NSND Bùi Bài Bình, NSƯT Võ Hoài Nam đau buồn tiễn biệt đạo diễn Nguyễn Hữu Phần

NSND Khải Hưng là người đọc điếu văn tiễn biệt, người bạn thân, người đồng nghiệp của mình về nơi an nghỉ cuối cùng: "Chúng ta có mặt giờ này, ở đây để tiễn biệt một người bạn, một người anh, một người thầy là NSND Nguyễn Hữu Phần...

Trong đời sống, ông là người cởi mở, lối nói chuyện của ông đúng kiểu một nhà sư phạm: rất điềm đạm khúc triết, đặc biệt lối phát âm rành rọt, tròn vành rõ chữ... rất thầy giáo. Với ông, cuộc đời không có việc gì là to tát, việc to thì ông làm nó nhỏ lại, việc nhỏ thì ông làm nó biến mất. Ông biết ông bị trọng bệnh, ông đã nói với tôi: "Mình cứ vui đi, được ngày nào hay ngày nấy. Ngần này tuổi là có lãi rồi …". 

Vẫn biết ông nói "ông có lãi rồi "... nhưng chúng tôi thấy thương tiếc lắm! Giờ phút này, con cháu ông, bạn bè ông, đang tụ họp quanh ông… Xin vĩnh biệt ông!".

Đạo diễn Nguyễn Hữu Phần sinh ngày 10/1/1948, quê quán Văn Giang, Hưng Yên. Xuất phát từ giáo viên dạy văn, Nguyễn Hữu Phần đã theo học khóa Đạo diễn đầu tiên của trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội. Ra trường, những tác phẩm phim nhựa của ông ra đời như: "Chiếc bình tiền kiếp"; "Bản tình ca trong đêm".

Lúc này ông đang trong biên chế của Xưởng Phim truyện Việt Nam, số 4 Thuỵ Khuê. Không dừng lại ở phim nhựa, ông tìm tòi lối rẽ sang phim video "Em còn nhớ hay em đã quên ".

Sẵn có kinh nghiệm làm phim video, ông đã hỗ trợ cho chương trình "Văn Nghệ chủ nhật"; "Mảnh đời của Huệ "; "Ngọt ngào và man trá", những bộ phim truyền hình dài tập đầu tiên ra đời, được khán giả cuồng nhiệt đón chào, củng cố vững chắc cho dòng phim truyền hình.

Năm 1996, ông chuyển hẳn biên chế sang Trung tâm Sản xuất Phim truyền hình Việt Nam (VFC), Đài Truyền hình Việt Nam. Bắt đầu từ cương vị trưởng phòng nội dung 2. Một ông Phần "mới" đã xuất hiện, ngay cả người trong nghề là gọi ông là "Phần nông dân" khi thực hiện những bộ phim như: "Đất và người"; "Ma làng"; "Gió làng Kình"… 

Cái tên "Phần Ma làng" bắt đầu được gọi mỗi khi ông xuất hiện ở đâu đó. Khán giả yêu mến ông, đồng nghiệp ngạc nhiên về ông, vì họ quen với ấn tượng ông là một người đàn ông của phố cổ, quen thấy ông lê la hè phố hơn là lặn ngụp với nông thôn, nông nghiệp, nông dân…

Đạo diễn Nguyễn Hữu Phần được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 2015. Ông về hưu năm 2008, nhưng hưu trí với ông không đồng nghĩa với nghỉ ngơi. Ông cho ra mắt: Gameshow "Hà Nội ba sáu phố phường" gồm 54 số, được phát sóng trên VTV1, do chính ông viết kịch bản và làm đạo diễn. Ông còn tham gia giảng dạy ở khoa Đạo diễn, trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh. Nhiều lứa sinh viên do ông rèn giũa nay đã trở thành những người làm phim chuyên nghiệp.

Chia sẻ với PV Dân Việt về ra đi của người bạn thân, NSND Thanh Tú nói: "Tôi và anh Phần có một thời gian luôn hoạt động cùng nhau, cùng trải qua với nhau mọi khó khăn nghề nghiệp và cùng nuôi dưỡng tình yêu nghề như những người bạn, người đồng nghiệp thân thiết. Có việc gì là anh Phần lúc nào cũng “lôi” tôi đi, chia sẻ cho nhau từng đồng thù lao vì ngày đó làm phim vất vả lắm! Chúng tôi thân tới nỗi chồng còn hỏi rằng, tôi và anh bạn thân có gì “mập mờ” không? 

Rồi các đồng nghiệp cũng nói vui chúng tôi “cặp” với nhau, cũng bởi chúng tôi chia sẻ cho nhau mọi chuyện lớn nhỏ trong cuộc sống. Đến khi anh Phần lâm trọng bệnh, tôi cũng cố gắng động viên anh lạc quan, vui vẻ. Có vẻ như anh ấy trong những phút cuối đời cũng chẳng bận tâm gì tới bệnh tật".

Từng tham gia nhiều phim của đạo diễn Nguyễn Hữu Phần, NSND Lan Hương cho biết: "Gần đây nhất tôi có dịp được cộng tác với anh qua phim "Đời người và những chuyến đi", đóng cùng NSND Bùi Bài Bình, trước đây còn có phim "Gió làng kình". Đó là một đạo diễn tài ba, không bao giờ tức giận, cáu kỉnh nhưng vẫn cho ra được những tác phẩm để đời. Có thể nói, đạo diễn Nguyễn Hữu Phần làm phim “như đi chơi”. Bởi vì tất cả mọi thứ từ kịch bản, cảnh quay, hay diễn viên thể hiện ra sao đều nằm sẵn ở trong đầu anh ấy.

Diễn viên chúng tôi được thoải mái diễn xuất, không áp lực và cứ thấy lạ kỳ rằng, tại sao làm phim với đạo diễn Nguyễn Hữu Phần cứ giống như “đi chơi”. Không chỉ riêng đề tài nông thôn mà mọi lĩnh vực, anh có kiến thức vô cùng sâu rộng, nếu ai từng nói chuyện với anh, sẽ thấy mình mở mang được rất nhiều điều. 

Sự ra đi của đạo diễn Nguyễn Hữu Phần chắc chắn là mất mát rất lớn đối với điện ảnh và truyền hình. Thế hệ tiếp theo có thể làm phim nông thôn, phim chính luận nhưng có lẽ sẽ thật thiệt thòi khi thiếu đi một người dẫn dắt, một nguồn cảm hứng như của đạo diễn Nguyễn Hữu Phần".

NSND Bùi Bài Bình từng tham gia trong phim "Ma làng", "Gió làng Kình" chia sẻ với PV Dân Việt: "Cuộc đời và sự nghiệp của tôi rất biết ơn anh Nguyễn Hữu Phần, nhờ có anh mà tôi có bước chuyển mình từ vai tri thức hiền lành, trở thành vai phản diện, cụ thể là Chủ tịch xã lưu manh trong "Ma làng". 

Ban đầu, tôi cảm thấy không tự tin khi có sự chuyển mình như vậy nhưng nhờ có anh động viên, mang kịch bản đến cho tôi, hướng dẫn tôi từng li từng tí một để vào vao được tốt nhất. Vì anh, tôi chẳng ngại đi thực tế, dấn thân mình vào đây đó để tìm hiểu nhân vật của mình. Sau "Ma làng", tôi cộng tác với anh tiếp tục với "Gió làng kình", cũng một vai như vậy nhưng anh Phần đã tạo ra cho tôi một nhân vật phản diện hình thái khác. Nếu "Ma làng", vai của tôi là tay thư ký Ủy ban không có học leo lên chức nọ chức kia không từ thủ đoạn nào thì với "Gió làng Kình", tôi trở thành tay trưởng thôn có học cũng thủ đoạn không kém. Nhắc đến anh Phần, tôi nghĩ với bộ ba "Đất và người", "Gió làng Kình" và "Ma làng", khó ai làm được phim nông thôn anh như vậy. Có lẽ cũng bởi một phần anh ấy tiếp cận với nghệ thuật luôn chân thật và sâu sắc, như chính con người giản dị và giàu tình cảm của mình.

Có mặt tại lễ viếng, diễn viên NSƯT Võ Hoài Nam cho biết: "Tôi có rất nhiều kỷ niệm với đạo diễn, NSND Nguyễn Hữu Phần, nhất là thời kỳ ông đạo diễn một vài tập của series "Cảnh sát hình sự". Ông là con người nhiệt huyết, đam mê nghề và không ngần ngại chỉ bảo, hướng dẫn cho lớp hậu bối sau này. Làm phim nhất là ngày xưa khó và vất lắm, nhưng ông chưa bao giờ ngại điều đó, lúc nào ông cũng vui vẻ và truyền năng lượng đến cho mọi người. Bản thân tôi rất ấn tượng với hai bộ phim "Đất và người" và "Ma làng" của đạo diễn Nguyễn Hữu Phần".

Khi nghe tin chú đã rời khỏi cõi tạm, tôi rất là thương nhớ chú! Hôm nay, tôi đến Nhà tang lễ Thành phố (Phùng Hưng, Hoàn Kiếm, Hà Nội) để chào chú lần cuối cùng mong chú được siêu thoát, về thế giới bên kia chắc chú vẫn được hạnh phúc làm nghề. Tất cả mọi người ở lại vẫn mãi yêu thương chú!

NSND Khải Hưng, người gắn bó với NSND Nguyễn Hữu Phần chia sẻ với PV Dân Việt: "Chúng tôi khá thân nhau, đó là một người bạn dễ tính, chẳng ngại ai bao giờ và chúng tôi thường hay nói đùa rằng, đó là con người có khả năng biến chuyện to thành nhỏ. Đối với Nguyễn Hữu Phần, sự vô tư, lừng lững của ông ấy khiến cho cuộc sống thoải mái, không có gì phức tạp. 

Ông ấy có thể là một “cố vấn” cho bất cứ ai về chuyên môn và cuộc sống. Về nghệ thuật, ông Phần có duyên với truyền hình hơn điện ảnh, khi một loạt phim như: "Đất và người", "Ma làng", "Gió làng Kình" được đông đảo khán giả yêu mến và nhớ mãi. Cũng hiếm có ai vừa làm đạo diễn, lại viết kịch bản nhanh và giỏi nhưng luôn có những sáng tạo bất ngờ như ông Phần. Ông Phần cũng là người không biết ngưng nghỉ, về hưu đã lâu nhưng vẫn đi làm ở mọi lĩnh vực, không chỉ phim mà còn gameshow rồi đi dạy ở trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh".

Sau lễ viếng và lễ truy điệu, thi hài NSND Nguyễn Hữu Phần sẽ được an táng tại Nghĩa trang thôn Như Phượng Thượng, xã Long Hưng, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.