Phản ứng bất ngờ của Nga khi đồng minh ruột cung cấp vũ khí cho Ukraine

Binh sĩ Ukraine vận hành pháo tự hành 2S1 Gvozdika ngày 27/4/2024 tại vùng Kherson. Ảnh Getty

Belgrade có quan hệ tốt với Moscow và đã từ chối tham gia các biện pháp trừng phạt chống lại Nga liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine.

Tuy nhiên, căng thẳng giữa Belgrade và Moscow đã nổi lên kể từ khi bắt đầu chiến tranh, với việc Tổng thống Serbia Aleksandar Vučić gọi Ukraine là "quốc gia thân thiện" và nói rằng Crimea và Donbas do Nga chiếm đóng là lãnh thổ có chủ quyền của Ukraine.

Làm nổi bật sự cân bằng này trong mối quan hệ với Ukraine và Nga là báo cáo của Financial Times hôm 23/6 cho rằng, lượng xuất khẩu đạn dược trị giá khoảng 800 triệu euro (855 triệu USD) của Serbia đã đến Ukraine thông qua bên thứ ba.

Vučić nói với tờ báo rằng mặc dù Serbia không thể xuất khẩu sang Ukraine hoặc Nga, nhưng họ vẫn có hợp đồng với Mỹ, Tây Ban Nha, Cộng hòa Séc và các nước khác và "cuối cùng thì những gì họ làm là công việc của họ".

Khi được hỏi về việc bán đạn dược của Serbia, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết "chúng tôi đã thấy và nghe những tuyên bố này của ông Vučić. Chúng tôi sẽ giải quyết chủ đề này khi liên hệ với những người bạn Serbia của chúng tôi".

Nikola Mikovic, một nhà phân tích chính trị ở Belgrade, nói với Newsweek rằng,  ông Vučić coi thỏa thuận này là một "cơ hội thương mại lớn" và trái ngược với nhận thức của phương Tây, Belgrade không phải là đồng minh của Nga, đã lên án cuộc chiến ở Ukraine và ủng hộ phong trào chống Nga tại Đại hội đồng Liên hợp quốc.

Mikovic nói với Newsweek rằng : "Chính phủ Serbia công khai ủng hộ Ukraine về mặt chính trị và ngoại giao, trong khi họ gián tiếp vũ trang cho Kiev. Moscow chấp nhận các động thái của Vučić vì Điện Kremlin nhằm mục đích duy trì ảo tưởng ở trong nước rằng có một quốc gia châu Âu không có lập trường chống Nga".

Reuters đưa tin, cái gọi là vụ rò rỉ của Lầu Năm Góc vào năm 2023 cho thấy rằng Serbia đã bị cáo buộc cam kết cung cấp hoặc đã giao vũ khí sát thương cho Kiev,  điều mà chính phủ Serbia đã công khai phủ nhận.

Nhưng ông Vučić nói với FT trong cuộc phỏng vấn công bố hôm thứ Bảy rằng, việc bán đạn dược của Serbia là "một phần trong sự hồi sinh kinh tế của chúng tôi và quan trọng đối với chúng tôi".

"Tôi cần phải chăm sóc người dân của mình. Chúng tôi có những người bạn ở Kiev và Moscow. Đây là những người anh em Slav của chúng tôi", ông nói với FT.

Mikovic nói rằng Điện Kremlin không có khả năng gây nguy hiểm cho mối quan hệ với Belgrade. Ông nói: "Điều mà Vučić gần như chắc chắn lo sợ là phản ứng của các cử tri của ông ấy, vì đại đa số họ có tình cảm thân Nga mạnh mẽ," ông nói, "đó là lý do tại sao các phương tiện truyền thông ủng hộ chính phủ ở Serbia giữ im lặng trước các báo cáo về việc Belgrade trang bị vũ khí cho Ukraine".