Người lao động Việt Nam đang được rút BHXH một lần quá dễ dàng

5 tháng đầu năm 2023 có gần 550.000 lao động rút BHXH một lần

Chia sẻ, tại buổi thông tin định kỳ cho báo chí chiều 5/6, ông Nguyễn Thế Mạnh cho rằng, nguyên nhân hiện nay có tình trạng gia tăng người lao động rút BHXH một lần là do nhiều lao động có đời sống thực sự khó khăn, muốn rút BHXH một lần để trang trải những vấn đề mưu sinh trước mắt.

Ngoài ra, các thủ tục hành chính hiện nay để rút BHXH một lần cũng quá dễ dàng cũng là nguyên nhân khiến người lao động rút BHXH một lần nhiều hơn.

"Ở các nước khác không cho phép người lao động rút BHXH một lần, chỉ trừ trường hợp ra nước ngoài hoặc mất sức lao động", ông Mạnh chia sẻ.

Theo ông Mạnh, hiện nay, BHXH Việt Nam đang đề xuất sửa đổi Luật BHXH theo chiều hướng đảm bảo quyền lợi cho người lao động và an sinh xã hội lâu dài, hạn chế để người lao động rút BHXH một lần. Đồng thời, tăng cường các biện pháp tuyên truyền để người lao động đừng vì "1 cái lợi trước mắt mà bỏ qua rất nhiều quyền lợi lâu dài".

Báo cáo của BHXH Việt Nam cũng cho biết, 5 tháng đầu năm 2023, cơ quan BHXH cũng đã giải quyết cho 547.989 người hưởng các chế độ BHXH một lần.

Trước phiên trả lời chất vấn của Quốc hội vào sáng 6/6, Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung đã có báo cáo về tình hình tham gia BHXH và rút BHXH một lần.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, ngành BHXH Việt Nam và ngành LĐTBXH cũng như các địa phương đã rất cố gắng vừa quản lý, vừa phát triển đối tượng tham gia BHXH; tuy nhiên việc rút BHXH một lần vẫn diễn ra.

Ông Dung cũng nhận định, các quy định hiện nay cho phép người lao động rút BHXH một lần quá dễ dàng. 

Bộ trưởng Dung cũng chỉ ra 1 số nguyên nhân của tình trạng hưởng BHXH một lần, đó là đa số người lao động có thu nhập không cao, khả năng tích lũy không nhiều dẫn đến khi mất việc làm phải đối mặt với các nhu cầu tài chính trước mắt rất lớn. Hầu hết lao động trẻ có tâm lý chỉ quan tâm đến nhu cầu trước mắt hơn là nhu cầu hưởng lương hưu khi về già.

Ngoài ra, tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp gặp khó khăn, đặc biệt là trong giai đoạn từ năm 2020 đến nay, dẫn đến nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động, thu hẹp quy mô sản xuất, kinh doanh dẫn đến cắt giảm lao động. Tình trạng lao động thiếu việc làm, không có việc làm, mất việc làm gia tăng số người hưởng BHXH một lần.

Cùng đó là sự thiếu liên kết, hỗ trợ từ chính sách bảo hiểm thất nghiệp dẫn đến chưa thực hiện tốt việc duy trì việc làm cho người lao động (hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm; hỗ trợ học nghề; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng nghề để chuyển đổi nghề nghiệp). Một số quy định, chính sách còn chưa thật phù hợp, hấp dẫn.

Theo ông Dung, để hạn chế tình trạng người lao động rút BHXH một lần chỉ còn cách tăng quyền lợi để giữ chân người lao động như tạo việc làm bền vững, tăng chính cách tiền lương.

Đồng thời, cần nghiên cứu chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động giúp doanh nghiệp và người lao động bớt khó khăn.

Rút BHXH một lần, lao động thiệt đủ đường

Trước đó, bà Đinh Thị Thu Hiền - Phó trưởng Ban thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) cho biết, việc rút BHXH một lần rất thiệt thòi cho người lao động. Nhiều người nghĩ đơn giản là rút ra, lúc có tiền lại đóng vào.

"Tuy nhiên, sau khi rút BHXH một lần toàn bộ thời gian đã đóng BHXH trước đó của người lao động không được bảo lưu. Nếu người lao động muốn tham gia lại thì sẽ phải "làm lại từ đầu". Đồng thời các quyền lợi của người lao động sẽ bị hạn chế hơn rất nhiều so với tham gia BHXH cho đến khi đủ điều kiện để hưởng lương hưu", bà Hiền chia sẻ.

Bà Hiền cũng cho biết, tham gia BHXH không chỉ là "tiết kiệm tiền cho lúc về hưu" mà trong quá trình làm việc, nếu có ốm đau, tai nạn, thiên tai, dịch bệnh cũng sẽ được Nhà nước hỗ trợ rất nhiều. Ngoài ra, dù thế nào, người về hưu vẫn được lĩnh lương hưu đều đặn, đảm bảo cuộc sống. 

"Trong 2 năm qua, dù tình hình kinh tế của nước ta có khó khăn nhưng lương hưu đã được điều chỉnh với mức chung là 7,4% từ ngày 01/01/2022. Điều này cho thấy, chính sách của Nhà nước rất quan tâm đến thu nhập của người hưởng lương hưu", bà Hiền nói. 

Khi người tham gia BHXH qua đời thì người thân cũng được hưởng tiền tử tuất, bao gồm trợ cấp mai táng phí bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người hưởng lương hưu chết, trợ cấp tuất hàng tháng (mức trợ cấp bằng 50% hoặc 70% mức lương cơ sở); hoặc trợ cấp tuất một lần. 

"Như vậy, có thể thấy, người tham gia BHXH khi hưởng lương hưu được hưởng rất nhiều quyền lợi trong quá trình hưởng lương hưu. 

Ngay cả khi qua đời, thân nhân của họ cũng được hưởng chế độ tử tuất. Còn người rút BHXH một lần chỉ được hưởng một số tiền nhất định một lần duy nhất và ra khỏi hệ thống BHXH đánh mất đi cơ hội được hưởng an sinh xã hội dài hạn", bà Hiền khuyến cáo.