Không cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn: Có thể bị cưỡng chế, xử phạt, thậm chí truy cứu hình sự

Bạn đọc Hải Hà (Hà Nam) hỏi:

Sau ly hôn, chồng không cấp dưỡng nuôi con thì bị xử lý thế nào? Muốn yêu cầu cấp dưỡng lại thì phải làm sao?

Tôi và chồng đã ly hôn từ năm 2021, có một con chung (nay 7 tuổi). Theo quyết định của Tòa án, tôi là người trực tiếp nuôi con, còn chồng tôi có nghĩa vụ cấp dưỡng 3 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, anh ấy chỉ thực hiện nghĩa vụ này đến năm 2023, sau đó ngừng cấp dưỡng cho đến nay. Xin hỏi:

- Việc chồng cũ không cấp dưỡng nuôi con theo quyết định của Tòa án thì bị xử lý như thế nào theo quy định pháp luật?

- Tôi muốn yêu cầu chồng tiếp tục thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng thì phải làm gì?

Trả lời:

Cấp dưỡng là gì?

Luật sư Nguyễn Bá Huy, Giám đốc Công ty Luật TNHH Tín Hải cho biết, theo khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, "cấp dưỡng" là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng, trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên nhưng không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình, hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật này.

Nghĩa vụ cấp dưỡng giữa cha mẹ và con theo quy định pháp luật

Theo Điều 107 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, nghĩa vụ cấp dưỡng được quy định như sau:

Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa các chủ thể: cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông, bà nội, ông, bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; giữa vợ và chồng theo quy định của luật này. Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không được chuyển giao cho người khác.

Trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng cố tình trốn tránh thì cá nhân, cơ quan, tổ chức theo quy định tại Điều 119 Luật Hôn nhân và gia đình có quyền yêu cầu Tòa án buộc người đó thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng.

Luật sư Trương Quốc Huy cho biết, mức cấp dưỡng và phương thức cấp dưỡng sẽ do các bên thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng. Việc cấp dưỡng có thể thực hiện theo định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc cấp dưỡng một lần.

Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, nghĩa vụ cấp dưỡng chỉ chấm dứt trong các trường hợp sau: Người được cấp dưỡng đã thành niên, có khả năng lao động và có tài sản để tự nuôi mình; Người được cấp dưỡng được nhận làm con nuôi; Người cấp dưỡng đã trực tiếp nuôi dưỡng người được cấp dưỡng; Người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết; Bên được cấp dưỡng sau khi ly hôn đã kết hôn (đối với nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau ly hôn).

Như vậy, sau khi ly hôn, nếu Tòa án quyết định giao con cho bạn trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng và buộc chồng bạn phải cấp dưỡng cho con với mức 3 triệu đồng/tháng, thì đây là nghĩa vụ bắt buộc mà chồng bạn phải thực hiện. Nghĩa vụ này phát sinh do người cha không trực tiếp nuôi con và sẽ kéo dài cho đến khi có căn cứ chấm dứt theo quy định nêu trên.

Không cấp dưỡng cho con sau ly hôn sẽ bị xử lý ra sao?

Theo luật sư, trong trường hợp chồng cũ không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con theo quyết định của Tòa án, bạn có quyền nộp đơn yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự tổ chức thi hành án. Cơ quan này có thể áp dụng các biện pháp cưỡng chế như khấu trừ thu nhập, trích tiền trong tài khoản hoặc xử lý tài sản của người có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, nếu người có nghĩa vụ cố tình không chấp hành bản án, quyết định của Tòa án; không tự nguyện thi hành án thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Xử phạt hành chính:

Theo khoản 1, Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ, hành vi từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ hoặc chăm sóc, cấp dưỡng con sau ly hôn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.

Xử lý hình sự:

Điều 186 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định, người có nghĩa vụ cấp dưỡng nhưng cố tình trốn tránh trong khi có khả năng thực hiện, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt hành chính mà còn tiếp tục vi phạm, thì có thể bị: Phạt cảnh cáo, Phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm, Hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.

Hồ sơ và thủ tục yêu cầu thi hành án cấp dưỡng nuôi con

Bạn đọc có thể gửi đơn yêu cầu thi hành án tại Chi cục Thi hành án dân sự nơi Tòa án đã giải quyết ly hôn, để đề nghị cưỡng chế buộc chồng cũ thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con theo bản án đã có hiệu lực.

Hồ sơ yêu cầu thi hành án bao gồm:

Đơn yêu cầu thi hành án (theo mẫu);

Bản án hoặc quyết định của Tòa án về việc ly hôn;

Bản sao có công chứng/chứng thực giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD) và sổ hộ khẩu của hai bên;

Bản sao có công chứng/chứng thực giấy khai sinh của con;

Các giấy tờ khác chứng minh điều kiện thi hành án của người phải thi hành án (nếu có).

Theo quy định, thời hạn tự nguyện thi hành án là 10 ngày, kể từ ngày người phải thi hành án nhận được hoặc được thông báo hợp lệ quyết định thi hành án. Hết thời hạn này, nếu người có nghĩa vụ không thực hiện, cơ quan thi hành án sẽ áp dụng biện pháp cưỡng chế theo quy định.

×