Bình luận
0
Phố Ngô Thì Nhậm TP Hải Dương (cũ) mang tên một danh nhân nổi tiếng của đất nước, quân sư kỳ tài của nhà Tây Sơn, một vị quan thanh liêm có nhiều đóng góp lớn cho cả triều đình Lê - Trịnh và Tây Sơn. Đặc biệt, ông còn có nhiều đóng góp cho Hải Dương thời kỳ ông được cử về làm quan Hiến sát sứ ở đây.
Ngô Thì Nhậm tên tự là Hy Doãn, hiệu là Đạt Hiên, là một danh sĩ, nhà chính trị, quân sự, ngoại giao, nhà văn hóa lớn của Việt Nam vào cuối thế kỷ 18, đầu thế kỷ 19.
Ông sinh năm 1746 tại làng Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai, trấn Sơn Nam (nay thuộc Hà Nội) trong một gia đình có truyền thống khoa bảng. Cha ông là Ngô Thì Sĩ, đỗ tiến sĩ khoa Kỷ Hợi dưới triều Lê Hiển Tông, là một nhà sử học, văn sĩ và quan lại nổi tiếng thời Lê trung hưng.
Ngô Thì Nhậm đỗ tiến sĩ năm 1775, khoa Ất Mùi, dưới triều Lê Hiển Tông. Ông được bổ làm quan trong triều, giữ nhiều chức vụ quan trọng. Đặc biệt, ông được cử giữ chức Hiến sát sứ tỉnh Hải Dương, một chức vụ quan trọng tương tự như Chánh Thanh tra tỉnh kiêm Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, kiêm Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh ngày nay.
Sau khi nhà Tây Sơn lật đổ nhà Chúa ở Đàng Ngoài, chúa Trịnh Khải (tức Trịnh Tông) thua chạy, bị bắt và tự sát năm 1786, chấm dứt 200 năm cầm quyền của họ Trịnh. Ngô Thì Nhậm quy phục và trở thành mưu sĩ quan trọng của hoàng đế Quang Trung.
Trong suốt quá trình làm quan từ thời Lê - Trịnh đến thời Tây Sơn, ông đều có nhiều đóng góp to lớn. Khi làm quan thời Lê - Trịnh, ông đã có chủ trương cải cách hành chính, chống tham nhũng và nâng cao hiệu quả cai trị của triều đình. Riêng thời kỳ làm Hiến sát sứ ở Hải Dương vào cuối những năm 1770, ông đã giúp tỉnh Hải Dương ổn định trật tự và xây dựng pháp luật ở địa phương. Đối với nhà Tây Sơn, Ngô Thì Nhậm đã giúp triều đình tổ chức bộ máy hành chính ở Bắc Hà, ổn định trật tự sau khi chúa Trịnh bị lật đổ.
Khi quân Thanh tràn vào nước ta với thế giặc đang mạnh theo lời cầu viện của vua Lê Chiêu Thống, ông đã có công lớn trong việc lui quân về Tam Điệp để bảo toàn lực lượng. Sau đó, ông còn dâng kế sách đánh nhanh, thắng nhanh, bí mật bất ngờ giúp đánh tan quân Thanh tại Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa (Hà Nội) năm 1789.
Sau đại phá quân Thanh, ông còn giúp nhà Tây Sơn dùng kế sách ngoại giao mềm dẻo mà cương quyết để tránh được một cuộc chiến tranh báo thù của nhà Thanh, đồng thời vẫn giữ được độc lập, chủ quyền lâu dài cho đất nước.
Về xây dựng và phát triển đất nước, ông dâng kế sách giúp triều đình Tây Sơn chấn hưng nền văn hóa, giáo dục, khuyến khích học tập, thi cử; sắp xếp bộ máy quan lại các cấp từ triều đình đến các châu, phủ, huyện, xã; đẩy mạnh sản xuất, buôn bán; phát triển các ngành nghề truyền thống; chấn chỉnh kỷ cương, pháp luật…
Ông còn là một nhà văn, nhà tư tưởng lớn, nhà triết học đương thời. Ông đã chủ trì cùng Ngô Gia Văn Phái viết tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí, ghi lại những biến động lịch sử dưới thời Lê, Tây Sơn. Ông còn viết một số tác phẩm khác như: Bình Ngô đại huấn (triết học, chính trị); Xuân Thu quản kiến (phân tích tư tưởng Nho học); Bang giao điển lục (tổng kết kinh nghiệm ngoại giao) cùng trên 300 bài thơ, tản văn…
Riêng ở thời kỳ nhà Lê, khi được bổ làm quan Hiến sát sứ ở Hải Dương, ông đã tập trung cải cách tư pháp, xử lý nghiêm minh các vụ tham nhũng, làm trong sạch bộ máy chính quyền địa phương, giúp giảm bớt oan sai cho người dân, được đông đảo nhân dân yêu mến, kính trọng.
Không chỉ quan tâm tới phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục ở địa phương, Ngô Thì Nhậm còn chủ trì cùng với một số trí thức, quan lại ở địa phương viết bộ sách Hải Dương phong vật chí. Đây là cuốn sách thuộc thể loại “địa phương chí”, ghi chép lại về địa lý, lịch sử, văn hóa, con người, sản vật… của Hải Dương xưa. Bộ sách được chia làm nhiều chương, dài khoảng gần 200 trang, viết bằng chữ Hán. Đương thời, bộ sách này chủ yếu lưu truyền trong giới quan lại và trí thức ở Hải Dương. Sau này, một số nhà nghiên cứu Hán Nôm và trí thức đã dịch bộ sách này ra chữ quốc ngữ vào đầu thế kỷ 20. Giá trị của Hải Dương phong vật chí giúp các thế hệ sau hiểu rõ hơn về mảnh đất, con người, truyền thống lịch sử, văn hóa, phong tục, tín ngưỡng, sản vật... của Hải Dương qua các thời kỳ. Cuốn sách cũng giúp cho việc nghiên cứu và định hướng phát triển kinh tế, văn hóa, du lịch và cả vấn đề an ninh, quốc phòng của tỉnh trong tương lai.
Có thể nói, Ngô Thì Nhậm là một nhân vật xuất sắc trong lịch sử Việt Nam. Ông vừa là một nhà cải cách, một nhà chiến lược, một nhà ngoại giao tài ba, vừa là một nhà tư tưởng, nhà văn có tầm ảnh hưởng lớn trong xã hội đương thời. Sau khi vua Quang Trung mất sớm (lúc mới 39 tuổi), nhà Tây Sơn suy yếu, ông và nhiều quan tướng Tây Sơn bị vua quan nhà Nguyễn Ánh truy bắt. Ngô Thì Nhậm bị tra tấn, trả thù bằng roi cho đến chết. Ông mất tại Văn miếu Thăng Long năm 1803.
Ngô Thì Nhậm mất đi nhưng tên tuổi và sự nghiệp của ông vẫn lưu danh hậu thế. Công lao của ông được ghi vào sử sách của dân tộc. Tên ông còn được đặt cho nhiều đường phố tại nhiều thành phố lớn trên cả nước...
Trong lịch sử phong kiến, hoàng đế Trung Quốc Chu Hậu Chiếu được nhiều người biết đến với một sự việc kỳ lạ. Ông có hơn 100 con trai nhưng không ai trong số họ là con ruột. Chuyện kỳ quái gì đã xảy ra với vị hoàng đế này?
Bệnh nhân bị chấn thương do ngã giàn giáo, bị cúm A kèm viêm phổi, tình trạng tiến triển nặng, sốt cao không lùi, suy hô hấp, suy thận, phổi bị tổn thương nặng.
Chia sẻ
Sở Xây dựng Đà Nẵng thông tin về phương án xử lý dự án nhà hàng, bến du thuyền trên đường Bạch Đằng – công trình đắc địa ven sông Hàn đã xuống cấp và bị bỏ hoang suốt nhiều năm sau khi dừng hoạt động.
Chia sẻ
Tại những cánh đồng của thôn Giang khẩu, của xã Quyết Thắng (TP Hải Phòng) nông dân đang thu hoạch dưa vàng, dưa hấu vụ thu đông. Năm nay, tình hình sản xuất không nhiều thuận lợi nhưng năng suất dưa ở một số cánh đồng của nông dân vẫn đảm bảo, giá cả ổn định từ 23– 25 nghìn đồng/ kg.
Chia sẻ
Không quân Mỹ đưa tin một chiếc F-16C của Mỹ đã bị rơi trong nhiệm vụ huấn luyện trên bầu trời California vào sáng thứ Tư.
Chia sẻ
Ngày 5/12, tại Đà Nẵng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị tổng kết Đề án “Trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025”, ghi dấu bước tiến mạnh mẽ của Việt Nam trong hành trình phủ xanh đất nước và ứng phó biến đổi khí hậu.
Chia sẻ
Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Phạm Đức Ấn yêu cầu các địa phương khẩn trương tăng tốc sửa chữa, xây dựng lại nhà cho các hộ dân bị thiệt hại do thiên tai, quán triệt tinh thần “làm ngay, làm đúng hạn” trong triển khai Chiến dịch Quang Trung.
Chia sẻ
Trước những băn khoăn về việc tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia có thể làm giảm chính sách hoặc nguồn lực đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã có giải trình cụ thể.
Chia sẻ
Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Đà Nẵng cho biết đã khởi tố, bắt tạm giam Đỗ Đức Trọng – người mang dao dài 60 cm phục kích tấn công bà Trịnh Phương Anh ngay trước cửa nhà do mâu thuẫn mua bán đất.
Chia sẻ
Chính quyền Hà Nội yêu cầu 19 xã, phường hoàn thành giải phóng mặt bằng trước ngày 31/12/2025, để triển khai 7 cây cầu qua sông Hồng.
Chia sẻ
Các nhà khoa học đã phát hiện cơ chế khó tin gây ra những cơn sóng thần cao 15 m, lan khắp 3 đại dương chỉ trong vòng 20 giờ, thậm chí đi xuyên qua Nam Mỹ một cách bí ẩn: Một loại sóng âm đáng sợ.
Chia sẻ
Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh Lâm Đồng, từ tối 3/12 đến 16 giờ chiều 4/12, toàn tỉnh có khoảng 3.296 căn nhà bị ảnh hưởng, ngập lụt, làm 1 người chết. Thiệt hại ban đầu ước tính khoảng 88 tỷ đồng… Lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng yêu cầu các chủ hồ phải thông báo kịp thời đến các địa phương vùng hạ du về kế hoạch, thời điểm vận hành xả lũ của các hồ chứa, đập thủy lợi, thủy điện...
Chia sẻ
Các dự án BT hiện là điểm nghẽn lớn đối với thị trường. Nếu không có cơ chế xử lý quyết liệt và minh bạch, tình trạng này sẽ tiếp tục kéo dài, gây thiệt hại cho nhà đầu tư và làm đình trệ dòng vốn phát triển hạ tầng đô thị.
Chia sẻ
Các xưởng bóc gỗ hoạt động gần khu vực rừng sản xuất, rừng tự nhiên ở khu vực huyện Bình Gia (cũ) tỉnh Lạng Sơn đã dừng hoạt động, sau loạt bài “Bóc" đường dây phá rừng tự nhiên quy mô lớn ở Lạng Sơn của Báo Dân Việt.
Chia sẻ
TP.HCM đang siết tiến độ, đẩy mạnh giải ngân vốn bồi thường – giải phóng mặt bằng cho hàng trăm dự án trọng điểm. Nhiều đơn vị đạt tỉ lệ cao, song vẫn còn dự án chậm do vướng pháp lý, kiểm kê đất đai và chưa tách được nguồn vốn.
Chia sẻ
Để thuận tiện cho việc đi lại, học hành của con em mình và vì một cuộc sống tốt đẹp hơn, nhiều hộ dân thôn Bản Bẳng, xã Nghĩa Tá của tỉnh Thái Nguyên đã tình nguyện hiến đất làm đường dù đất của gia đình không đủ để canh tác.
Chia sẻ
Lý Hoàng Nam vừa khiến người hâm mộ pickleball Việt Nam nức lòng khi giành chiến thắng 2-0 trước tay vợt số 2 thế giới là Federico Staksrud 2-0 tại vòng bán kết PPA Tour Hàng Châu 2025.
Chia sẻ
Ghi nhận ban đầu cho thấy, đám cháy xuất phát từ khu vực bếp đặt ở tầng trệt, khói đen, độc len lên các tầng trên nơi có nhiều người đang ngủ. Khi phát hiện cháy, những người trong nhà này không thoát ra được do mặt tiền bít bùng gạch trang trí, cửa cuốn, phía sau là con hẻm nhưng lối thoát hiểm cũng bị bịt kín bằng lồng sắt…
Chia sẻ
VEAM MOTOR đấu giá thành công 165 xe, nâng tổng số xe đấu giá thành công năm 2025 lên 1634 xe, tương đương 80% số lượng xe tồn kho lâu năm
Chia sẻ
Ông Khuất Việt Hùng, Chủ tịch HĐTV Hà Nội Metro cho biết, hệ thống soát vé tự động ứng dụng định danh, xác thực điện tử, nhận diện sinh trắc học và thanh toán không dùng tiền mặt đối với hành khách là kết quả của Kế hoạch 428 do Bộ Xây dựng, Bộ Công an và UBND TP Hà Nội ban hành, với mục tiêu hiện đại hóa hệ thống vé.
Chia sẻ
Việt Nam đã chính thức bước vào kỷ nguyên ứng dụng AI (trí tuệ nhân tạo) sâu rộng, vượt qua giai đoạn tìm hiểu căn bản để sử dụng AI trong sáng tạo, học tập và công việc. Ngoài ra, AI cũng đã trở thành một phần quen thuộc trong đời sống người dùng tại Việt Nam.
Chia sẻ
Các đại biểu Quốc hội bày tỏ lo ngại về gánh nặng ngân sách địa phương khi phải huy động tới 400.000 tỷ đồng để triển khai chương trình mục tiêu quốc gia, trong khi nguồn hỗ trợ từ Trung ương chỉ dừng ở mức 100.000 tỷ đồng, tạo ra chênh lệch lớn và nguy cơ ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện.
Chia sẻ
Theo đề xuất của Bộ Nội vụ, nhiều khả năng từ 1/1/2026, phụ cấp chức vụ lãnh đạo của cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang sẽ được nâng lên. Mức này cao hơn mức cũ từ vài trăm tới 1 triệu đồng.
Chia sẻ
Từ ngày 1 - 3/12/2025, đoàn đại biểu cấp cao Chính phủ Việt Nam, do Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng dẫn đầu, đã thăm và làm việc tại Cuba, nhằm thúc đẩy mối quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai nước, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư.
Chia sẻ
Tại xã Sính Phình, tỉnh Điện Biên, ai cũng biết đến anh Giàng A Kỷ, ở bản Háng Đề Dê, một nông dân điển hình trong phát triển kinh tế. Từ vài con dê nuôi thử nghiệm ban đầu, đến nay đàn dê đã cho anh một cơ ngơi mà không ít người ngưỡng mộ.
Chia sẻ
TP.HCM và khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam đang đối diện với thách thức lớn từ ô nhiễm không khí, trong đó, khí thải từ các phương tiện giao thông, đặc biệt là động cơ diesel, đã trở thành nguồn gây hại hàng đầu.
Chia sẻ
Loại thịt này rất giàu protein, ít calo, chất béo, hỗ trợ giảm cân, tăng cơ và thúc đẩy sức khỏe tim mạch, cải thiện tâm trạng.
Chia sẻ
Việc sáp nhập địa giới hành chính đang khiến hàng loạt nhãn hiệu cộng đồng ở Đồng Nai rơi vào tình trạng “chờ đổi chủ”, từ hồ tiêu, sầu riêng đến bưởi, chôm chôm, hạt điều... đặt ra áp lực cấp bách về pháp lý và bảo vệ thương hiệu.
Chia sẻ
Sáng 5/12, trao đổi với phóng viên, lãnh đạo Công an phường Bồ Đề (TP.Hà Nội) cho biết, sau khi hoàn tất các thủ tục pháp lý, đơn vị đã bàn giao thi thể người phụ nữ bỏ lại xe máy rồi bất ngờ nhảy xuống cầu Chương Dương cho gia đình để lo hậu sự theo quy định.
Chia sẻ
TP.HCM đã hoàn thiện dữ liệu đất đai cho hơn 3,14 triệu thửa đất, tương đương hơn 82% tổng số thửa đất trên địa bàn. Đây là bước tiến quan trọng trong quá trình chuẩn hóa, đồng bộ hóa cơ sở dữ liệu đất đai phục vụ quản lý và khai thác quốc gia.
Chia sẻ
HTX Mai vàng Bình Lợi, xã Bình Lợi, TP.HCM đã tiên phong trong trồng hoa mai vàng và dẫn dắt nông dân trong vùng cùng làm giàu. Mỗi dịp Tết đến, nhà nào cũng phấn khởi vì có thu nhập tốt nhờ bán mai vàng.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Khúc Kim Tính (Theo Báo Hải Dương) 
