Quốc hội giao Chính phủ năm 2024 xây dựng Quỹ hỗ trợ để giữ chân "đại bàng ngoại" ở Việt Nam

Giao Chính phủ lập Quỹ hỗ trợ để "giữ chân" đại bàng ở Việt Nam

Theo đó, Quốc hội nhất trí áp dụng cơ chế thu thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đối với các doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam theo cơ chế chống xói mòn cơ sở thuế khi áp dụng Thuế Tối thiểu toàn cầu của OECD tại Việt Nam dự kiến năm 2024.

Các doanh nghiệp nước ngoài, tập đoàn xuyên quốc gia (TNCs) có doanh thu tối thiểu 750 triệu Euro (tương đương khoảng 800 triệu USD) tại Việt Nam thay vì phải nộp 15% số thuế về nước đầu tư (nước mẹ) sẽ nộp bổ sung, đầy đủ tại Việt Nam theo năm tài chính.

Riêng về băn khoăn của nhiều đại biểu Quốc hội về việc áp dụng thu thuế tối thiểu toàn cầu sẽ ảnh hưởng đến lượng vốn của doanh nghiệp đầu tư nước ngoài rút khỏi Việt Nam; đồng thời việc không còn ưu đãi sẽ khiến các doanh nghiệp không còn mặn mà làm ăn ở Việt Nam trong bối cảnh nhiều nước đang có sự cạnh tranh gay gắt về tiềm năng, cơ hội kinh doanh.

Tại báo cáo giải trình về Nghị quyết trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho biết, nhiều ý kiến băn khoăn về vấn đề bảo đảm môi trường đầu tư và đề nghị Chính phủ khẩn trương có các giải pháp chính sách ưu đãi phù hợp khác để tiếp tục duy trì môi trường đầu tư khi thực hiện thuế TTTC. 

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị có thể dùng khoản thu này để triển khai các hoạt động hỗ trợ khác ngoài thuế và cần sử dụng nguồn thu này một cách hợp lý, đúng mục đích là để thu hút, cải thiện môi trường đầu tư, như kinh nghiệm của Thái Lan (thu 70% số tiền thuế TTTC vào quỹ Hỗ trợ cạnh tranh) và cần tính cho cả các doanh nghiệp trong nước

Một số ý kiến đề nghị đưa vào Nghị quyết chung của kỳ họp nội dung thể hiện sự quan tâm của Quốc hội đối với quyền lợi của các nhà đầu tư bị ảnh hưởng khi thực hiện thuế TTTC; theo đó cần ban hành những chính sách hỗ trợ đầu tư mới, thay thế và bù đắp cho các ưu đãi thuế sẽ không còn tác dụng khi thực hiện thuế TTTC để các nhà đầu tư có thể yên tâm về môi trường đầu tư tại Việt Nam. Có ý kiến đề nghị chưa thông qua Nghị quyết này nếu chưa thông qua Nghị quyết về hỗ trợ đầu tư.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khẳng định, khi thực hiện thuế TTTC, cần thiết phải có các chính sách ưu đãi đầu tư phù hợp hơn để bổ sung/thay thế các chính sách ưu đãi, hỗ trợ hiện hành nhằm duy trì môi trường đầu tư của Việt Nam. Tuy nhiên, đây là những vấn đề rất mới và phức tạp, các biện pháp hỗ trợ đầu tư phải bảo đảm không vi phạm quy định của OECD, đồng thời phải khả thi và phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam, tránh các hệ luỵ cho NSNN. Điều này đòi hỏi các cơ quan liên quan phải cân nhắc và chuẩn bị rất kỹ để bảo đảm các yêu cầu đặt ra. 

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho hay, vừa qua, Chính phủ đã rất nỗ lực xây dựng 2 dự thảo nghị quyết liên quan đến việc thực hiện thuế TTTC và đã được UBTVQH dự kiến đưa vào Chương trình Kỳ họp thứ 6 của Quốc hội. Tuy nhiên, dự thảo Nghị quyết về chính sách hỗ trợ đầu tư đã được trình UBTVQH 2 lần.

Theo đó, việc thực hiện thuế TTTC, cần thiết phải có những chính sách hỗ trợ đầu tư mới, thay thế cho các ưu đãi thuế sẽ không còn hiệu quả trên thực tế để các nhà đầu tư có thể yên tâm về môi trường đầu tư tại Việt Nam và thu hút được các nhà đầu tư lớn, chiến lược, đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước. 

Điều này cũng phù hợp với tinh thần của Nghị quyết số 50-NQ/TW ngày 20/8/2019 về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030 và Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới của Ban Chấp hành Trung ương. Để có thể xử lý một cách phù hợp đối với vấn đề duy trì môi trường đầu tư khi thực hiện thuế TTTC, trong thời gian giữa hai đợt họp vừa qua, UBTVQH đã khẩn trương phối hợp với Chính phủ và các cơ quan liên quan để tìm kiếm và xác định phương án xử lý phù hợp. 

Căn cứ ý kiến của các vị ĐBQH, sau khi trao đổi, thống nhất với Chính phủ và căn cứ Báo cáo số 45/BC-CP của Chính phủ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội: "Đồng ý chủ trương, giao Chính phủ trong năm 2024 xây dựng dự thảo Nghị định về việc thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư từ nguồn thu thuế tối thiểu toàn cầu và các nguồn hợp pháp khác để ổn định môi trường đầu tư, khuyến khích thu hút các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia và hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước đối với một số lĩnh vực cần khuyến khích đầu tư, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi ban hành. Đồng thời, rà soát tổng thể để hoàn thiện đồng bộ hệ thống chính sách, pháp luật về khuyến khích đầu tư đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới".