Nhà báo Mỹ chết trong tù ở Ukraine

Lira, 55 tuổi vào thời điểm qua đời, sống ở Kharkov và viết blog với tên 'CoachRedPill', nhưng đã chuyển sang bình luận trên YouTube sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine vào tháng 2/2022. Ông đã bị Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) bắt giữ tháng 5/2023 và bị buộc tội "làm mất uy tín" của giới lãnh đạo và quân đội Ukraine.

"Tôi không thể chấp nhận cái chết của con trai mình. Con tôi bị tra tấn, tống tiền, biệt giam trong 8 tháng 11 ngày và Đại sứ quán Mỹ không làm gì để giúp đỡ con trai tôi. Trách nhiệm của thảm kịch này là nhà độc tài Zelensky với sự đồng tình của Tổng thống Mỹ Joe Biden" - cha của ông, Gonzalo Lira Sr. viết trong một bài viết ngắn được đăng trên trang The Grayzone.

Lira Sr. cũng đã liên hệ với người dẫn chương trình X Tucker Carlson, xác nhận cái chết của con trai ông khi bị Ukraine giam giữ. Ông đã nói chuyện với Carlson về vụ này vào đầu tháng 12.

Lira là một nhà báo, blogger, nhà văn và nhà làm phim có kinh nghiệm làm việc ở Hollywood. Ông là tác giả của một số tiểu thuyết bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, trong đó có bộ phim kinh dị về điệp viên "Acrobat" năm 2002. Người đàn ông 55 tuổi này còn được biết đến trên mạng với biệt danh "Coach Red Pill", đưa ra lời khuyên về lối sống cho khán giả nam.

Được biết, ông đã chuyển đến Ukraine vào năm 2010 và kết hôn với một phụ nữ địa phương. Blogger này sống ở Kharkov, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, nằm ở phía đông, không xa biên giới với Nga.

Sau khi tranh chấp âm ỉ kéo dài giữa Nga và Ukraine chuyển sang đối đầu quân sự vào tháng 2 năm 2022, Lira bắt đầu tích cực đưa tin về cuộc giao tranh trên mạng xã hội. Ông nói rằng ông yêu Ukraine và người dân ở đây và toàn bộ sự việc là một bi kịch, nhưng nhấn mạnh rằng cuộc xung đột là do chính phủ Zelensky và những người ủng hộ phương Tây kích động. Blogger này cho rằng Ukraine không có cơ hội chiến thắng trước Nga và dự đoán sẽ thất bại.

Ông cũng chỉ trích nỗ lực của các phương tiện truyền thông phương Tây nhằm miêu tả Ukraine là một "nước dân chủ", nói về tình trạng tham nhũng tràn lan trong chính phủ và công bố danh sách những người đối lập với Zelensky, những người mà ông tuyên bố đã bị chính quyền Kiev "biến mất".

Lira tái xuất khỏi nơi giam giữ vào cuối tháng 7 với một loạt bài đăng trên X (trước đây là Twitter), tiết lộ việc SBU tra tấn và nỗ lực tống tiền ông. Ông cho biết đã đang cố gắng trốn sang Hungary và xin tị nạn. "Hoặc là tôi sẽ vượt biên và đến nơi an toàn, hoặc tôi sẽ bị chế độ Kiev làm cho biến mất," ông viết trong thông điệp công khai cuối cùng của mình.

Hai ngày sau, một nguồn tin xác nhận với RT rằng Lira đã bị chính quyền Ukraine bắt và bỏ tù.

Theo một bức thư viết tay mà chị gái Lira nhận được vào ngày 4 tháng 1 do cha ông cung cấp cho Grayzone, Gonzalo Lira Jr. đã gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng do viêm phổi và xẹp phổi, bắt đầu từ giữa tháng 10. Chính quyền nhà tù Ukraine chỉ thừa nhận vấn đề này vào ngày 22/12 và tuyên bố ông sẽ được phẫu thuật.

Sau sự xuất hiện của ông bố Lira Jr. trên chương trình của Carlson, chủ sở hữu X, Elon Musk, đã đích thân đề cập trường hợp của Lira với cả Tổng thống Mỹ Joe Biden và nhà lãnh đạo Ukraine Vladimir Zelensky,  song dường như không có tác dụng gì.

Lira mang quốc tịch của cả Mỹ và Chile. Theo những gì ông viết từ tháng 7 năm ngoái, Đại sứ quán Chile ở Kiev ít nhất đã cố gắng giúp đỡ trong khi phái đoàn Hoa Kỳ chỉ đưa ra cho ông "những lời nói rỗng tuếch". Lira cho rằng điều này là do bà Victoria Nuland - hiện là quyền thứ trưởng của Ngoại trưởng Antony Blinken - không ưa cá nhân ông.