Quyền lợi và nghĩa vụ của người dân khi thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ từ năm 2025?

Nhiều quyền lợi mới bảo đảm thuận tiện cho người dân

Theo Luật Đất đai năm 2024 (Luật số 31/2024/QH15) và các văn bản hướng dẫn thi hành, đặc biệt là Nghị định số 151/2025/NĐ-CP và Thông tư số 23/2025/TT-BNNMT (sửa đổi, bổ sung Thông tư 10/2024/TT-BTNMT), thủ tục cấp sổ đỏ từ năm 2025 có nhiều điểm đổi mới theo hướng đơn giản, minh bạch và thuận lợi hơn cho người dân.

Cụ thể, người dân được lựa chọn nơi nộp hồ sơ cấp sổ đỏ trong phạm vi tỉnh hoặc thành phố, thay vì phải nộp cố định tại nơi có đất như trước. Quy định này được nêu tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 151/2025/NĐ-CP, tạo điều kiện thuận tiện cho người dân khi thực hiện thủ tục, đặc biệt là người làm việc hoặc sinh sống xa địa phương.

Một điểm đáng chú ý khác là thẩm quyền cấp sổ đỏ lần đầu được phân cấp mạnh cho UBND cấp xã. Theo Nghị định 151/2025, trong một số trường hợp cụ thể, Chủ tịch UBND cấp xã được ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu. Việc phân cấp này giúp rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ, giảm tải cho cấp tỉnh và tạo điều kiện cho người dân vùng nông thôn, miền núi tiếp cận thủ tục dễ dàng hơn.

Cùng với đó, Thông tư 23/2025/TT-BNNMT (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) cũng đã sửa đổi, bổ sung các quy định kỹ thuật về phôi Giấy chứng nhận, cách ghi số vào sổ cấp và sơ đồ thửa đất. Cụ thể, theo Điều 5 của Thông tư này, các điểm b và c khoản 1 Điều 38 Thông tư 10/2024/TT-BTNMT được chỉnh sửa để bảo đảm thống nhất về mẫu biểu, chữ ký, dấu và số thứ tự sổ cấp. Ngoài ra, Phụ lục 02 và 03 của Thông tư 10/2024 cũng được sửa đổi, quy định chi tiết về giấy in phôi và cách thể hiện sơ đồ thửa đất trên sổ đỏ.

Những thay đổi này giúp việc quản lý, lưu trữ và tra cứu Giấy chứng nhận được thống nhất trên phạm vi toàn quốc, đồng thời nâng cao tính bảo mật, chống làm giả.

Nghĩa vụ tài chính và tuân thủ pháp luật khi làm sổ đỏ

Bên cạnh các quyền lợi được mở rộng, người dân cũng cần lưu ý nghĩa vụ về tài chính, hồ sơ và việc sử dụng đất đúng mục đích khi thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ.

Theo Luật Đất đai 2024, người đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải kê khai trung thực nguồn gốc, hiện trạng sử dụng đất, nộp đầy đủ các khoản lệ phí, thuế và tiền sử dụng đất (nếu có). Hồ sơ đề nghị cấp sổ đỏ bao gồm:

Đơn đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;

Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng hoặc quyền sở hữu hợp pháp về đất, nhà ở, tài sản gắn liền với đất;

Bản vẽ, sơ đồ thửa đất (nếu có thay đổi);

Chứng từ hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Ngoài ra, theo hướng dẫn tại Nghị định 151/2025/NĐ-CP, người dân không phải thực hiện riêng các thủ tục xác nhận về quy hoạch, tranh chấp, hay sử dụng đất ổn định khi cấp Giấy chứng nhận tại cấp xã, vì những nội dung này được cơ quan cấp xã rà soát, xác minh trực tiếp trong quy trình thẩm định hồ sơ.

Tuy nhiên, trong mọi trường hợp, người sử dụng đất có hành vi vi phạm pháp luật đất đai như lấn chiếm đất công, sử dụng sai mục đích, xây dựng trái phép hoặc kê khai hồ sơ gian dối sẽ không được cấp hoặc sẽ bị thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp theo quy định của Luật Đất đai và Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Từ 1/7/2025, người dân có quyền lựa chọn nơi nộp hồ sơ trong tỉnh, được cấp sổ đỏ ngay tại cấp xã, và được bảo đảm mẫu Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thống nhất toàn quốc. Tuy nhiên, mọi hành vi kê khai sai, sử dụng đất trái phép, vi phạm quy hoạch đều có thể dẫn đến bị thu hồi sổ đỏ.

×