Cuối tuần các dịp lễ hàng năm, gia đình chị My (phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, Hà Nội) đều về quê Hà Nam quây quần cùng gia đình nội ngoại. Mùa Trung thu năm nay, thói quen ấy không thể duy trì vì lịch học chính khóa của con trai chị ở lớp 1 trường Tiểu học Đại Từ có ngày thứ bảy. Lịch học của bé là thứ hai, nghỉ thứ ba và học tiếp từ thứ tư đến thứ bảy.

Là gia đình trẻ từ quê lên thủ đô lập nghiệp, chị My không có ông bà hay họ hàng ở gần để gửi con ngày giữa tuần. Quanh khu đô thị Kim Văn Kim Lũ nơi chị ở cũng không có trung tâm năng khiếu, ngoại ngữ nào hoạt động cả ngày, nhận trông học sinh. Bất đắc dĩ, chị My gửi nhờ con vào một trường mầm non ở chân tòa nhà với mức phí 100.000 đồng/ngày.

"Trường mầm non chủ yếu là các bé 2-3 tuổi, con tôi đã 6 tuổi nên không thích chơi với nhau, cô giáo cũng không thể dạy dỗ gì. Nhìn qua camera, thấy con vật vờ cả ngày, có hôm bị các em cắn, cấu, tôi rất buồn", chị My nói.

Người mẹ đang tìm cách gửi con vào trung tâm tiếng Anh, năng khiếu phù hợp với độ tuổi, để con được thoải mái học tập, vui chơi. Tuy nhiên, gia đình chị gặp khó khăn về việc đưa đón con đi học vì cơ quan hai vợ chồng đều cách xa nhà. 6h30 mỗi ngày họ rời nhà, 18h30-19h mới về đến chung cư. Việc đưa đón con đến trường Tiểu học Đại Từ (cách nhà khoảng 4 km) chị My phải thuê người.

Học sinh 23 lớp 1 của tiểu học Chu Văn An khai giảng năm học mới. Ảnh: Quỳnh Trang.

Trường Tiểu học Hoàng Liệt (phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai) do năm nay số học sinh lớp 1 đông (gần 600 em) nên các khối trên phải nghỉ luân phiên một ngày giữa tuần, học bù vào thứ bảy cho đủ 10 buổi/tuần. Có hai con học trường này, đứa nghỉ thứ hai, đứa nghỉ thứ tư, chị Tú sau những ngày đưa con đến cơ quan nhưng bị phàn nàn, đã phải nhờ bà nội ở quê lên trông giúp.

Bà không thể ở lâu dài nên tới đây, chị Tú phải gửi con vào các trung tâm ngoại ngữ, năng khiếu với giá 130.000-170.000 đồng/ngày. "Cơ quan tôi cách xa nhà nên buổi trưa không thể tranh thủ về cơm nước cho các con. Để hai đứa ở nhà, tôi cũng lo các con nghịch dại", người mẹ chia sẻ.

Lịch học của học sinh trường Tiểu học Đại Kim (phường Đại Kim, quận Hoàng Mai) nhiều năm nay cũng luân phiên nghỉ một ngày trong tuần, học bù nửa ngày thứ bảy. Sắp tới, học sinh sẽ phải học nhờ ở cơ sở mầm non khác, để trường xây dựng mới. 

Phân tích dữ liệu báo cáo của các quận, huyện Hà Nội về số học sinh, trường lớp năm học 2017-2018 và 2018-2019 cho thấy, quận Hoàng Mai đứng thứ ba trên tổng số 30 quận huyện có số học sinh vào lớp 1 tăng nhiều nhất so với năm học trước. Số tăng học sinh lớp 1 của quận này là 2.170, cao gấp 3-4 lần số tăng của nhiều quận/huyện khác như: thị xã Sơn Tây (670 em), huyện Đan Phượng (670 em), Phúc Thọ (670 em)...

Tổng số học sinh lớp 1 của quận Hoàng Mai trong năm học 2018-2019 cũng đông thứ ba thành phố, với 9.780 em. Con số này cao gấp 2-3 lần tổng số học sinh lớp 1 của nhiều quận/huyện khác như Tây Hồ, Sơn Tây, Đan Phượng... Đặc biệt, Tiểu học Chu Văn An (phường Hoàng Liệt) có số lượng học sinh lớp 1 đông nhất Hà Nội với 1.145 em, gần bằng tổng số học sinh toàn trường khác.

Trái ngược với số học sinh, số lượng trường tiểu học công lập của quận Hoàng Mai thuộc tốp 5 (trên tổng số 30) quận huyện có ít trường nhất. Quận có 18 trường tiểu học công lập, trong khi con số này của hầu hết huyện ngoại thành là 22-54. Quận Hà Đông có tổng số học sinh lớp 1 đông nhất, số học sinh tăng nhiều nhất, cũng có đến 36 trường tiểu học.

Với chủ trương duy trì sĩ số một lớp không quá 50 học sinh, số lớp học của các trường tiểu học quận Hoàng Mai do đó tăng lên 76 lớp so với năm học trước. Phòng học không đủ, nhiều trường phải cho học sinh luân phiên nghỉ 1-2 ngày trong tuần và học vào thứ bảy. Điển hình là tiểu học Chu Văn An (phường Hoàng Liệt) có 41 phòng học với 57 lớp, học sinh chỉ được học 4 ngày/tuần. Tiểu học Đại Kim có 35 phòng với 42 lớp, học sinh nghỉ luân phiên một ngày.