm năng phát triển kinh tế, bởi giá mật cao (1-2 triệu đồng/lít) và đầu tư thấp (vật nuôi không tốn tiền thức ăn), nhưng dù phát triển mạnh, nhưng “Tôi nghĩ 5-10 năm nữa Bà Rịa – Vũng Tàu mới đủ lực cung mật ong dú về thị trường Sài Gòn”, anh Đức chia sẻ.

Theo anh Đức, để nghề nuôi ong dú phát triển ở TP.HCM (mới), Hội Nông dân TP.HCM (mới) không chỉ tăng cường hỗ trợ vốn mà còn tạo điều kiện cho nông dân tham quan học hỏi mô hình nuôi ong dú hiệu quả, chuyển giao khoa học, kỹ thuật cho nông dân nuôi ong dú.

Dưới đây là một số khía cạnh về sự kết nối phát triển nghề nuôi ong dú giữa hai địa phương:

×