NSƯT Thanh Thủy tự nhận mình là "gà đàn"... một phút thành sao

Tuổi trẻ vui và ngây thơ lắm!

Nghệ sỹ Thanh Thủy gia nhập đội ngũ diễn viên của điện ảnh Việt lúc 17 tuổi. Khi trường điện ảnh tuyển người, bà đang sống ở Đình Hạ, xóm công nhân nhà máy xi măng Hải Phòng và làm hợp đồng tại nhà máy xay xát gạo. Thanh Thủy, Thúy Vinh và một người nữa tên là Ý được mệnh danh là tổ tam tam nổi tiếng xinh đẹp nức tiếng thành đoàn Hải Phòng. Người tên Ý lúc đó lấy chồng thợ may. Còn lại hai người được thành đoàn Hải Phòng giới thiệu và cho giấy lên Hà Nội thi. Bố mẹ Thanh Thủy lúc đầu không cho bà đi vì ở nhà đang đi làm có lương, sau có người đến thuyết phục nên các cụ đồng ý. Lên Hà Nội thi, trước rừng người đẹp của Hà Thành mà có người đã biết đến son phấn, hai cô gái tỉnh lẻ, tết tóc đuôi sam, vận áo dài đứng dúm một chỗ. Cả hai chắc mẩm mình sẽ trượt nên làm tiểu phẩm thi xong rồi về ngay để đi làm. Thế nhưng, về được mấy ngày thì cả hai nhận được giấy trúng tuyển.

NSƯT Thanh Thủy trong phim Hai người lính

 “Tuổi trẻ thật vui!” đó là cụm từ bà dành cho những ngày học ở trường điện ảnh. Thời gian đầu ở trường, bà chơi thân với Thúy Vinh, Mai Ngọc Căn và Quý An bởi cùng là công nhân từ Hải Phòng lên học. Bà Thanh Thủy khi đó nổi tiếng là người hài hước, tếu táo, hay pha trò và kể chuyện gì cũng thành chuyện cười. Nhưng việc học tập của sinh viên lúc ấy rất nghiêm túc dưới sự dẫn dắt của chuyên gia người Nga, người thày mà bà vô cùng ngưỡng mộ.

Thày rất giỏi thị phạm, nghiêm khắc và tận tình với học sinh. Vợ của thày cũng sang Việt Nam và bà đã dạy những cô gái mới lớn hiểu về cái đẹp. Không được khá giả như các cô gái thành thị, Thanh Thủy  làm đẹp bằng cách dùng than bôi lên lông mày hoặc lấy gì đó màu đỏ bôi lên má hay môi khiến bà vợ của thầy giáo la lên: “Chúng mày xóa hết đi, đang đẹp mơn mởn thế kia sao bôi lên như hề vậy!”. Rồi có những lúc các sinh viên phải đi làm người mẫu áo len. Người ta đến trường điện ảnh tuyển người, họ thích ai thì họ gọi. Nghệ sỹ Thanh Thủy nhớ lúc đó có mấy người là bà, Kim Thanh (đóng phim Khói Trắng sau đó vào Nam rồi giải nghệ), Minh Tâm (sau thành vợ của nhà quay phim Quang Tuấn). Các cô gái được  búi tóc cao, không được cười, mặc áo len xuất khẩu để chụp ảnh quảng cáo.

Số phận gà đàn một phút thành sao

Thời điểm sau khi nghệ sỹ Thanh Thủy tốt nghiệp trường điện ảnh thì phim rất ít, mỗi năm chỉ có 1 phim, những năm sau thì 2-3 phim. 34-35 người trong lớp nhưng chỉ có một vài người nổi là Trà Giang, Thúy Vinh, Thụy Vân, Minh Đức hay Ngọc Lan… còn lại một số người rất xinh nhưng không có duyên với màn ảnh, và một số người không phải là xấu nhưng không quá nổi bật được gọi là “gà đàn”. Bà Thanh Thủy bảo rằng, mình ở trong đám gà đàn một lũ một lĩ ấy.

Đã không nổi bật lại còn cao những 1m67, các đạo diễn thời ấy hay nhìn bà than “cao thế thì biết lấy ai đóng cặp cho vừa” nên cô chỉ đóng duy nhất vai chính trong phim Câu chuyện quê hương của đạo diễn Hoàng Thái, còn thì toàn là vai phụ. Ấy thế nên khi cô được giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc với phim Sinh mệnh trong Cánh diều Vàng 2006, báo nào cũng gọi đến đòi phỏng vấn khiến cô thấy số phận gà đàn của mình bỗng… một phút thành sao. Bạn bè trêu: “Hay để em kiếm cho chị một thư ký để nghe điện thoại nhé!”.

Còn bà cũng có đôi chút dương dương tự đắc “Này! Vai chính thì được từ đạo diễn rồi quay phim chăm chút, vai phụ thì có thế nào lên thế ấy, được giải mới khó đấy!”. Nói vậy chứ hạnh phúc với bà vẫn là đi đâu được khán giả gọi tên những vai phụ như “Bà Điếc hôm nay mua gì đấy bà Điếc” (tên nhân vật của bà trong phim Ngõ lỗ thủng).

NSƯT Thanh Thủy hiện tại

“Tea lady” có những hai bằng A English

Đến tuổi về hưu, nghệ sỹ Thanh Thủy đi làm quản lý về sinh hoạt cho ngân hàng ANZ ở Bờ hồ, khi đó mới thành lập. Ở đó người ta gọi bà là “tea lady” và bà được mặc đồng phục váy đàng hoàng. Đến buổi trưa ra phố ăn, thanh niên còn trêu: “Cô ơi cô là tiếp viên hàng không của hãng nào đấy?”. Pha trà, cà phê và quản lý những người lau dọn với bà không khó, nhưng khó nhằn nhất là khoản tiếng Anh.

Bà cũng có lúc phải nghe điện thoại, khách đến thì hỏi khách “Would you like some tea?” – “I’d like tea of milk”, cô ngớ ra không hiểu nghĩa là trà hay sữa!?! Có người thì uống coffee, “black” thì bà hiểu nhưng lại đòi “strong”, hãi nhất với bà là phải nghe người Ấn Độ nói rất điên đầu: “Muốn uống gì thì nói luôn sao nó cứ nói lòng vòng một thôi một hồi!”.

Bà quyết đi học tiếng Anh ở trung tâm Hàng Trống. 5h, hết giờ làm, bà đi học đến 8h, một tuần 3 buổi, nhờ chồng đặt trước cho nồi cơm rồi tối về bà nấu thức ăn đã mua từ trưa nhét trong tủ lạnh của ngân hàng. Học xong hết một khóa bằng A bà vẫn cứ thấy ấm ớ nên làm luôn khóa nữa ở trung tâm 10/10. Sau khóa này thì bà “chơi” được hết với đám “Sing, Thái, Úc, Trung Quốc …” Buổi trưa, cả đám “công dân thế giới” ra ngồi bập bẹ tiếng Anh với bà. Cậu Ấn Độ còn bảo sếp bà là “Mày tuyển được bà tea lady hay thế! Hoa khôi ở đây đấy!”.

Thứ 7, chủ nhật bà tranh thủ đi đóng phim. 8 năm rưỡi làm ở ANZ, bà chạy được 2 phim là Hoa của trời và Đón khách. Phim Đón khách quay đêm, chủ nhiệm phim phải đèo bà từ Bát Tràng về Hà Nội cho kịp giờ làm sáng, cuối tuần không đủ thì lân sang ngày nghỉ phép, may thời đó phim truyền hình cũng chưa nhiều. Khi bà nghỉ hẳn ANZ mới bắt đầu rộ phim truyền hình và bà mới đi phim nhiều.

“Sướng thế cơ chứ!”, bà thốt lên khi kể về quãng thời gian rực rỡ… hậu về hưu của mình. Sau khi nghỉ ở ANZ, bà được mấy chục triệu tiền bảo hiểm, lương lúc đầu 80, sau là mấy trăm “đô”, số tiền ấy đã giúp bà cất lại được căn nhà đang ở tại Hoàng Hoa Thám, căn nhà khoảng 30m2, trước kia vợ chồng bà cùng con nhỏ và mẹ già ở gian trong, gia đình nghệ sỹ Lịch Du ở gian ngoài, từng được dùng làm kho thuốc của phòng mạch chữa bệnh lậu…