Lùm xùm chuyện phần trăm tiền đền bù Formosa ở Quảng Trị

Quỵt tiền, thu tiền sai?

Thời gian qua, nhiều hộ nuôi tôm ở hợp tác xã (HTX) Huỳnh Xá Hạ, xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị bức xúc tố HTX có nhiều sai phạm.

Anh Trần Văn Hoài (SN 1977, trú đội 4, thôn Huỳnh Xá Hạ, thành viên HTX Huỳnh Xá Hạ) đã đại diện hơn 20 hộ dân HTX viết đơn phản ánh sai phạm, đề nghị UBND huyện Vĩnh Linh kiểm tra, thanh tra.

Theo anh Hoài, từ năm 2014 đến nay, HTX Huỳnh Xá Hạ không chi trả tiền Nhà nước hỗ trợ thuỷ lợi phí (người dân địa phương gọi là tiền dầu) cho xã viên. HTX trả lời: "Huyện không chi trả cho người dân, chỉ trả cho tập thể" nên HTX lấy tiền của dân xung vào quỹ, đầu tư làm mương nước, đường, điện khiến người dân bức xúc. Bởi theo người dân, tiền dầu phải được trả về trực tiếp cho hộ sản xuất.

Theo thông tin anh Hoài nắm được, HTX Huỳnh Xá Hạ có 43 ha hồ tôm, được nhận 108 triệu đồng tiền hỗ trợ thuỷ lợi phí. HTX giải thích dùng tiền đó làm việc chung nhưng theo anh Hoài và nhiều người khác, số tiền chi ra không bao nhiêu vì khối lượng công việc ít.

Hơn nữa, mỗi năm, xã viên đã đóng 5 kg thóc/sào canh tác, dùng để sửa chữa đường sá… (người dân gọi là tiền đường). HTX Huỳnh Xá Hạ có 43 ha, tức số thóc nộp là 4,3 tấn/năm, bán được khoảng 28 triệu đồng.

Ông Lê Văn Đàn (SN 1964, trú đội 4, Huỳnh Xá Hạ) đồng quan điểm với anh Hoài và cho biết, cứ 2 năm HTX lại múc mương thoát nước một lần, số tiền bỏ ra không lớn, không thể tiêu hết tiền đường và tiền dầu (khoảng 136 triệu đồng).

Theo ông Đàn, ngoài việc trên, HTX còn khiến người dân thắc mắc vì thu lại 1% tiền đền bù sự cố môi trường biển do Công ty TNHH Hưng nghiệp Formosa gây ra.

Năm 2017, ông Đàn đến UBND xã Vĩnh Sơn nhận 119,2 triệu đồng tiền đền bù Formosa mang về nhà.

Vài hôm sau, ông Trần Hữu Huy - lúc đó là tổ trưởng tổ nuôi tôm số 4, HTX Huỳnh Xá Hạ đến thu 1,192 triệu đồng (bằng 1% số tiền được đền bù) nói là để hỗ trợ cho cán bộ xã, huyện. Nộp tiền xong, ông Đàn ký vào danh sách in sẵn do ông Huy đưa cho, không có giấy biên nhận.

Ông Nguyễn Văn Thú (SN 1956, Huỳnh Xá Hạ) xác nhận, năm 2017 nhận được 180 triệu đồng tiền đền bù Formosa và đã nộp cho ông Nguyễn Quyết Thắng (tổ trưởng tổ nuôi tôm số 3) 1,8 triệu đồng cũng với lý do trên.

Cần kiểm tra, thanh tra

Để xác thực sự việc, PV Dân Việt gặp ông Trần Hữu Huy. Sau một hồi lục tìm giấy tờ, ông Huy xác nhận năm 2017 có đi thu 1% tiền đền bù Formosa của xã viên để nộp cho HTX.

Theo ông Huy, HTX thống nhất thu 1% tiền đền bù Formosa của các hộ nuôi tôm nên in danh sách đưa về cho các tổ trưởng nhờ thu hộ. Sau khi thu xong, ông Huy đã nộp tiền cho ban cán sự HTX nhưng không nhớ rõ số tiền.

Ông Nguyễn Văn Thắng cũng xác nhận đã thu 1% tiền đền bù Formosa của xã viên theo chỉ đạo của ban đại diện HTX. Số tiền thu được khoảng 7 triệu đồng.

"Việc nộp tiền 1% có người đồng ý, người không, nhưng đa số đều nộp. Bản thân tôi cũng nộp" - ông Thắng nói.

Trái ngược với phản ánh của người dân, ông Trần Văn Tuyên - Trưởng ban kiểm soát HTX Huỳnh Xá Hạ -  cho biết, không có chuyện HTX thu 1% tiền đền bù Formosa mà đó là do các hộ xã viên tự nguyện hỗ trợ một phần kinh phí cho tổ rà soát, thẩm định và không quy định số tiền cụ thể.

Ông Tuyên nói thêm, các địa phương khác được UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí cho tổ thẩm định tại thôn và hội đồng thẩm định xã, hỗ trợ tiền in ấn, photo văn bản tài liệu liên quan công tác bồi thường… Thế nhưng, xã Vĩnh Sơn không được hỗ trợ dù đã kiến nghị nhiều lần. Vì vậy, số tiền xã viên, nhân dân quyên góp, hỗ trợ ban cán sự HTX là việc nghĩa tình, để không ai phải chịu thiệt thòi.

Khi PV đề nghị ông Tuyên cho biết số tiền "nhân dân tự quyên góp" đã thu được, ông trả lời, bản thân mới nhận nhiệm vụ 2 năm trở lại đây nên không biết. Kiểm tra tại HTX thì ban đại diện cũng trả lời không biết, đặc biệt là không có giấy tờ, sổ sách thu chi nào liên quan.

Còn về tiền Nhà nước hỗ trợ thuỷ lợi phí, ông Tuyên cho biết, từ năm 2008 đến 2021, mỗi năm HTX Huỳnh Xá Hạ nhận 108 triệu đồng.

Sau quá trình thanh tra, năm 2013, Thanh tra huyện, Phòng Tài chính Kế hoạch, Phòng NNPTNT huyện Vĩnh Linh đã hướng dẫn HTX phải dùng tiền hỗ trợ thuỷ lợi phí vào việc chung như xây dựng, cải tạo hệ thống điện, đường, mương máng… để phục vụ sản xuất, không được chi trả cho từng hộ dân.

Các công trình xây dựng được HTX làm đúng quy trình, thủ tục.

"Việc ở HTX lặt vặt, nhiều lắm, nhưng tôi khẳng định không có chuyện gian dối, tất cả đều có chứng từ" - ông Tuyên nói.

Tuy nhiên, anh Trần Văn Hoài và người dân cho rằng, cách trả lời của Ban kiểm soát HTX chưa rõ ràng.

Ông Thân Trọng Dũng - Chủ tịch UBND xã Vĩnh Sơn - cho biết, đã nhận được báo cáo của Ban kiểm soát HTX Huỳnh Xá Hạ và đang kiểm tra, rà soát phản ánh của người dân nhằm xử lý phù hợp, đúng quy định, đặc biệt là hợp tình, hợp lý để sớm ổn định tình hình; khi có kết quả sẽ thông tin đến báo chí.