Nghệ sĩ Nhân dân là nhà báo được phong Anh hùng Lao động, sắp được đặt tên đường ở TP Hồ Chí Minh là ai?

Nhà báo, Nghệ sĩ Nhân dân được đề xuất đặt tên đường trong dịp 100 năm báo chí

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, TP Hồ Chí Minh đã quyết định đặt tên đường theo tên của các nhà báo nổi tiếng. Đây là hoạt động vinh danh, thể hiện sự tri ân đối với đóng góp lớn lao của các nhà báo. Trong số này có tên đường Phạm Khắc - nguyên Giám đốc Đài Truyền hình TP. Hồ Chí Minh (HTV).

Anh hùng Lao động, nhà báo, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc (tên thật là Phạm Tấn Phước, bí danh Lê Minh) sinh năm 1939 tại Bến Tre, mất năm 2007. Ông là một trong những gương mặt nổi bật trong lĩnh vực báo chí và truyền hình Việt Nam. Ông nguyên là Giám đốc Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh (HTV).

Nhà báo, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc tham gia cách mạng từ năm 1956. Ông theo học khóa học Trung cấp Quay phim và lớp báo chí khóa 1 do Ban Tuyên huấn Trung ương Cục miền Nam đào tạo.

Từ năm 1963 - 1971, ông bắt đầu sự nghiệp báo chí với vai trò phóng viên, quay phim tại chiến trường miền Nam. Được rèn luyện ở chiến trường miền Nam khắc nghiệt, tận mắt nhìn thấy tinh thần đấu tranh của quân và dân ta, ông đã tham gia thực hiện nhiều bộ phim tài liệu gây tiếng vang lớn như: Chiến thắng đồn Cây Điệp, Chiến thắng Bình Giã, Đồng Xoài rực lửa, Chiến thắng Tây Ninh, Trận đánh ngã ba Bà Chim, Chiến đấu trên đường phố Sài Gòn Tết Mậu Thân 1968…

Những thước phim tài liệu này không chỉ phản ánh chân thực tinh thần chiến đấu quật cường, bất khuất của quân và dân miền Nam mà còn mang đến cho ông những giải thưởng danh giá. Tiêu biểu phải kể đến Giải thưởng Nguyễn Đình Chiểu với bộ phim tài liệu Chiến thắng Bình Giã, Giải Bông Sen Bạc cho phim Cuộc đọ sức 5 ngày Hà Nội - Điện Biên Phủ. Phạm Khắc còn nhận giải I về nghệ thuật Liên hoan phim quốc tế ở Praha (Cộng hòa Czech).

Sau năm 1972, ông về công tác tại Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) và tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp bằng những bộ phim tài liệu đặc sắc. Đáng chú ý, ông tham gia làm các bộ phim tài liệu về Hội nghị Paris (Pháp).

Năm 1996, ông được bổ nhiệm làm Giám đốc Đài Truyền hình TP. Hồ Chí Minh (HTV). Với sự tận tâm, nhiệt huyết, ông đã cùng cán bộ nhân viên chèo lái HTV vượt qua những khó khăn ban đầu, trở thành một đơn vị Anh hùng Lao động vào năm 2001 và có những đóng góp quan trọng cho ngành truyền hình.

Cố nhà báo, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc cũng là một trong những người sáng lập Hãng phim Truyền hình TP Hồ Chí Minh (TFS) và tổ chức các sự kiện nổi bật như giải đua xe đạp Cúp Truyền hình HTV và cuộc thi Tiếng hát Truyền hình HTV.

Một trong những dấu ấn lớn của ông chính là bộ phim Mê Kông ký sự dài 92 tập. Bộ phim do ông làm chủ biên và tổng đạo diễn, kể về hành trình khám phá sông Mê Kông đã để lại ấn tượng lớn với khán giả trong nước và khu vực Đông Nam Á.

Bộ phim giành giải Cánh diều Vàng cho thể loại phim tài liệu truyền hình vào năm 2006. Mê Kông ký sự cũng được TP Hồ Chí Minh chọn là một trong 10 tác phẩm văn học nghệ thuật nổi bật của thành phố trong năm 2025.

Điều đáng ghi nhận nữa là gia tài mà Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc để lại cho cuộc đời còn có hơn 20 nghìn bức ảnh về mọi miền đất nước, thiên nhiên, con người được tuyển chọn, in trong tập sách Phạm Khắc - Mê Kông ký sự - Phim và ảnh khiến giới nhiếp ảnh không khỏi ngưỡng mộ.

Mới đây, Hội đồng tư vấn tên đường của TP. Hồ Chí Minh đã thống nhất việc đồng ý đề xuất lấy tên Anh hùng Lao động, nhà báo, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc đặt tên cho tuyến đường hẻm nối giữa đường Nguyễn Thị Minh Khai và Nguyễn Đình Chiểu (Q.1).
Tuyến đường được đề xuất đặt tên Phạm Khắc có chiều dài gần 300m, lộ giới mặt cắt ngang hiện trạng 10m và lộ giới 10m, có điểm đầu là đường Nguyễn Thị Minh Khai (hẻm số 12) và điểm cuối là đường Nguyễn Đình Chiểu (hẻm số 5). Vị trí con hẻm nằm đối diện với Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh hiện nay là nơi Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc đã có hơn 32 năm cống hiến.

Với những thành tích xuất sắc và cống hiến to lớn cho nền báo chí và truyền hình Việt Nam, ông được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Độc lập, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ, Huân chương Chiến công, và Huân chương Giải phóng. Ông cũng được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1984. Nghệ sĩ Nhân dân năm 1997 và Anh hùng Lao động năm 2000.

Tài năng đi theo sự gan dạ

Anh hùng Lao động, Nhà báo, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc chính là chồng của họa sĩ Đặng Ái Việt- người nổi tiếng với hành trình vẽ chân dung Mẹ Việt Nam anh hùng. Ông có con trai là đạo diễn Phạm Việt Phước (Phạm Lộc), nổi tiếng với vai trò đạo diễn cho một số bộ phim: Sóng mồ côi, Mùa cúc susi, Giã từ những đêm hoang... Phạm Việt Phước hiện đang là Giám đốc Hãng phim Truyền hình TP Hồ Chí Minh.

Thời điểm Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc còn công tác, họa sĩ Đặng Ái Việt hết mình hỗ trợ chồng, làm người phụ nữ thầm lặng “xây tổ ấm” để chồng toàn tâm với sự nghiệp.

Nhà báo Đinh Phong - nguyên Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, người đồng nghiệp của Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc cho biết, ông rất bình tĩnh trước nguy hiểm mà các đồng nghiệp khác không thể có được.

Có một lần ở trận suối Đá (Tây Ninh) ngồi trong bụi, nhìn qua kẽ lá mà ông vẫn tập trung cao độ để lia máy quay khi toán lính Mỹ tiến đến rất gần. Hay như “Trận 12 ngày đêm - Điện Biên Phủ trên không”, ông mang máy chạy lên lầu, quay cảnh máy bay Mỹ ném bom và bị cao xạ ta bắn rơi mà không hề nghĩ đến cái chết. Có như thế mới có những thước phim “để đời” cho đồng nghiệp, khán giả nể phục.

Ngày đất nước thống nhất, ông cùng đồng nghiệp vào tiếp quản Đài Truyền hình Sài Gòn rồi tiếp tục dấn thân, phụng hiến cho nghệ thuật để lại tấm gương sáng cho đồng nghiệp soi chiếu và ngưỡng vọng.

Sau đó, ông có nhiều năm làm Giám đốc Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh. Ngưỡng mộ và tin cậy ông, cử tri từng bầu ông làm đại biểu HĐND TP Hồ Chí Minh. Chính Phạm Khắc là một trong những người khởi xướng nên Giải đua xe đạp Cúp Truyền hình TP Hồ Chí Minh, được mọi người nồng nhiệt hưởng ứng và ủng hộ.

Nhà nghiên cứu Trần Bạch Đằng từng nhận xét tài năng và nghệ thuật của Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc đi theo sự gan dạ của ông. Hình ảnh Phạm Khắc vừa cầm máy quay phim vừa cầm súng lăn xả giữa chiến trường gây ấn tượng rất mạnh. Như ở trận Bình Giã, có một chiếc xe của giặc thất trận chạy rớt xuống sông và Phạm Khắc đã chạy theo để quay được cảnh đắt giá ấy.

Nghệ sĩ Ưu tú Nguyễn Việt Hùng – nguyên Giám đốc TFS (Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh) nói rằng: "Anh Phạm Khắc vừa là người anh, người thầy, người đồng nghiệp với tất cả sự chia sẻ cảm thông và yêu thương chúng tôi. Là một nhà quản lý, anh luôn lắng nghe và thấu hiểu, tạo mọi điều kiện cho nghệ sĩ sáng tạo. Là một nghệ sĩ, anh hết mình với từng cảnh quay. Điểm đáng kính nhất trong con người Phạm Khắc chính là tính nhân nghĩa rất cao cả. Anh luôn sống thủy chung và tình nghĩa trọn vẹn trước sau với mọi người”.

Theo nhà báo Phạm Bội Anh Thuyên, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc có vầng trán rộng như thể chứa cả bầu trời nghệ thuật và trí tuệ phi thường ẩn bên trong đó. Ông có tính kiệm ngôn, nghiêm nghị, thường trầm ngâm, nghĩ ra ý tưởng cho những thước phim, bức ảnh… có giá trị hơn là ngồi tán chuyện Đông – Tây.

×