Một hợp tác xã ở Bến Tre làm cầu nối cho nông dân, chuẩn hóa vùng trái cây đặc sản

Khó khăn sau khi tiếp nhận đơn vị từ huyện Chợ Lách sau đại dịch

Giống như nhiều đơn vị kinh doanh nông nghiệp khác, Hợp tác xã Nông nghiệp Vĩnh Bình (HTX) đã chịu nhiều ảnh hưởng nặng nề sau đợt bùng phát đại dịch Covid-19.

Việc đứt gãy chuỗi cung ứng, thị trường tiêu thụ đình trệ, chi phí vật tư đầu vào tăng cao, cùng với tâm lý e ngại của nhiều đối tác trước đây đã khiến HTX rơi vào tình trạng khó khăn trong quá trình sản xuất, kinh doanh.

Ông Lê Đình Hoàn – Giám đốc HTX vẫn còn nhớ như in những ngày đầu tiếp nhận trách nhiệm quản lý một HTX đang đà đi xuống: “Trong thời điểm giãn cách xã hội, việc vận chuyển hàng hóa, đặc biệt là nông sản tươi, gặp rất nhiều trở ngại. HTX Vĩnh Bình từng phải đối mặt với tình trạng hàng tồn kho lớn, sản phẩm không thể xuất bán đúng mùa vụ khiến nhiều hộ nông dân liên kết thiệt hại nặng.

Các hợp đồng thu mua bị hủy hoặc giãn tiến độ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng tiền và niềm tin của thành viên HTX. Bên cạnh đó, chi phí cho phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và nhân công tăng mạnh sau đại dịch khiến HTX gặp khó trong việc cân đối chi phí – đặc biệt trong bối cảnh nhiều thành viên là nông dân nhỏ lẻ, vốn ít và chịu áp lực đầu tư cao. Điều này làm chậm tiến độ các kế hoạch mở rộng vùng trồng và sản xuất tập trung.

Đồng thời, một bộ phận lao động nông nghiệp rời bỏ công việc hoặc chuyển đổi nghề, khiến HTX gặp khó trong việc duy trì lực lượng chăm sóc, giám sát kỹ thuật tại các vùng liên kết trồng trọt”.

Tìm hướng đi mới gắn với mã vùng trồng trái cây đặc sản tại xã Vĩnh Bình

Cho đến đầu năm 2024, sau nhiều nỗ lực tập trung lại nguồn nhân lực, HTX Nông nghiệp Vĩnh Bình đã có 74 thành viên, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thu mua, kinh doanh và chế biến nông sản như chôm chôm, sầu riêng, bưởi da xanh…

Nhằm giúp bà con nông dân nâng cao giá trị sản phẩm và tìm kiếm đầu ra bền vững, HTX đã phối hợp chặt chẽ với Hội Nông dân tỉnh, huyện cho đến xã và các cơ quan chức năng để xúc tiến cấp mã số vùng trồng cho các loại trái cây chủ lực như sầu riêng, chôm chôm, bưởi da xanh.

Hiện tại, HTX Nông nghiệp Vĩnh Bình đã được cấp 2 mã số RD.BTOR-0284 (xuất khẩu thị trường New Zealand) và RD.BTOR-0094 (xuất khẩu thị trường Hoa Kỳ, Trung Quốc).

Ông Lê Đình Hoàn cho biết thêm: “Việc có mã vùng trồng không chỉ giúp HTX chủ động trong đàm phán với đối tác mà còn đảm bảo nông sản đạt chuẩn chất lượng, truy xuất được nguồn gốc rõ ràng. Đây là bước đệm không thể thiếu để nông sản địa phương khẳng định chỗ đứng trên thị trường quốc tế”.

Ông Nguyễn Văn Hóa – hộ nông dân ở Ấp Phú Đa, xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách chia sẻ: “Trước đây, việc bán nông sản chủ yếu phụ thuộc vào thương lái, giá cả lên xuống không ổn định khiến nông dân chịu thiệt.

Từ khi liên kết với HTX và có được mã vùng trồng, việc bị thương lái ép giá đã không còn nữa, do sản phẩm được các thị trường nước ngoài chấp nhận nên thương lái nhận hợp đồng cũng không đưa lý do này để hạ giá khi thu mua. Đồng thời, khi liên kết với HTX, chúng tôi được hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ phân bón và đặc biệt là đảm bảo đầu ra với giá tiệm cận thị trường”.

Tương tự, anh Nguyễn Thanh Ngọc Nhớ, ngụ cùng ấp Phú Đa cũng chia sẻ, gia đình anh có 2 công đất trồng sầu riêng, hai năm qua cho thu hoạch rất tốt nhưng phần tiêu thụ vẫn phải qua thương lái đến mua và cũng không được thống nhất về giá thỏa thuận từ đầu vụ cho đến lúc thu hoạch.

“Có khi đầu mùa thương lái họ đặt giá cao để bao vườn, nhưng cuối vụ nếu giá thị trường thấp thì thương lái cũng sẽ giảm giá xuống hoặc… bỏ cọc. Khi đó, gia đình phải tự tìm đường ra cho nông sản của chính mình.

Sau khi hợp tác với HTX, nông sản của gia đình được HTX trực tiếp tìm nguồn tiêu thụ, đồng thời HTX còn cung cấp các loại vật tư nông nghiệp và hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc để sầu riêng đạt tiêu chuẩn xuất khẩu tại các thị trường nước ngoài mà HTX đã được cấp mã vùng trồng” – anh Ngọc Nhớ nói.

Đồng hành cùng Hội Nông dân xã Vĩnh Bình trong công tác hỗ trợ nông dân

Không dừng lại ở đó, HTX đang có kế hoạch phối hợp cùng Hội Nông dân xã Vĩnh Bình xây dựng trung tâm hỗ trợ nông dân nhằm cung cấp phân bón, vật tư nông nghiệp, chuyển giao kỹ thuật canh tác, đồng thời là nơi kết nối việc làm cho người dân trong khu vực.

Đặc biệt, bà con nông dân tham gia chương trình truy xuất nguồn gốc sẽ được hỗ trợ phân bón miễn phí, giúp giảm chi phí sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Ông Lương Minh Chiếu – Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Vĩnh Bình cho biết: “Hội Nông dân đã có những chương trình hợp tác với HTX Nông nghiệp Vĩnh Bình trong các chương trình hỗ trợ hội viên nông dân tại địa phương như đào tạo kỹ thuật, hỗ trợ vật tư cho đến hướng dẫn nông dân tham gia đăng ký tiêu chuẩn sản phẩm OCOP để tăng giá trị thương hiệu khi xuất khẩu.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng liên kết với HTX để tìm đầu ra cho sản phẩm của người dân thông qua các chương trình xúc tiến thương mại tổ chức ở tỉnh Bến Tre hoặc các thành phố lớn”.

Từ một HTX chỉ làm hoạt động đơn thuần là nơi thu mua nông sản cho người dân, HTX Nông nghiệp Vĩnh Bình đang từng bước trở thành trung tâm kết nối – sản xuất – tiêu thụ – đào tạo kỹ thuật cho nông dân trong khu vực.

Với chiến lược rõ ràng, sự đồng hành của Hội Nông dân và tinh thần hợp tác của bà con, mô hình HTX kiểu mới này đang cho thấy một tương lai khả quan cho nông sản Bến Tre trên bản đồ nông nghiệp toàn cầu.

×