Những ngành hàng nào của TP.HCM chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi Mỹ áp thuế 46%?

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được khẳng định như thế tại hội thảo khoa học về Tăng trưởng kinh tế TP.HCM trước tác động chính sách thuế quan mới của Mỹ, do UBND Thành phố tổ chức ngày 9/4.

Những ngành hàng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi Mỹ áp thuế 46%

Ông Bùi Tá Hoàng Vũ - Giám đốc Sở Công Thương cho biết, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của doanh nghiệp Thành phố trong nhiều năm (sau Trung Quốc).

Trong giai đoạn 2016-2024, kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ đạt mức cao nhất với 7,4 tỷ USD vào năm 2024, tốc độ tăng trưởng là 24,2%.

Trong tổng số 24 mặt hàng TP.HCM xuất khẩu nhiều vào thị trường Mỹ, có 4 mặt hàng thuộc nhóm ngành công nghiệp, và 1 mặt hàng thuộc nhóm ngành nông - lâm - thủy sản sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi Mỹ áp mức thuế 46%.

Ngành Dệt may và giày dép (chiếm khoảng 21% giá trị xuất khẩu) có thể tiếp tục sụt giảm đơn hàng. Doanh nghiệp và người lao động ngành da giày sẽ gặp khó khăn, cạnh tranh gay gắt với các nước như Bangladesh, Campuchia và Ấn Độ.

Ngành Điện tử và linh kiện (chiếm khoảng 20%) là nhóm mặt hàng xuất khẩu giá trị cao của TP.HCM. Nhóm này dự kiến chịu ảnh hưởng lớn do Mỹ có thể nhắm vào các mặt hàng bị nghi ngờ có nguyên liệu từ nước thứ ba (đặc biệt là Trung Quốc).

Tuy không nhiều xưởng gỗ quy mô lớn, ngành Đồ gỗ và nội thất (chiếm khoảng 8%) có thể phải thu hẹp sản xuất nếu thuế giữ lâu, do đối mặt nguy cơ cao mất thị trường vào tay các đối thủ cạnh tranh từ Mexico và Indonesia.

TP.HCM là nơi tập trung nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản (văn phòng chính, trung tâm logistics), đặc biệt với các mặt hàng chủ lực như tôm, cá tra. Ngành Thủy sản (chiếm khoảng 2%) có thể rơi vào tình trạng thua lỗ khi xuất sang Mỹ do sức cạnh tranh vốn đã thấp hơn một số nước (Ecuador, Ấn Độ).

Theo Sở Công Thương, trường hợp mức thuế 46% không thay đổi, các đối tác Mỹ có thể sẽ hoãn hoặc hủy đơn hàng từ doanh nghiệp TP.HCM. Trong dài hạn, tăng trưởng xuất khẩu của Thành phố có thể chững lại, ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

Tác động cụ thể đến doanh nghiệp và chuỗi cung ứng, việc Mỹ áp thuế 46% khiến biên lợi nhuận của doanh nghiệp bị thu hẹp đột ngột.

Nhiều công ty phải giảm giá bán, cắt giảm lợi nhuận để giữ thị trường. Trong khi số khác không thể gánh nổi chi phí sẽ mất thị phần vào tay đối thủ từ quốc gia không bị đánh thuế cao.

Nỗ lực tháo gỡ khó khăn do Mỹ áp thuế 46%

Ông Phạm Văn Việt - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Dệt may Thêu đan TP.HCM cho biết, Thành phố đặt mục tiêu tăng trưởng 2 con số năm 2025. Nhưng nếu ngành dệt may (chiếm gần 20% kim ngạch xuất khẩu) vấp phải rào cản thuế 46% từ Mỹ, đà tăng trưởng sẽ lung lay.

Theo ông Việt, doanh nghiệp không ngại chuyển đổi, nhưng không thể tự thân vận động. “Doanh nghiệp cần chính sách chủ động và chiến lược quốc gia rõ ràng, kịp thời để thích ứng với thị trường”, ông Việt đề xuất.

Ông Bùi Tá Hoàng Vũ cho biết, Sở Công Thương sẽ tham mưu UBND Thành phố, cùng các ngành liên quan thực hiện các giải pháp căn cơ, từ xác định thị trường trọng điểm thay thế, chiến lược thị trường với ngành, cho đến thu hút doanh nghiệp đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ, sản xuất nguyên phụ liệu trong nước.

Vị thế của TP.HCM trong chuỗi cung ứng toàn cầu có thể bị tác động trong ngắn và trung hạn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn từ 1-2 tháng tới, có thể doanh nghiệp Mỹ vẫn sẽ tiếp tục nhập khẩu hàng từ Việt Nam vì chưa tìm được thị trường thay thế ngay lập tức.

Vị thế của TP.HCM trong chuỗi cung ứng toàn cầu có thể bị tác động trong ngắn và trung hạn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn từ 1-2 tháng tới, có thể doanh nghiệp Mỹ vẫn sẽ tiếp tục nhập khẩu hàng từ Việt Nam vì chưa tìm được thị trường thay thế ngay lập tức.

“Đây cũng có thể là cơ hội để các doanh nghiệp Thành phố nắm bắt và tận dụng triệt để”, ông Vũ cho biết.

Tại hội thảo, các chuyên gia đề xuất TP.HCM cần có cách tiếp cận chủ động thay vì chỉ phản ứng thụ động với tình hình khó khăn do do Mỹ áp thuế 46%.

Trước mắt, TP.HCM cần đẩy mạnh đàm phán song phương với Mỹ để giảm thuế, đồng thời kiểm soát nghiêm gian lận xuất xứ – vấn đề có thể làm xói mòn uy tín quốc gia nếu không xử lý triệt để.

Song song đó, TP.HCM cần mở rộng thị trường xuất khẩu sang các quốc gia có FTA như châu Âu, Canada, Mexico, UAE... nhằm giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Theo Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được, năm 2025, Chính phủ đặt ra cho Thành phố chỉ tiêu tăng trưởng là 8,5%. Thành phố rất cần các chuyên gia, các nhà khoa học thảo luận để đưa ra các giải pháp trong bối cảnh này.

Chủ tịch UBND TP.HCM khẳng định, TP.HCM cam kết và sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp ứng phó với khó khăn trước mắt, đồng thời gia tăng khả năng mở rộng thị phần.

×