Những thỏa thuận quan trọng trong cuộc gặp gỡ giữa Chủ tịch Tập và Tổng thống Putin

"Đây là một ví dụ về cách các cường quốc thế giới, những thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và có trách nhiệm đặc biệt trong việc duy trì sự ổn định và an ninh trên hành tinh, nên tương tác với nhau", ông Putin nói tại bữa tiệc chiêu đãi sau cuộc hội đàm kéo dài nhiều giờ tại Điện Kremlin.

Như một phần trong lời chúc mừng của mình, Tổng thống Nga đã trích dẫn từ 'I Ching' ('Cuốn sách về những thay đổi'), để nói rằng người dân Nga và Trung Quốc có một "tâm hồn chung", từ đó có thể vượt qua mọi trở ngại bằng sức mạnh chung của họ.

Phát biểu với các phóng viên sau cuộc hội đàm, ông Putin nói rằng quan hệ giữa Trung Quốc và Nga đang ở "điểm cao nhất trong lịch sử" và hợp tác kinh tế lẫn thương mại là ưu tiên của cả hai chính phủ.

Kinh tế và thương mại

Thương mại của Trung Quốc với Nga đạt mức cao kỷ lục vào năm 2022, tăng 30% trong bối cảnh phương Tây cố gắng cấm vận Moscow. Thương mại song phương đang trên đà đạt hơn 200 tỷ USD trong năm nay – mặc dù 2/3 trong số đó được tính bằng đồng nhân dân tệ và rúp, khi cả hai nước đều hạn chế đồng USD.

Tổng thống Putin tán thành việc sử dụng đồng nhân dân tệ trong các thỏa thuận thương mại với các nước khác ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh.

Ông Tập và ông Putin cũng thảo luận về việc tăng quy mô thương mại, phát triển hơn nữa cơ sở hạ tầng hậu cần và xuyên biên giới, mở rộng hợp tác nông nghiệp để đảm bảo an ninh lương thực cho cả hai nước cũng như cải thiện hợp tác trong trao đổi năng lượng, khoáng sản, kim loại và các sản phẩm hóa học. Trung Quốc và Nga cam kết mở rộng hợp tác trong lĩnh vực công nghệ, công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI).

"Bằng cách kết hợp tiềm năng khoa học và năng lực sản xuất phong phú của chúng tôi, Nga và Trung Quốc có thể tiên phong trong lĩnh vực công nghệ thông tin, an ninh mạng và trí tuệ nhân tạo", ông Putin nói với các phóng viên.

Quan hệ đối tác quân sự mới

Tổng thống Putin mô tả mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc khác với các liên minh chính trị-quân sự đã phát triển trong Chiến tranh Lạnh, nói rằng chúng "vượt trội so với hình thức hợp tác giữa các quốc gia và không có bản chất đối đầu".

Moscow và Bắc Kinh đồng ý "thường xuyên tiến hành các cuộc tuần tra chung trên biển, trên không và các cuộc tập trận chung", phát triển trao đổi và hợp tác quân sự bằng cách sử dụng tất cả các cơ chế song phương sẵn có, đồng thời tăng cường sự tin tưởng lẫn nhau giữa các lực lượng vũ trang.

"Thúc đẩy quan hệ với Nga là một lựa chọn chiến lược mà Trung Quốc đã đưa ra trên cơ sở lợi ích cơ bản của chính mình và các xu hướng phổ biến của thế giới", ông Tập nói sau vòng họp đầu tiên hôm 20/3, giải thích rằng hai quốc gia đã chia sẻ cam kết xây dựng một thế giới đa cực.

Đề xuất hòa bình Ukraine

Tổng thống Nga đã khen ngợi lộ trình hòa bình do Trung Quốc đề xuất vào tháng trước, nói rằng nhiều yếu tố trong đó "có thể được coi là nền tảng cho một giải pháp hòa bình ở Kiev".

Tuy nhiên, ông Putin chỉ ra rằng, cả Ukraine và những nước ủng hộ phương Tây hiện không sẵn sàng thảo luận về hòa bình. Đại diện của Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ trong tuần này đã lên tiếng phản đối bất kỳ lệnh ngừng bắn nào ở Ukraine, mâu thuẫn với khẳng định trước đó của chính họ rằng Washington sẽ ủng hộ Kiev trong bất cứ quyết định nào.

"Chúng tôi luôn ủng hộ hòa bình và đối thoại, và chúng tôi kiên quyết đứng về phía lẽ phải của lịch sử", ông Tập nói.

Nhiều thỏa thuận được ký kết

Ông Tập đến Moscow vào hôm 20/3 trong chuyến thăm ba ngày. Đến tối 21/3, hội nghị thượng đỉnh đã đưa ra tổng cộng 14 tuyên bố, nghị định thư, bản ghi nhớ và thỏa thuận.

Trong hai tuyên bố chung, Nga và Trung Quốc đã cam kết "làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác toàn diện và tương tác chiến lược bước vào một kỷ nguyên mới", đồng thời xây dựng một kế hoạch phát triển cho các lĩnh vực hợp tác kinh tế quan trọng đến năm 2030.

Các bộ khoa học đã ký một nghị định thư về tăng cường hợp tác trong lĩnh vực "nghiên cứu khoa học cơ bản".

Chính phủ hai bên đã đồng ý hợp tác sản xuất chương trình truyền hình chung, với đài truyền hình công cộng Nga VGTRK và China Media Group đã ký một biên bản ghi nhớ hợp tác. Các hãng thông tấn nhà nước TASS và Tân Hoa xã cũng đồng ý trao đổi thông tin.

Sáu bản ghi nhớ bổ sung liên quan đến thương mại, lâm nghiệp, nông nghiệp, bảo vệ người tiêu dùng và cơ sở hạ tầng ở Viễn Đông của Nga. Rosatom và cơ quan năng lượng nguyên tử Trung Quốc đã nhất trí về "một chương trình toàn diện hợp tác lâu dài trong lĩnh vực lò phản ứng neutron nhanh và khép kín chu trình nhiên liệu hạt nhân".

Trước chuyến đi, Chủ tịch Tập và Tổng thống Putin đã đăng các bài báo quan điểm trên các tờ báo hàng đầu của nước họ. Ông Tập cũng đã mời ông Putin đến thăm Bắc Kinh vào cuối năm nay để tham dự Diễn đàn Hợp tác Quốc tế Vành đai và Con đường lần thứ ba.