Làm thế nào để bóng đá Việt Nam thực sự chuyên nghiệp?

Làm thế nào để bóng đá Việt Nam thực sự chuyên nghiệp?

Việt Nam có hệ thống các giải đấu bóng đá chuyên nghiệp, bao gồm Giải vô địch quốc gia V.League 1, Giải hạng nhất V.League 2, giải Cup Quốc gia… với sự tham gia của các CLB bóng đá chuyên nghiệp. Sự chuyên nghiệp này thể hiện ở việc các cầu thủ tham gia giải đấu là những cầu thủ chuyên nghiệp, là những lao động toàn thời gian và sống bằng lương thưởng của cầu thủ.

Nhưng ở góc độ CLB, bóng đá Việt Nam chưa “chuyên nghiệp” khi các CLB không thể tự nuôi sống bản thân, trang trải các chi phí từ tiền lương cầu thủ, HLV, chi phí đào tạo đến tiền cơ sở vật chất và các chi phí khác, bằng các khoản thu từ bóng đá đem lại, như tiền bán vé các trận đấu, tiền tham gia các giải đấu, tiền bản quyền truyền hình hay quảng cáo, bán các vật phẩm lưu niệm… Tất cả các CLB ở V.League hiện nay đều tồn tại dựa vào vào nguồn ngân sách và các nhà tài trợ, chứ chưa thể tự chủ.

Đó chính là nguyên nhân dẫn đến thực trạng sau sáp nhập, rất nhiều đội bóng chuyên nghiệp ở Việt Nam bị ảnh hưởng, một số bị sáp nhập, chuyển giao hoặc giải thể, như Quảng Nam (giải thể), Đồng Nai (giải thể), CLB TP.HCM chuyển giao cho Công an TP.HCM, đổi tên thành CLB Công an TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu chuyển giao cho TP.HCM, đổi tên thành CLB TP.HCM, CLB Hòa Bình công bố đổi tên thành Phú Thọ và cho ra mắt logo mới, nhưng chưa đầy 3 ngày sau lại tuyên bố bỏ giải Hạng Nhất, khiến BTC phải bốc thăm lại, Gia Định FC nhiều khả năng chuyển giao cho Phú Thọ, đổi tên thành Xuân Thiện Phú Thọ...

Vậy làm thế nào để các CLB bóng đá ở Việt Nam trở nên thực sự chuyên nghiệp?

Chúng ta đều hiểu, để được coi là thực sự chuyên nghiệp, các CLB phải hoàn toàn tự chủ về tài chính, họ phải có nguồn thu lớn hơn các khoản phải chi, không phụ thuộc vào nguồn ngân sách cũng như nguồn tài trợ từ cá nhân “ông bầu”. Từ góc độ kinh tế, khi nhìn nhận CLB như 1 doanh nghiệp, ta nhận thấy có 2 cách để cân đối tài chính, hoặc giảm chi phí các khoản phải chi cho tới khi thấp hơn nguồn thu, hoặc tối đa hóa nguồn thu của CLB để đủ trang trải các khoản chi phí.

Khi nói về tăng nguồn thu cho CLB, người ta cho rằng là điều bất khả thi, khi tiền bán vé để xem các trận đấu cũng không tăng được, vì chưa đủ hấp dẫn NHM, bản quyền truyền hình, quảng cáo là không đáng kể khi so với các chi phí của đội bóng. Nhưng khi nói về giảm chi phí của CLB, người ta lại không thể giảm khoản chi lớn nhất của CLB, đó là giảm lương và các chi phí mua sắm cầu thủ. Bởi vì với thực trạng bóng đá Việt Nam hiện nay, nếu CLB giảm lương cũng như các khoản chi mua sắm cầu thủ, lập tức ảnh hưởng đến chất lượng đội hình, đến kết quả thi đấu của đội bóng.

Đến đây, chúng ta thấy mâu thuẫn bắt đầu hiện ra, đó là tại sao khi cho rằng chưa đủ hấp dẫn người xem, các khoản chi như vé vào sân vận động xem thi đấu hay phí xem truyền hình trực tiếp không thể nâng cao hơn để hỗ trợ nguồn thu của CLB mà lương cầu thủ cũng như phí chuyển nhượng lại được định giá cao như thế? Và các mâu thuẫn này giống như một vòng tròn luẩn quẩn, không biết phải tháo gỡ bằng cách nào và từ đâu trước. Vậy khi nào và bằng cách nào bóng đá Việt Nam mới thoát ra khỏi cái vòng luẩn quẩn này để trở nên chuyên nghiệp thực sự như các nền bóng đá tiên tiến trên thế giới?

Câu trả lời không thể đến từ Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF), càng không thể đến từ các CLB hay các “ông bầu”, mà nó phải được đến từ các cấp ra chính sách của quốc gia. Đầu tiên, các cơ quan quản lý phải nhìn bóng đá là một nền công nghiệp, một “con gà đẻ trứng vàng” thực sự, giống như cách nhìn đối với bóng đá ở các nước có nền bóng đá tiên tiến, chứ không phải cái hôm nay để làm màu, mai lại là “của nợ”, là gánh nặng cho ngân sách địa phương. Khi đó, không những ngân sách nhà nước không phải chi ra cho các đội bóng nữa, mà còn được đóng góp bằng tiền thuế từ mọi hoạt động tài chính của CLB, thay vì chủ yếu thu từ thuế thu nhập cá nhân của các cầu thủ như hiện nay. Khi đó, các CLB lành mạnh sẽ đủ khả năng nuôi sống bản thân và phát triển.

Vậy ước mơ này có khả thi không? Hoàn toàn khả thi nếu ta nhìn từ góc độ rằng tài nguyên để phát triển bóng đá. Việt Nam có tài nguyên phát triển bóng đá rất lớn, đó chính là tình yêu bóng đá cuồng nhiệt đến đặc biệt của người dân Việt Nam, thứ tình yêu mà chúng ta vẫn thương vỗ ngực tự hào khi nhắc đến với thiên hạ. Khi đó, người hâm mộ không chỉ là fan của các CLB, ở góc độ khác, họ là tập thể các nhà tài trợ cho đội bóng, bằng việc sẵn sàng cùng nhau bỏ tiền ra mua vé, trả tiền phí truyền hình, mua áo đấu với vật phẩm lưu niệm với mức giá phù hợp, hoặc họ có thể bỏ tiền để mua cổ phần, sở hữu một phần đội bóng họ yêu thích, thay vì một ông bầu duy nhất bỏ tiền ra như hiện nay.

Vậy các biện pháp cụ thể cần thực hiện là gì?

Hiện tại, điều này vẫn còn đang nằm trong đầu các cơ quan quản lý và ra chính sách quốc gia. Cho tới khi các chính sách này xuất hiện, sự chuyên nghiệp của bóng đá Việt Nam vẫn chỉ là nửa vời, và các CLB vẫn chỉ là thú vui cuối tuần “đẳng cấp” của các ông bầu mà thôi. Mà đã là thú vui thì thích thì chơi tiếp, không thích thì thôi, giải tán.

×