Nằm trong top 16 quốc gia sở hữu đa dạng sinh học cao nhất thế giới, Việt Nam truyền đi thông điệp "cùng hành động" để bảo vệ "báu vật toàn cầu"

Ngày 22/5, tại Vườn quốc gia Cúc Phương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức Lễ kỷ niệm Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2025.

Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2025 được Liên hợp quốc phát động với chủ đề: "Harmony with nature and sustainable development" - "Sống hài hòa với thiên nhiên và phát triển bền vững".

Việt Nam là một trong 16 quốc gia sở hữu đa dạng sinh học cao nhất thế giới

Theo Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học, Việt Nam là một trong 16 quốc gia sở hữu đa dạng sinh học cao nhất thế giới với 3 nhóm hệ sinh thái cơ bản: hệ sinh thái trên cạn; hệ sinh thái đất ngập nước và hệ sinh thái biển.

Báo cáo đa dạng sinh học quốc gia 2022, trong sinh giới Việt Nam có khoảng 62.600 loài sinh vật đã được xác định; hàng năm liên tục phát hiện thêm nhiều động, thực vật mới, trong đó ghi nhận 106 loài đặc hữu tại Việt Nam.

Việt Nam cũng là một trong các trung tâm nguồn gen cây trồng và vật nuôi của thế giới, gồm hơn 6.000 giống lúa, khoảng 800 loài cây trồng và là nguồn gốc của khoảng 887 giống vật nuôi, trong đó có khoảng 30 giống đang được sử dụng rộng rãi.

Các hệ sinh thái tự nhiên tại Việt Nam phong phú, đa dạng là nguồn vốn tự nhiên quan trọng cho phát triển bền vững nhiều ngành kinh tế, đặc biệt đối với nông, lâm, ngư nghiệp, du lịch và dược liệu.

Đa dạng sinh học góp phần to lớn cho an ninh lương thực, sinh kế cho người dân; duy trì nguồn gen vật nuôi, cây trồng; cung cấp các vật liệu cho xây dựng và các nguồn nhiên liệu, dược liệu; tạo nên các cảnh quan thiên nhiên; là cội nguồn của nhiều phong tục, tập quán tốt đẹp của người dân Việt Nam; đảm bảo cơ sở cho phát triển bền vững của đất nước.

Hiện nay, Việt Nam cũng là một trong những nước có trách nhiệm đối với quốc tế trong vấn đề bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học thông qua việc tham gia và thực hiện các Điều ước quốc tế về đa dạng sinh học và đã nội luật hóa các quy định, hướng dẫn của các điều ước quốc tế trong nhiều bộ luật quan trọng liên quan trực tiếp đến bảo tồn đa dạng sinh học: Luật Lâm nghiệp năm 2017; Luật Thủy sản năm 2017 và đặc biệt là Luật Đa dạng sinh học năm 2008 đã bao quát các nội dung của luật chuyên ngành về quản lý, bảo tồn và phát triển ĐDSH ở Việt Nam.

Chính phủ Việt Nam đã thông qua Nghị quyết 05 ngày 15/1/2021 về việc về việc phê duyệt chủ trương Việt Nam ủng hộ Cam kết của các Nhà Lãnh đạo thế giới về Thiên nhiên nhân dịp Hội nghị thượng đỉnh về Đa dạng sinh học trong khuôn khổ Khóa họp lần thứ 75 của Đại hội đồng Liên hợp quốc và đã thông qua Khung toàn cầu Côn Minh- Montreal tại Hội nghị lần thứ 15 các bên tham gia Công ước đa dạng sinh học năm 2022.

Các mục tiêu, nội dung chủ yếu về bảo tồn đa dạng sinh học đã được xác định cụ thể trong Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đồng thời được lồng ghép, thể hiện trong các chiến lược của nhiều ngành, lĩnh vực và cụ thể hóa thành các Kế hoạch, chương trình, đề án, nhiệm vụ để triển khai.

Với sự nỗ lực của các cấp, các ngành, các tổ chức và nhân dân, mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức cả khách quan và chủ quan, chúng ta đã giữ gìn, đầu tư, phát triển diện tích che phủ rừng của nước đạt 42%, tương đương gần 14 triệu ha, trong đó, rừng tự nhiên 10 triệu ha; thành lập 178 khu bảo tồn thiên nhiên; 11 khu Dự trữ sinh quyển thế giới, 3 khu Di sản thiên nhiên thế giới, 12 Vườn di sản ASEAN, 04 Công viên địa chất toàn cầu, 9 Vùng đất ngập nước tầm quan trọng quốc tế (Khu Ramsar) đã được quốc tế công nhận.

Công tác bảo tồn loài, nguồn gen cũng đã được chú trọng thực hiện và đạt được nhiều thành tựu. Nhờ đó, đa dạng sinh học mang lại các giá trị phục vụ đời sống và sự phát triển bền vững của các ngành kinh tế.

Truyền đi thông điệp "cùng hành động"

Bên cạnh những kết quả Việt Nam đạt được, Phó Trưởng Đại diện, UNDP Việt Nam Patrick Haverman cho rằng, đa dạng sinh học của Việt Nam – "Báu vật toàn cầu đang bị đe dọa", nguồn tài nguyên thiên nhiên này đang chịu áp lực ngày càng tăng.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy hơn một phần ba số loài động vật có vú của Việt Nam đang có nguy cơ tuyệt chủng. Đây không chỉ là mối quan tâm của quốc gia mà nó phản ánh một cuộc khủng hoảng toàn cầu.

"Mất đa dạng sinh học đe dọa đến các yếu tố nền tảng quan trọng của nền kinh tế, an ninh lương thực và sức khỏe của con người", Patrick Haverman nói.

Cùng nhận định, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Quốc Trị cho hay, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học đang chịu sức ép lớn từ phát triển kinh tế, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, suy thoái rừng và sự xâm lấn của các loài ngoại lai. Những tổn thất này là không thể đảo ngược nếu chúng ta không hành động kịp thời và kiên quyết, phát huy sức mạnh của toàn xã hội.

Nhân Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2025, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị kêu gọi các Bộ, ngành, cơ quan đoàn thể ở Trung ương, chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân hãy có những hành động thiết thực để giải quyết vấn đề bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học.

Trong đó, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách theo hướng kết hợp hài hòa giữa bảo tồn với khai thác, sử dụng hợp lý đa dạng sinh học; giữa bảo tồn, khai thác, sử dụng hợp lý đa dạng sinh học với việc xóa đói, giảm nghèo, phát triển sinh kế xanh, du lịch sinh thái và giáo dục môi trường.

Tổ chức triển khai có hiệu quả chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học, quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học quốc gia, hướng đến mục tiêu phục hồi và đảm bảo tính toàn vẹn, kết nối; đa dạng sinh học được bảo tồn, sử dụng bền vững nhằm góp phần phát triển kinh tế - xã hội theo định hướng nền kinh tế xanh, bền vững.

Thúc đẩy khoa học – công nghệ, chuyển đổi số trong giám sát và phục hồi hệ sinh thái, như: Xây dựng cơ sở dữ liệu số về đa dạng sinh học quốc gia; thúc đẩy nghiên cứu phục hồi hệ sinh thái như rừng ngập mặn, rạn san hô, rừng đầu nguồn; hỗ trợ các vườn quốc gia, khu bảo tồn, trung tâm cứu hộ động vật hoang dã ứng dụng công nghệ trong quản lý, theo dõi động thực vật quý hiếm.

Đồng thời, xây dựng kế hoạch, bố trí kinh phí và huy động các nguồn lực tài chính, đa dạng hóa nguồn đầu tư cho bảo tồn đa dạng sinh học; đẩy mạnh quan hệ hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước để thu hút, gia tăng tối đa các nguồn hỗ trợ và đầu tư về tài chính cho công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, chia sẻ công bằng, hợp lý các lợi ích thu được từ nguồn gen và phát triển các mô hình sinh kế bền vững cho cộng đồng.

Tăng cường truyền thông, giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học; đa dạng hóa các kênh truyền thông về đa dạng sinh học, lồng ghép các chương trình giáo dục tuyên truyền về bảo tồn đa dạng sinh học trong hệ thống trường học... Kịp thời phát hiện, đề xuất và tôn vinh những cá nhân, tập thể, cộng đồng có những mô hình, hoạt động, sáng kiến thiết thực và hiệu quả trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Nguyễn Cao Sơn cho biết, Ninh Bình là một trong những địa phương được đánh giá là có tính đa dạng sinh học cao với các hệ sinh thái đa dạng và phong phú, phân thành 5 hệ đặc trưng: hệ sinh thái rừng trên núi đá vôi, hệ sinh thái gò đồi, hệ sinh thái vùng đồng bằng, hệ sinh thái các thủy vực và hệ sinh thái vùng ven biển. Các hệ sinh thái đều mang tính tiêu biểu về quần thể loài và quyết định tính đa dạng sinh học.

Nhận thức được tầm quan trọng của đa dạng sinh học trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, Ninh Bình đã tích cực tham gia và thực hiện các Công ước quốc tế về bảo tồn đa dạng sinh học, Luật Đa dạng sinh học và Luật Bảo vệ môi trường...

×