Phương Nam: “Cảm ơn anh Tạ đã dạy tôi nhiều điều và cho tôi được sống một cuộc đời khác”

Trong cuộc trò chuyện với PV Dân Việt, Phương Nam trải lòng về tình cảm đặc biệt dành cho nhân vật, những trải nghiệm khó quên trên trường quay và cảm xúc khiến anh vẫn chưa thể hoàn toàn rời xa vai diễn để đời này.

Trước sự thành công vượt mong đợi của Mưa đỏ, cảm xúc nào đọng lại rõ nhất trong anh?

- Mưa đỏ ra mắt, tất cả đã được thay bằng lời khen, sự yêu mến và chúc mừng, khi đọc những dòng “Anh Tạ ơi”, “Anh Tạ à”, tôi đã rơm rớm nước mắt. Tôi hạnh phúc vì đã đưa được anh Tạ bước ra khỏi tiểu thuyết, khỏi tưởng tượng, thành một con người thật sự.

Khi nghe khán giả gọi anh là "người mang anh Tạ bước ra đời thực", cảm giác trong anh ra sao?

- Tôi cảm động lắm. Đó là sự ghi nhận lớn lao nhất với một diễn viên. Tôi chỉ là cầu nối, là người kể lại câu chuyện, còn linh hồn nhân vật là từ lịch sử, từ những người đã sống và hy sinh. Dù vai diễn này lấy đi của tôi rất nhiều nước mắt, sức lực và cả sự bình yên, nhưng nó cũng cho tôi nhiều hơn thế: tình yêu của khán giả, niềm tự hào với nghề, sự trưởng thành trong tâm hồn.

Vai diễn Tạ trong Mưa đỏ đã thay đổi cuộc sống và sự nghiệp của anh ra sao?

- Đây là lần đầu tiên tôi cảm nhận được tình cảm vô tận của khán giả dành cho một vai diễn. Bình thường tôi chỉ đọc bình luận trên mạng, nhưng khi xuất hiện ở buổi sơ duyệt A80, giữa hàng ngàn người, tiếng gọi “Anh Tạ, Anh Tạ” vang lên, tôi run lên vì hạnh phúc. Đó là niềm tự hào và mãn nguyện đỉnh điểm của một diễn viên. Tôi lập tức muốn gọi cho vợ, nhưng khi ấy bị cắt sóng điện thoại. Còn con gái tôi, trước đây rất ghét bị nói giống bố, nhưng gần đây ai bảo “con giống anh Tạ quá” là bé cười tủm tỉm ngay. Hào quang anh Tạ thật sự lớn.

Nhiều diễn viên thường tiết chế giọng địa phương khi đóng phim, vì sao anh lại chọn đi ngược lại?

- Anh Tạ trong Mưa đỏ được xây dựng là người Thanh Hóa, mà tôi cũng quê Thanh Hóa. Được mang giọng nói yêu thương của quê hương vào phim là niềm tự hào rất lớn. Tôi nhận thức rằng nhân vật còn đại diện cho tất cả những người anh hùng xứ Thanh. Nghĩ đến đó, tôi càng thấy phấn khởi. Từ trước đến giờ, tôi chưa làm được gì nhiều cho quê hương. Ngay khi nhận vai, tôi trở về quê sinh hoạt với mọi người, học lại giọng địa phương, cảm giác như được quay về tuổi thơ bập bẹ tập nói. Tôi mong rằng khi nghe giọng anh Tạ, khán giả cả nước nói chung và người Thanh Hóa nói riêng sẽ cảm nhận được tình yêu quê hương, đất nước, yêu từng vùng miền, từng giọng nói Việt Nam.

Giây phút phải tiễn đưa nhân vật bằng cái chết trên màn ảnh, điều gì khiến anh day dứt và ám ảnh nhất?

- Nói đến anh Tạ trong Mưa đỏ, bản thân tôi cũng dành rất nhiều tình cảm thương tiếc cho nhân vật. Hãy thử tưởng tượng một ngày chúng ta đang sống khỏe mạnh, bỗng nghĩ đến lúc phải hy sinh, còn bao điều chưa làm được, nhưng vẫn phải chấp nhận. Khi ấy, ta viết thư dặn dò người ở lại. Và ngày ấy đến thật, những đứa em trong tiểu đội còn non trẻ, rồi sẽ chiến đấu ra sao nếu thiếu anh Tạ. Nghĩ đến cảnh các em loay hoay, khóc nhớ anh, tôi cũng không kìm được nước mắt. Rồi còn cha mẹ, vợ con anh Tạ nữa, những lời hứa, những vất vả đồng áng không có chồng, có bố kề bên. Nỗi đau ấy lớn đến mức nước mắt cứ thế rơi ra.

Anh không xây dựng một "soái ca quân nhân" mà để nhân vật hiện lên đúng bản chất mộc mạc. Đây là lựa chọn từ đầu hay quá trình hóa thân đã tự nhiên đưa anh đến?

- Khi đã nhận vai, tôi luôn dùng hết sức lực và tâm trí để hóa thân, biến nhân vật trở thành “lý tưởng” trong mắt khán giả, chứ không cố gắng áp đặt một hình mẫu lý tưởng có sẵn lên nhân vật. Vì thế, anh Tạ xuất hiện trên màn ảnh mộc mạc và tự nhiên, đúng như vốn dĩ anh là.

Nếu phải kể lại một kỷ niệm khó quên nhất khi quay Mưa đỏ, anh sẽ nhắc đến điều gì?

- Kỷ niệm đáng nhớ nhất có lẽ là cảnh “binh đoàn chấy”. Ê-kíp chuẩn bị cả chấy thật, khi quay, anh thiết kế nhặt một con thả lên đầu tôi, mọi người đều nổi da gà, thậm chí về phòng chẳng ai dám nằm cạnh hay ngồi gần.

Hành trình nhập vai Tiểu đội trưởng Tạ chắc chắn không dễ dàng. Có khi nào anh cảm thấy áp lực vượt quá sức chịu đựng?

- Có những ngày nắng nóng gay gắt, tôi phải khoác lên mình bộ quân phục dày, lưng áo ướt sũng mồ hôi, chân dẫm lên bùn đất, vắt bám đầy người. Có hôm quay cảnh hành quân xuyên rừng, tôi sốt cao, người mệt rã rời, chỉ muốn ngã xuống. Nhưng nghĩ đến anh Tạ và những chiến sĩ đã ngã xuống thật sự ngoài đời, tôi tự nhủ mình không được bỏ cuộc. So với sự hy sinh của họ, nỗi mệt mỏi của tôi chẳng đáng là gì.

Vai diễn này đòi hỏi nhiều cảm xúc và cả sức bền. Với anh, đâu là khó khăn nhất khi nhập vai?

- Khó khăn lớn nhất là phải làm sao để anh Tạ vừa nghiêm khắc vừa gần gũi, vừa mạnh mẽ nhưng cũng chan chứa tình thương. Để khán giả tin anh Tạ là một người chỉ huy thật sự, tôi phải quan sát cách các đồng chí bộ đội huấn luyện, học cách họ ra lệnh, đi đứng, ánh mắt, thậm chí cả cách im lặng. Một người chỉ huy không cần nói nhiều, nhưng sự hiện diện của họ phải khiến mọi người nể phục.

Anh làm thế nào để có thể khắc họa nhân vật một cách chân thực nhất?

- Tôi đọc đi đọc lại tiểu thuyết Mưa đỏ, tìm đến những tư liệu về chiến trường Thành cổ Quảng Trị năm 1972. Tôi còn trò chuyện với các cựu chiến binh để nghe họ kể về đồng đội đã ngã xuống. Mỗi câu chuyện đều như thêm một viên gạch xây dựng nhân vật trong tôi. Tôi muốn anh Tạ không chỉ là nhân vật văn học, mà còn là hình bóng chung của bao người lính năm xưa.

Trong số rất nhiều phân cảnh căng thẳng, đâu là cảnh quay để lại ám ảnh sâu nhất với anh?

- Ngoài cảnh hy sinh, tôi nhớ nhất là cảnh viết thư gửi về cho vợ con. Khi viết những dòng ấy, tôi như thật sự hóa thành một người chồng, một người cha chuẩn bị rời xa mái ấm. Tôi nghĩ đến vợ con mình ngoài đời và không cầm được nước mắt.

Anh muốn khán giả nhớ đến một anh Tạ như thế nào?

- Đó là một người lính bình dị, nghiêm khắc nhưng chan chứa tình thương, một con người dám hy sinh vì đồng đội, vì Tổ quốc. Quá đó, tôi mong khán giả sẽ yêu thêm đất nước này, trân quý hòa bình hôm nay.

Điều gì khiến anh day dứt nhất sau khi hoàn tất vai diễn này?

- Tôi chỉ tiếc rằng thời lượng phim có hạn, không thể kể hết mọi góc cạnh của anh Tạ. Nhưng có lẽ, khoảng trống ấy lại khiến nhân vật sống lâu hơn trong lòng khán giả, vì ai cũng muốn tiếp tục hình dung, tiếp tục hoàn thiện anh trong trí tưởng tượng.

Khi bước ra khỏi bộ phim, anh mang theo mình những giá trị gì từ nhân vật?

- Tôi học được sự kiên định, tinh thần trách nhiệm và tình thương đồng đội. Anh Tạ dạy tôi biết sống có lý tưởng, biết đặt cái chung lên trên cái riêng. Trong đời sống thường nhật, tôi cũng thấy mình kiên nhẫn hơn, biết nhường nhịn hơn.

Nếu đứng trước một anh Tạ, anh muốn bày tỏ điều gì?

- Tôi sẽ nói: “Cảm ơn anh đã đến, đã dạy tôi nhiều điều và cho tôi cơ hội được sống một cuộc đời khác. Tôi sẽ không bao giờ quên anh”.

Cảm ơn anh đã có những chia sẻ vô cùng thú vị và ý nghĩa!

×