Nguyễn Hoàng Điệp: "Với Hoa cúc xanh, tôi đã có thể mời các nghệ sĩ làm cùng và... có cát-sê"

"Tôi đã hồi hộp 4 tháng nay, khi bắt tay làm chương trình Hoa cúc xanh"

Vẫn luôn mong mỏi được thực hiện những dự án về hai nhà thơ Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh, cảm xúc của chị khi nhận được lời mời làm Tổng đạo diễn của Hoa cúc xanh lần này như thế nào? Điều này có phải là kết quả của ... luật hấp dẫn?

- Nhận được lời mời này, lúc đầu tôi hào hứng, lúc sau thì háo hức, bây giờ thì vừa lo vừa hồi hộp. Khi làm phim, tôi hay mơ một giấc mơ, sẽ có người đến bảo tôi, làm phim thoải mái đi, đừng lo gì hết cả. Tôi chẳng ngờ... phân cảnh này nó lại thành hiện thực... với thơ! Vâng, Tổng biên tập báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt là nhà báo Lưu Quang Định nói gần như chính xác vậy trong những lần 2 anh em họp bàn. Lần nào tôi cũng liệt kê các khó khăn, lần nào anh Định cũng bảo "với tư cách là nhà sản xuất, anh đề nghị em cứ làm đi, còn lại thì anh lo"!

Chị cảm thấy "ngại" gì khi là tổng đạo diễn của đàn anh - đạo diễn Trần Lực? Hai đạo diễn có rất nhiều sự khác biệt, anh chị làm thế nào để có thể tạo nên được một tổng thể thống nhất? Chị từng cộng tác với đạo diễn Trần Lực chưa?

- Tôi chưa làm việc với anh Trần Lực bao giờ. Tôi đi xem kịch của anh ấy nhiều lần vì tò mò và sau thì vì... hóng chờ. Bạn cũng biết đấy, ở Việt Nam bây giờ Lực team của anh ấy là nơi duy nhất lựa chọn tối giản ước lệ làm cả ngôn ngữ sân khấu chủ đạo lẫn phương pháp luận trong tiếp cận.

Tôi nghĩ mình không ngại đâu, vì tính tôi nếu đã quyết định làm gì với ai, thì tôi cũng có tâm thế học hỏi và sẵn sàng tư duy đồng hành để sáng tạo.

Những ý tưởng cho Hoa cúc xanh đã chị đã có từ trước, hay khi nhận được lời mời chị mới đi tìm?

- Tôi viết vở kịch ngắn Ai đã lấp cái đầm lầy mãi mãi tầm tháng 3 năm ngoái, dự định sẽ dựng cho Se sẽ chứ 2021. Tôi đã gửi cho chị Lê Khanh, chị Chiều Xuân đọc thử. Rồi vài người bạn nữa, trong đó có cả Hà Nguyên Long, nhờ họ đọc để hỏi ý kiến. Phần lớn là im lặng, có chị Khanh thì can ngăn, có chị Xuân và một người bạn khác thì giục làm đi.

Và sau đó thì tôi thôi, chịu, không làm được. Phần vì ít thời gian quá, phần vì kinh phí đâu, nhưng phần quan trọng nhất là tôi chưa nhìn ra ngôn ngữ nào sẽ phù hợp với cuộc đối thoại viễn tưởng này! Chỉ đến khi tôi xếp vở kịch đó vào ngăn kéo và đi xem Lực Team biểu diễn, lúc đó tôi cảm thấy lời giải dần hiện ra. Tuy vậy, kịch bản vẫn nằm trong ngăn kéo, cho đến lúc anh Lưu Quang Định đến mời làm một show thật đặc biệt. Thì tôi nhấn nút send! Và Ai đã lấp cái đầm lầy mãi mãi là do tôi viết kịch bản, đạo diễn Trần Lực dựng cho Lực team sẽ được "hiện hình" trong Hoa cúc xanh.

Chương trình Hoa cúc xanh lần này sẽ có sự khác biệt gì với các chương trình trước kia đạo diễn Hoàng Điệp đã thực hiện về hai nhà thơ Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh?

- Đầu tiên là lần này thì chị Xuân Quỳnh ở vị trí trung tâm. Thứ hai là có tiền đầu tư từ bên ngoài thay vì 4 năm nay tôi chỉ dùng ví của ông xã. Thứ 3 là team sáng tạo quá đông và quá mạnh. Thứ 4 là hoá ra trong team có những người còn kỹ tính gấp 10 lần tôi. Thứ 5 là có bán vé, dù chỉ ở mức độ thử nghiệm. Thứ 6 là nó sẽ phát sóng trên tivi. Thứ 7 là tôi chưa bao giờ lại hồi hộp sớm đến thế. Trước ngày công diễn đã hồi hộp mãn tính được 4 tháng ròng.

Đây có phải là chương trình lớn nhất từ trước tới nay của cá nhân Hoàng Điệp và của Điệp về hai nhà thơ Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh ?

- Ở nhiều góc độ có lẽ đúng vậy. Tôi nói với anh Quốc Trung - người đảm nhận phần âm nhạc của chương trình Hoa cúc xanh rằng: "Em cũng không biết vì sao Hoa cúc xanh lại có được anh". Anh ấy trả lời là "Tại anh là bạn anh Định". Khi tôi mời chị Thanh Lam, anh Vĩnh Tiến, rồi Bùi Lan Hương và các anh chị em nghệ sĩ khác tôi cũng rụt rè lắm, không giống tôi khi làm phim đâu. Dù dự án phim thì có "bé" bao giờ. Nhưng làm show thế này, chắc là lần đầu nên tôi ngợp "phết"!

Hồi mới nhận lời, tôi còn lo quá đi tâm sự với chị Mỹ Linh luôn (chị Linh và một ekip nhỏ do chị Linh gây dựng giúp, đã tình nguyện cho Se sẽ chứ 2021), chị Linh bảo..."Ừ, khó lắm đấy!". Tôi phải công nhận rằng, làm sân khấu biểu diễn kiểu này, càng vỡ vạc, càng cảm thấy đau tim.

"Chị Quỳnh sẽ hiện ra rất khác với các diễn ngôn xưa nay"

Với rất nhiều trải nghiệm khi làm các chương trình về hai nhà thơ, Hoàng Điệp muốn đưa điều gì bật lên khi thực hiện sự kiện này?

- Có lẽ điều tôi quyến luyến và xúc động nhất đến giờ là "tính chất" cặp đôi trong cuộc đời của anh Vũ - chị Quỳnh. Một sự gắn liền - máu thịt mà bất cứ chia tách nào đều sẽ tạo ra những khoảng trống nhiều day dứt, thiếu hụt ở phía này, hoặc ở phía kia. Tất cả các mùa Se sẽ chứ, khi tôn vinh thi ca, tôi đều đắp bồi đi sâu vào tính chất cặp đôi này. 

Nhưng khi bắt đầu làm Hoa cúc Xanh, tôi thử đặt chị Xuân Quỳnh riêng ra một chút. Và lúc ấy, chị Quỳnh hiện ra rất khác với các diễn ngôn xưa nay chúng ta từng quen thuộc. Chị Quỳnh cực kỳ đặc biệt, một nữ nghệ sĩ có tài năng hiếm có, sở hữu một định mệnh hiếm gặp và ghi dấu ấn trong một giai đoạn lịch sử hiếm hoi.

Với những nỗ lực lan tỏa tinh thần của 2 nhà thơ trong những năm vừa qua, chị cảm thấy đã làm được điều gì và đã thấy hài lòng chưa?

- Nói chung thì mọi thứ cần thấy vẫn đang ở phía trước. Còn riêng lần này, chưa gì tôi đã thấy hài lòng với một thứ. Đấy là tôi đã có thể mời các nghệ sĩ làm cùng và... có cát-sê chứ không phải tình nguyện viên cho Se sẽ chứ như mọi năm nữa.

Với chương trình lần này, chị kỳ vọng đạt được gì khác biệt với những lần trước?

- Có tiền đầu tư rồi thì mong những trục trặc kỹ thuật sẽ không xảy ra và ai cũng có chỗ ngồi chứ không phải chen nhau như những mùa trước nữa. Tôi đùa chút thôi! Lần này kỳ vọng nhất chắc là được thấy thi ca trong diễn giải của nhiều ngành nghệ thuật, mà rồi tất cả lại hoà quyện trong 1 show. Thi ca là di sản của Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh đồng thời lại chính là hơi thở đương đại hôm nay.

Cảm ơn đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp đã chia sẻ thông tin.