"Như xác sống" - binh sĩ Ukraine căng mình chờ đợi đợt tấn công mùa hè khốc liệt

Dòng chảy bất tận

Lời đe dọa của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc rút hỗ trợ Mỹ và rời bỏ các cuộc đàm phán hòa bình Nga–Ukraine đã khiến Kiev lo ngại, đồng thời khiến các quan chức và binh sĩ Ukraine dự đoán sẽ là một đợt tấn công đẫm máu của Nga vào mùa hè và có thể làm thay đổi cục diện cuộc chiến.

Họ cho rằng Nga không có dấu hiệu giảm bớt các đợt tấn công quân sự hay nhượng bộ thực chất.

“Đã đến lúc Ukraine phải đối mặt với thực tế khắc nghiệt rằng sự tự tin của Nga có thể kéo dài lâu hơn sự đoàn kết của phương Tây” - Yehor Firsov, nghị sĩ và chỉ huy đơn vị drone thuộc Lữ đoàn 109 của Ukraine nhận định.

“Ông Putin tin chắc rằng ông ta có thể khuất phục Ukraine” - Firsov nói. “Ông ta tin sự đầu hàng hoàn toàn của chúng tôi chỉ là vấn đề thời gian... Mỹ có thể ngừng viện trợ bất cứ lúc nào. Còn châu Âu thì yếu đuối và thiếu quyết đoán”.

Dọc theo hơn 1.000 km tiền tuyến của Ukraine, nhịp điệu chiến tranh đã trở thành một vòng lặp tàn bạo và chết chóc. Moscow đang tái tổ chức để chuẩn bị cho đợt tấn công lớn tiếp theo – điều mà binh sĩ và các nhà phân tích tin rằng sẽ xảy ra trong vài tháng tới.

Trên mặt trận phía Đông, binh sĩ Ukraine cho biết lính Nga di chuyển bằng xe máy, xe buggy và cả xe điện. Said Ismahilov – một người từng là giáo sĩ Hồi giáo cấp cao nhất của Ukraine – so sánh họ với “bầy châu chấu... không phải một làn sóng lớn, mà là dòng chảy bất tận”.

Giao tranh gần đây đã gia tăng quanh các khu vực Pokrovsk và Kostyantynivka, gây sức ép lên các thành trì Kramatorsk và Slovyansk, và tiến sát ranh giới vùng Dnipropetrovsk.

Hỗ trợ bộ binh Nga là vũ khí hạng nặng và công nghệ cao – bom lượn, tên lửa và drone, trong đó có các mẫu mới sử dụng cáp quang, khiến chúng không bị hệ thống gây nhiễu điện tử vô hiệu hóa.

Lực lượng phòng thủ Ukraine đã buộc phải rút lui khỏi một số thị trấn như Toretsk và Chasiv Yar – nơi cái giá của việc giữ đất quá đắt đỏ.

Tuy nhiên, “lực lượng Ukraine vẫn rất mạnh trong phòng thủ” - theo nhà phân tích quân sự Franz-Stefan Gady tại Vienna. “Có thể sẽ có những bước tiến dần dần của Nga, nhưng không có sự sụp đổ nào ngay lập tức – tiền tuyến sẽ không tan vỡ.”

Ông cho biết Ukraine hiện ít phụ thuộc vào Mỹ hơn trong việc cung cấp pháo binh, khi châu Âu đã tăng viện. Nga chỉ có “ưu thế nhẹ về hỏa lực pháo binh” - ông nhận định.

Binh sĩ Ukraine kiệt sức

Một phó chỉ huy đơn vị tấn công gần Pokrovsk cho biết họ vẫn giữ được phòng tuyến, “nhưng chúng tôi kiệt sức”. Anh đã chiến đấu từ năm 2014, trải qua chấn thương, bỏ lỡ nhiều cột mốc gia đình.

Lời hứa tranh cử của Trump rằng sẽ kết thúc chiến tranh trong “24 giờ” ban đầu khiến anh có tia hy vọng. Nhưng những diễn biến gần đây buộc anh và đồng đội không dám xem tin tức – vì chỉ khiến họ tức giận. “Cuộc sống giờ chỉ còn nhiệm vụ tiếp theo... trận chiến tiếp theo” – đến mức đôi khi cảm thấy mình không còn là con người: “Tôi như một xác sống”.

Sự kiệt sức và bất mãn ấy đang lan rộng trong hàng ngũ. Cả các sĩ quan dày dạn lẫn tân binh đều ngày càng mất tinh thần – do cảm giác rằng không có kế hoạch rõ ràng để kết thúc cuộc chiến, và rằng mạng sống đang bị hy sinh vô ích.

Oleksandr Shyrshyn – chỉ huy tiểu đoàn thuộc Lữ đoàn Cơ giới 47 tinh nhuệ – tuần này đã công khai mối lo ngại của mình. Đơn vị của ông vận hành xe tăng Abrams của Mỹ và Leopard của Đức – biểu tượng cho sự hậu thuẫn phương Tây – nhưng ông viết trên mạng xã hội rằng: ngay cả thiết bị tốt nhất cũng không thể bù đắp cho chiến lược sai lầm đã đẩy quân vào chỗ chết.

“Gần đây, tôi bắt đầu cảm thấy như chúng tôi đang bị xóa sổ – như thể mạng sống của chúng tôi không đáng giá.” “Vấn đề là hệ thống, không phải cá nhân,” ông nói thêm, kêu gọi xem xét lại năng lực tác chiến và xây dựng chiến lược phù hợp thực địa.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết đang xem xét vụ việc.

Cuộc chiến này đã phơi bày những điểm yếu tồn tại lâu dài trong hệ thống chỉ huy của Ukraine. Theo Konrad Muzyka – Giám đốc hãng tư vấn quốc phòng Rochan – việc cải tổ là điều khó khăn khi “bạn đang tham gia cuộc chiến dữ dội nhất kể từ Thế chiến II.”

Một số cải cách đang diễn ra, nhưng vẫn còn hoài nghi liệu chúng có kịp thời và đủ mạnh để đáp ứng yêu cầu hiện tại hay không.

Nhân lực vẫn là vấn đề cấp bách. Trong một cuộc họp tại Điện Kremlin tháng này, ông Putin tuyên bố mỗi tháng có tới 60.000 người Nga “tình nguyện” gia nhập quân đội – gấp đôi khoảng 30.000 người Ukraine mà ông nói đang bị gọi nhập ngũ. Một số nhà phân tích cho rằng cả hai con số đều bị thổi phồng.

Tuy nhiên, Ukraine vẫn từ chối hạ độ tuổi gọi nhập ngũ xuống dưới 25, bất chấp sức ép từ Mỹ và các đồng minh. Chiến dịch huy động quân của họ bị chỉ trích vì tình trạng tham nhũng và cưỡng ép – với việc các sĩ quan tuyển quân bắt giữ người không đăng ký ngoài đường và nhét vào xe tải.

Chiến dịch thu hút thanh niên từ 18–24 tuổi gần như thất bại – chỉ có vài trăm người đăng ký, theo những người nắm rõ chương trình.

Sản xuất drone bùng nổ

Một điểm sáng hiếm hoi của Ukraine là ngành sản xuất drone nội địa, có khả năng gây thiệt hại đáng kể và làm chậm bước tiến của Nga.

Quân đội Ukraine còn vay mượn văn hóa game để khích lệ đơn vị drone: chương trình khởi động từ tháng 4 thưởng điểm số kỹ thuật số cho binh sĩ khi nộp video xác nhận đã tiêu diệt mục tiêu Nga bằng drone. Điểm này có thể đổi phụ tùng và thiết bị drone tại nền tảng “Brave 1 Market”.

Tuy nhiên, Valery Zaluzhny – cựu Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, nay là đại sứ tại Anh – cảnh báo tại London hôm thứ Năm rằng không nên kỳ vọng vào “một phép màu... sẽ mang lại hòa bình cho Ukraine.”

“Với tình trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng và khủng hoảng kinh tế – chúng tôi chỉ có thể nói tới một cuộc chiến sinh tồn công nghệ cao.”

Ông nói, ưu tiên của Ukraine là “chiến đấu theo cách sử dụng ít nhân lực và kinh tế nhất để đạt hiệu quả tối đa.”

Vấn đề an ninh dân sự cũng ngày càng nghiêm trọng. Tên lửa Nga liên tục nhắm vào khu dân cư tại các thành phố xa tiền tuyến. Nhóm của Muzyka đã theo dõi các đợt tấn công lớn mùa xuân này – có đợt dùng hơn 200 tên lửa.

Nga hiện sản xuất nhiều tên lửa hơn số lượng họ bắn ra, trong khi các hệ thống đánh chặn Patriot của Ukraine đang cạn dần.

Tấn công bằng drone cũng đang tăng mạnh. Nga đã tung ra hơn 2.000 drone Shahed (Iran sản xuất) chỉ trong 20 ngày đầu tháng 5. Dù Kyiv đã cải thiện khả năng phân biệt drone thật – giả, nhưng số lượng quá lớn khiến khó kiểm soát.

“Nhiều chiếc sẽ lọt qua và đánh trúng mục tiêu,” Muzyka nói.

Drone Nga giờ bay cao và nhanh hơn, khó bị bắn hạ bằng súng máy. Hệ thống Patriot và máy bay F-16 – vốn đang thiếu hụt – là cách đối phó hiệu quả hiếm hoi.

Ukraine đã mất một chiếc F-16 giữa tháng 5 trong nhiệm vụ không chiến – phi công kịp nhảy dù sau khi bắn hạ ba mục tiêu.

Ngày càng nhiều binh sĩ và quan chức tin rằng Ukraine cần chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh bất đối xứng kéo dài.

“Sẽ kéo dài đến bao giờ?” Firsov tự hỏi. “Cho đến khi chúng ta phá vỡ niềm tin của người Nga rằng Ukraine có thể bị khuất phục.”

×