Rót tiền vào Trí tuệ nhân tạo (AI) ở Việt Nam: Không chỉ có “hào quang”

Trong vài năm trở lại đây, Trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành tâm điểm toàn cầu với tốc độ phát triển chưa từng có. Việt Nam không đứng ngoài xu hướng. Từ các tập đoàn công nghệ lớn như FPT, Viettel, VNPT cho tới các startup mới nổi, hàng loạt dự án AI đang được triển khai.

Theo các báo cáo thị trường, doanh thu ngành AI tại Việt Nam dự kiến đạt gần 1 tỷ USD năm 2025, với tốc độ tăng trưởng kép khoảng 26–27%/năm, và có thể cán mốc 3,8 tỷ USD vào năm 2031. Không chỉ dừng lại ở quy mô thị trường nội địa, AI còn được kỳ vọng trở thành “bàn đạp” để doanh nghiệp Việt vươn ra khu vực.

Sự hấp dẫn của Trí tuệ nhân tạo (AI) với giới đầu tư

Sức hấp dẫn này khiến dòng vốn đầu tư mạo hiểm chảy mạnh vào AI. Chỉ riêng giai đoạn 2023–2024, nhiều quỹ trong và ngoài nước đã công bố kế hoạch rót vốn hàng trăm triệu USD vào startup AI tại Đông Nam Á, trong đó Việt Nam được coi là điểm đến tiềm năng nhờ lực lượng kỹ sư trẻ và chính sách cởi mở.

Trí tuệ nhân tạo (AI) chắc chắn là xu hướng không thể đảo ngược, và Việt Nam đang có “cửa sổ cơ hội” để trở thành điểm sáng khu vực.

Trả lời PV Dân Việt, ông Cao Lực, đại diện Công ty CP Công nghệ WG cho biết, điều khiến AI hấp dẫn với giới đầu tư không chỉ là tốc độ tăng trưởng, mà còn nhờ “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”.

Chính phủ Việt Nam coi AI là công nghệ mũi nhọn. Các chiến lược quốc gia về chuyển đổi số, phát triển công nghiệp bán dẫn, dữ liệu lớn đều gắn chặt với AI. Những ưu đãi về thuế, vốn, sandbox thử nghiệm… đang được xây dựng nhằm khuyến khích đầu tư.

"Điều đáng nói, AI có thể ứng dụng trong nhiều ngành, từ tài chính – ngân hàng, thương mại điện tử, đến giáo dục, y tế, logistics, nông nghiệp thông minh… Đây là “mỏ vàng” với nhiều ngách thị trường chưa được khai thác triệt để.

Gần đây, một số startup AI Việt Nam như Palexy (AI cho bán lẻ), True Platform (AI cho SaaS), AIOZ (AI kết hợp blockchain) đã gọi vốn thành công từ các quỹ quốc tế. Dù quy mô chưa lớn, đây là tín hiệu tích cực cho thấy dòng vốn ngoại ngày càng quan tâm đến AI Việt.

Sự phát triển của trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, mạng 5G giúp giảm rào cản triển khai AI. Các tập đoàn trong nước cũng đẩy mạnh hợp tác quốc tế, ví dụ hợp tác với Nvidia để phát triển năng lực tính toán", ông Lực nói.

Tuy nhiên bên cạnh những cơ hội, ông Lực cho rằng song hành cùng cơ hội là hàng loạt thách thức mà nhà đầu tư cần tỉnh táo đối diện.

Vấn đề đầu tiên là thiếu nhân lực chuyên sâu. Việt Nam hiện có đông kỹ sư công nghệ thông tin, nhưng số người làm AI ở tầng “deep tech” (thuật toán, tối ưu mô hình, R&D) còn hạn chế. Điều này khiến nhiều startup AI khó vươn ra tầm quốc tế.

Thứ hai là vấn đề vốn và quy mô. Phần lớn startup AI Việt Nam còn nhỏ, sản phẩm chủ yếu ở mức ứng dụng, chưa có nhiều nền tảng cạnh tranh với thế giới. Các thương vụ gọi vốn triệu USD đã có, nhưng để hình thành “kỳ lân AI” nội địa vẫn còn xa.

Thứ ba là dữ liệu & pháp lý. Dữ liệu – “nhiên liệu” của AI – tại Việt Nam còn phân tán, chưa chuẩn hóa, khó chia sẻ. Khung pháp lý về AI, bảo vệ dữ liệu cá nhân, quyền riêng tư đang trong quá trình hoàn thiện.

Thứ tư, câu chuyện về chi phí công nghệ cao rất đáng bàn. Bởi hạ tầng máy chủ, GPU, trung tâm dữ liệu tiêu tốn nhiều vốn. Nếu đầu tư sai hướng (chọn công nghệ sắp lỗi thời, sản phẩm thiếu thị trường) rủi ro mất trắng rất lớn.

Theo ông Cao Lực, để không biến Trí tuệ nhân tạo (AI) thành “bong bóng đầu tư”, các nhà đầu tư, đặc biệt là các start-up ở Việt Nam cần chọn ngách, chọn đúng bài toán: "Thay vì “ôm đồm” xây dựng nền tảng AI cạnh tranh với Big Tech, startup và nhà đầu tư nên tập trung vào ngách thị trường cụ thể: chatbot tiếng Việt, AI cho logistics, y tế từ xa, phân tích dữ liệu nông nghiệp… Đây là những lĩnh vực vừa có nhu cầu lớn, vừa phù hợp lợi thế bản địa".

Ngoài ra, ông Lực lưu ý một số định hướng quan trọng khác như cần ưu tiên đội ngũ nhân lực chất lượng; Tận dụng chính sách và quỹ hỗ trợ; Đầu tư hạ tầng dữ liệu và an toàn thông tin hay Quản trị rủi ro và tầm nhìn dài hạn.

- Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo 5.000 chuyên gia AI và hỗ trợ ít nhất 500 startup AI đến năm 2030.

- Theo dữ liệu cả nước có khoảng 765 startup AI & ML tính đến năm 2024-2025, Việt Nam đứng thứ hai Đông Nam Á về số startup AI sau Singapore. Hà Nội nhiều khả năng là nơi tập trung nhiều startup và quỹ hơn do vai trò trung tâm.

- Vốn tư nhân cho startup AI năm 2024 đạt 80 triệu USD, tăng gấp 8 lần so với năm trước.

- Tổng vốn đầu tư tích luỹ vào startup AI ở Việt Nam ~ 780 triệu USD tính đến năm 2024.

- Theo một khảo sát, khoảng 80% doanh nghiệp Việt Nam năm 2024 đã sử dụng AI.

- AI đã được ứng dụng trong nhiều ngành như truyền thông, du lịch, quảng cáo, tối ưu hoá nội dung, marketing, trải nghiệm người dùng… đặc biệt ở các thành phố lớn như HCM.

×