Ngựa đua làm "diễn viên" trên sân khấu khai mạc Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà 2024

Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà chủ đề "Bốn mùa nghiêng say" sẽ được tổ chức với 4 kỳ trong năm 2024, trong đó Festival mở màn "Nghiêng say mùa Xuân" sẽ diễn ra từ ngày 8/3 đến ngày 10/3 tại thị trấn Bắc Hà với mục đích quảng bá hình ảnh, tôn vinh tinh hoa văn hóa của các dân tộc Bắc Hà - Lào Cai, qua đó, thu hút du khách và thúc đẩy phát triển du lịch.

Chương trình nghệ thuật khai mạc Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà "Bốn mùa nghiêng say" 2024 được xây dựng hoành tráng, công phu nhằm tái hiện những nét văn hóa độc đáo và đặc sắc của đất và người Bắc Hà. Trong đó, nhiều giá trị văn hóa truyền thống, tín ngưỡng dân gian như: Nghi lễ cầu may, Sính lễ rước dâu, Múa hát ngựa dũng mãnh, Múa ngựa giấy, Đón em xuống chợ và Chợ phiên vùng cao... được sân khấu hóa một cách sinh động, đưa người xem đến gần hơn với cảnh sắc thiên nhiên và mùa xuân ở cao nguyên trắng Bắc Hà.

Phát biểu khai mạc, ông Hoàng Văn Khoa - Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà (Lào Cai) cho biết: "Bắc Hà là cao nguyên bình yên của tỉnh Lào Cai, có khí hậu trong lành mát mẻ, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, con người mến khách, với những đồi hoa mận, hoa lê trắng tinh khôi khắp núi rừng. Festival Cao nguyên Trắng Bắc Hà với chủ đề "Nghiêng say mùa Xuân" giới thiệu đến với du khách vẻ đẹp mộng mơ của sắc xuân Lào Cai. Đây là một trong bốn kỳ Festival du lịch tiêu biểu, mở đầu cho Festival bốn mùa Xuân-Hạ-Thu-Đông trong khuôn khổ Festival Cao nguyên Trắng Bắc Hà - Bốn mùa nghiêng say năm 2024".

Đưa ngựa thật lên sân khấu, tái hiện Lễ hội Đua ngựa trên Cao nguyên trắng Bắc Hà

Theo ông Hoàng Văn Khoa, Bắc Hà là cao nguyên bình yên của tỉnh Lào Cai, có khí hậu trong lành mát mẻ, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, nhiều hang động, thác nước, những đồi hoa mận, hoa lê trắng tinh khôi khắp núi rừng và giàu giá trị văn hoá bản sắc của đồng bào các dân tộc vùng cao nguyên. Đặc biệt, ở vùng đất này, ngựa giữ vai trò quan trọng đối với đời sống đồng bào dân tộc. Ngựa vừa là người bạn thân thiết, vừa là phương tiện vận chuyển quan trọng hằng ngày… ngựa đã đồng hành cùng người dân trong cuộc sống nơi núi cao, sương trắng.

Đàn ông các dân tộc Bắc Hà sinh ra bên máng cỏ, lớn lên trên lưng ngựa. Những ngày xuống chợ phiên, trên đường vắng hay dưới thung lũng... trên lưng ngựa, các chàng trai lấy kèn lá, đàn môi nhờ lời ca nói hộ lòng mình. Nhiều lứa đôi nên duyên từ những phiên chợ. Và ngựa lại có mặt trong lễ cưới, những con ngựa to khỏe đón cô dâu về nhà chồng, được thắt bông hoa đỏ trước trán rất trang trọng.

Đua ngựa ở Bắc Hà là cuộc đua của những nông dân, ngựa đua là những con ngựa thồ, những nài cưỡi trên lưng ngựa không có yên cương, không bàn đạp giữ chân mà chỉ có đai buộc ngựa, hai móc sắt buộc vào dây hai bên hàm để điều khiển. Đua ngựa biểu hiện của tinh thần thượng võ, phóng khoáng, dũng cảm và tự tin. 

Đến nay giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà đã trở thành sân chơi quen thuộc của các kỵ sỹ chân đất và là sản phẩm du lịch hấp dẫn. Lễ hội đua ngựa Bắc Hà luôn mang đậm các giá trị văn hóa truyền thống, là kết quả của cả một quá trình chăm sóc, huấn luyện ngựa của đồng bào, là một trong những hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện văn hóa du lịch. 

Ngày 27/5/2021, Lễ hội Đua ngựa Bắc Hà được ghi danh là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia, được giữ gìn và phát huy trở thành một sản phẩm du lịch đặc sắc của huyện Bắc Hà, một thương hiệu gắn liền với "Cao nguyên trắng". 

Theo bà Biện Lan - Tổng đạo diễn chương trình thì chương trình có sự tham gia của hơn 200 nghệ sĩ, diễn viên, nghệ nhân… Trong đó có Đoàn Nghệ thuật Dân tộc tỉnh Lào Cai, Sinh viên khoa Nghệ thuật - Cao đẳng Lào Cai, nghệ nhân và người dân Bắc Hà. BTC đã đưa lên sân khấu hơn chú 10 ngựa thật để trình diễn theo hình thức thực cảnh.

Kết thúc chương trình nghệ thuật nghệ thuật tôn vinh di sản phi vật thể Lễ hội Đua ngựa truyền thống Bắc Hà và khai mạc Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà 2024 là Lễ hội nhảy lửa người Dao đỏ xã Nậm Đét, Bắc Hà. Lễ hội được tái hiện để cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhà nhà khỏe mạnh…

Trong khuôn khổ Festival còn có các hoạt động hấp dẫn như triển lãm ảnh "Bắc Hà xưa và nay", Chương trình "Sắc mận Cao nguyên trắng", "Sắc Lê Cao nguyên trắng", giải leo núi chinh phục đỉnh ba mẹ con, Lễ hội Đền Bắc Hà...