Lịch sử 95 năm Hội Nông dân Việt Nam-hòa dòng ký ức sống động của dân tộc (bài 1): Dấu ấn kiên cường và khát vọng

LTS: Báo điện tử Dân Việt trân trọng giới thiệu bài viết 3 kỳ của tác giả Nguyễn Huy Du hưởng ứng thi viết tìm hiểu về truyền thống, lịch sử 95 năm thành lập Hội Nông dân Việt Nam xây dựng và trưởng thành do Báo Nông thôn ngày nay/Dân Việt điện tử. Tác giả Nguyễn Huy Du trú ở xóm Hoan Huỳnh, xã Hải Hưng, tỉnh Ninh Bình (trước thời điểm bỏ cấp huyện, sáp nhập tỉnh Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình, tác giả ở xã Hải Hưng, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định).

Kỳ 1: Dấu ấn kiên cường và khát vọng.

Giai cấp nông dân -Lực lượng chủ lực của cách mạng

Lịch sử cách mạng Việt Nam là lịch sử của những cuộc khởi nghĩa nông dân, là hành trình kiên cường của những con người “chân lấm tay bùn” đứng lên chống áp bức, bóc lột để giành lại quyền sống và phẩm giá.

Ngay từ những năm đầu thế kỷ XX, khi ánh sáng chủ nghĩa Mác - Lênin lan tỏa vào Việt Nam qua những trí thức yêu nước, giai cấp nông dân đã nhanh chóng trở thành lực lượng trung thành và đông đảo nhất đi theo con đường cách mạng vô sản do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.

Năm 1930 - năm thành lập Đảng, cũng là thời điểm đánh dấu sự hình thành của các tổ chức Hội Nông dân Việt Nam đầu tiên với tổ chức Nông hội đỏ.

Trong Cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh (1930-1931), nông dân là lực lượng chủ yếu xây dựng chính quyền cách mạng ở cơ sở. Từ đó, phong trào đấu tranh của nông dân lan rộng khắp Bắc - Trung - Nam, thể hiện tinh thần kiên cường và khát vọng công bằng, dân chủ.

Sau tháng 3 năm 1937, để đáp ứng mục tiêu của phong trào cách mạng trong tình hình mới, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã họp đề ra đường lối chính trị và phương pháp tổ chức mới, quyết định lấy tên Nông hội thay cho tên Nông hội đỏ trước đó.

Tổ chức chính của giai cấp nông dân lúc này là Nông hội. Nông dân có thể tổ chức thành nhiều Hội với tên gọi khác nhau, nhưng nội dung, chương trình đấu tranh vẫn là của Nông hội. Đó là các tổ chức như: Hội tương tế ái hữu; Hợp tác xã, Hội gặt, Hội cấy...

Hội Nông dân Việt Nam-Hạt nhân tổ chức và giác ngộ chính trị trong giai cấp nông dân

Sau Cách mạng tháng Tám 1945, chính quyền cách mạng non trẻ đã ban hành nhiều chính sách mang tính bước ngoặt đối với nông dân: cải cách ruộng đất, giảm tô giảm tức, thành lập hợp tác xã…

Trong đó, Hội Nông dân Việt Nam chính là tổ chức nòng cốt tập hợp, tuyên truyền và hướng dẫn nông dân thực hiện các chủ trương của Đảng.

Năm 1950, Hội Nông dân Cứu quốc được thành lập, góp phần đưa lực lượng nông dân tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp. Đến năm 1976, sau khi đất nước thống nhất, tổ chức Hội được kiện toàn, phát triển ở cả ba miền, đóng vai trò chủ chốt trong xây dựng hợp tác xã, ổn định an ninh nông thôn.

Giai đoạn 1976-1986 có thể coi là thời kỳ “chuyển giao lịch sử” của Hội Nông dân Việt Nam. Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế bao cấp, Hội là nơi kết nối giữa nhà nước - người dân để duy trì sản xuất nông nghiệp, từng bước tạo đà cho công cuộc đổi mới sau này.

Từ Đổi mới đến phát triển - Dấu ấn của người nông dân làm chủ

Năm 1986, Đại hội VI của Đảng khởi xướng công cuộc đổi mới toàn diện, đặc biệt là trong nông nghiệp. Chính sách khoán 10 (1988) đã thực sự “cởi trói” cho sản xuất nông nghiệp. Hàng triệu hộ nông dân trở thành “người chủ trên mảnh ruộng của mình”. Đây là bước ngoặt lịch sử làm thay đổi bộ mặt nông thôn Việt Nam.

Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Nông dân Việt Nam lần thứ nhất, được tổ chức từ ngày 28/3 - 29/3/1988 tại Hội trường Ba Đình, Hà Nội. Tham dự Đại hội có 613 đại biểu thay mặt cho 11.188.789 hội viên của cả nước. Đại hội đã bầu Ban Chấp hành gồm 95 đồng chí và bầu 17 Ủy viên Ban Thường vụ. Đồng chí Phạm Bái - Ủy viên Trung ương Đảng được bầu giữ chức Chủ tịch Ban chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam. Ảnh: Tư liệu.

Trong giai đoạn này, Hội Nông dân Việt Nam chuyển mình mạnh mẽ để phù hợp với nền kinh tế thị trường. Năm 1993, Luật Đất đai sửa đổi đã trao quyền sử dụng đất lâu dài cho nông dân - một thành quả mà Hội đóng vai trò rất lớn trong vận động và bảo vệ quyền lợi hội viên.

Không chỉ dừng ở sản xuất, người nông dân bắt đầu làm kinh tế trang trại, liên kết hợp tác xã, tham gia xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường, an ninh trật tự cơ sở. Tổ chức Hội từ trung ương đến cơ sở giữ vai trò then chốt trong chuyển tải chủ trương của Đảng đến từng gia đình, từng thửa ruộng, từng vùng miền.

Truyền thống yêu nước, đoàn kết và đổi mới-di sản tinh thần 95 năm của giai cấp nông dân Việt Nam

Trong suốt 95 năm lịch sử, Hội Nông dân Việt Nam không chỉ là nơi bảo vệ quyền lợi, mà còn là môi trường rèn luyện, phát triển đội ngũ cán bộ nông thôn, đào tạo lớp lớp những con người vừa có kiến thức thực tiễn vừa thấm nhuần tư tưởng cách mạng.

Các đại biểu Indonesia, Hàn Quốc tham quan mô hình nông nghiệp công nghệ cao trong khuôn khổ Tuần lễ Giống, Nông nghiệp Công nghệ cao và Sinh vật cảnh năm 2025 diễn ra từ ngày 19-22/6/2025 tại TPHCM. Ảnh: Quang Sung.

Tinh thần yêu nước, đoàn kết, cần cù, sáng tạo đã trở thành “bản sắc nông dân Việt Nam”. Đó là sức mạnh giúp họ vượt qua bao thử thách - từ chiến tranh đến thiên tai, dịch bệnh, từ khốn khó bao cấp đến thời cơ - thách thức của hội nhập quốc tế.

Ngày nay, khi đất nước bước vào thời kỳ chuyển đổi số và phát triển kinh tế tri thức, những giá trị truyền thống ấy lại một lần nữa là “nền móng” để người nông dân thích ứng, đổi mới và làm chủ tương lai.

Thông điệp

Hội Nông dân Việt Nam - 95 năm một chặng đường lịch sử không chỉ là dòng chảy ký ức, mà là mạch nguồn sống động kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai.

Từ ruộng đồng kháng chiến đến cánh đồng công nghệ cao, từ “người bám đất” đến “người kiến tạo số”, mỗi chặng đường đi qua đều để lại dấu ấn của sự kiên cường và khát vọng.

Hành trình 95 năm ấy - bắt đầu bằng lòng yêu nước, được dẫn dắt bởi ánh sáng của Đảng - vẫn đang tiếp tục với một niềm tin lớn lao vào ngày mai!

×