Bình luận
0
Vùng đất Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình là nơi hội tụ của tinh thần hiếu học sâu sắc và truyền thống khoa bảng rực rỡ của Việt Nam.
Tinh thần hiếu học, truyền thống khoa bảng là một di sản văn hóa quý báu, có vai trò quan trọng trong việc hình thành nên những con người tài năng, góp phần vào sự phát triển của đất nước.
Tin chắc rằng, sáp nhập tỉnh Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình, dự kiến tên tỉnh mới là Ninh Bình thì truyền thống tốt đẹp này vẫn được gìn giữ và phát huy, trở thành động lực mạnh mẽ cho sự nghiệp giáo dục của khu vực.
Cả ba tỉnh đều thuộc vùng châu thổ sông Hồng, nơi có lịch sử hình thành và phát triển văn minh từ rất sớm. Các dấu tích khảo cổ cho thấy con người đã sinh sống tại đây từ hàng vạn năm trước.
Vùng đất này đã trải qua nhiều thay đổi về tên gọi và đơn vị hành chính dưới các triều đại phong kiến Việt Nam và thời kỳ Bắc thuộc.
Thời Hùng Vương: Thuộc bộ Giao Chỉ (Văn Lang). Thời Bắc thuộc: Lần lượt thuộc các quận, châu khác nhau. Thời Lý - Trần: Thuộc các lộ, phủ như Hoàng Giang, Trường Yên, Thiên Trường. Thời Lê: Thuộc thừa tuyên Sơn Nam.
Ba tỉnh Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình "giáp mặt nhau" tại địa phận xã Yên Bình, huyện Ý Yên (tỉnh Nam Định). Xã Yên Bình có vị trí đặc biệt, tiếp giáp với: Phía Tây: Huyện Gia Viễn và thành phố Ninh Bình của tỉnh Ninh Bình. Phía Bắc: Huyện Bình Lục của tỉnh Hà Nam. Do đó, đứng ở một số vị trí nhất định của xã Yên Bình, người ta có thể cảm nhận được sự gần gũi với cả ba tỉnh này. Ảnh: Trường THCS Yên Bình.
Thời nhà Nguyễn: Có nhiều thay đổi, hình thành các phủ, huyện thuộc các tỉnh khác nhau như Hà Nội, Nam Định, Thanh Hóa.
Đến thời vua Minh Mạng nhà Nguyễn, các địa danh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình bắt đầu xuất hiện rõ ràng hơn với tư cách là các đơn vị hành chính cấp tỉnh hoặc đạo thuộc tỉnh lớn hơn.
Địa danh Nam Định chính thức xuất hiện vào năm 1822 khi đổi tên trấn Sơn Nam Hạ thành trấn Nam Định. Đến năm 1832, tỉnh Nam Định được thành lập dưới thời vua Minh Mạng.
Tỉnh Hà Nam được thành lập muộn hơn, vào năm 1890, trên cơ sở phủ Lý Nhân thuộc tỉnh Hà Nội được mở rộng thêm.
Địa danh Ninh Bình có từ thời vua Minh Mạng (1822) nhưng ban đầu là một đạo thuộc trấn Thanh Hóa. Sau đó, trải qua nhiều thay đổi, đến năm 1890, Ninh Bình trở thành một tỉnh độc lập.
Năm 1965, Hà Nam và Nam Định sáp nhập thành tỉnh Nam Hà. Năm 1975, Nam Hà sáp nhập với Ninh Bình thành tỉnh Hà Nam Ninh.
Năm 1991, tỉnh Hà Nam Ninh được chia tách thành hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình. Năm 1996, tỉnh Nam Hà tiếp tục được chia tách thành hai tỉnh Hà Nam và Nam Định, tồn tại độc lập cho đến ngày nay.
Tỉnh Nam Định có nhiều vùng đất học, làng khoa bảng, xin giới thiệu 2 trong số làng khoa bảng nổi tiếng nhất.
Làng Hành Thiện, xã Xuân Hồng, huyện Xuân Trường
Làng Hành Thiện, xã Xuân Hồng, huyện Xuân Trường được xem là "Đệ nhất khoa bảng" của tỉnh Nam Định.
Làng Hành Thiện từ lâu đã nổi danh là một trong những làng khoa bảng tiêu biểu nhất cả nước. Làng có lịch sử hơn 600 năm và nổi tiếng với truyền thống hiếu học, trọng chữ nghĩa.
Thời phong kiến, làng có tới 419 người đỗ đạt, bao gồm 3 Tiến sỹ, 4 Phó bảng, 97 Cử nhân và 315 Tú tài.
Đến nay, làng còn có hàng chục Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến sỹ trong nhiều lĩnh vực.
Những tên tuổi tiêu biểu học hành, đỗ đạt và sự nghiệp rạng rỡ của làng Hành Thiện như nhà cách mạng Trường Chinh (Đặng Xuân Khu), cố Giáo sư Vũ Khiêu, Tiến sĩ Đặng Xuân Bảng (ông nội Trường Chinh), và nhiều nhà khoa học, nhà văn hóa khác.
Làng Hành Thiện, một làng cổ được xem là làng khoa bảng, đất phát quan ở huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Ảnh: fanpage: làng hành thiện.
Làng Hành Thiện còn được biết đến với địa thế đặc biệt, hình con cá chép, được cho là yếu tố phong thủy tốt đẹp, góp phần hun đúc nên truyền thống hiếu học.
Làng La Ngạn-làng khoa bảng ở huyện Ý Yên
Làng La Ngạn nằm ven sông Đáy, nổi tiếng là một trong những làng khoa bảng của huyện Ý Yên.
Nhiều dòng họ trong làng có truyền thống khoa bảng, tiêu biểu như dòng họ Đỗ với nhiều đời đỗ đạt.
Làng La Ngạn là quê hương của Đỗ Huy Liêu, người đỗ Đình nguyên Tiến sỹ (đứng đầu kỳ thi Đình) năm 1879.
Ông là một nhà nho tài năng, làm quan thanh liêm và có nhiều đóng góp cho đất nước. Khuyến học được coi trọng: Đến ngày nay, người dân La Ngạn vẫn giữ gìn truyền thống hiếu học, khuyến khích con cháu học tập để xây dựng quê hương.
Bên kia sông Đáy là làng La Mai thuộc xã Ninh Giang (huyện Hoa Lư, nay là TP Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình) cũng nổi tiếng chẳng kém, với câu ca “Sinh đồ họ Tống, Hương cống họ Bùi”.
Cổng làng khoa bảng La Maithuộc xã Ninh Giang (huyện Hoa Lư, nay là TP Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình).
Làng La Mai được xây dựng lại vào thế kỷ 15. Theo truyền thuyết, thời Ngô (tức Minh) sát phu, hiếp phụ tàn phá làng.
Ông tổ họ Đinh là Đinh Phúc Tướng và ông tổ họ Bùi là Bùi Xuân Mai đã giả mù giả què vào núi Dược lánh nạn, rồi trở về lập lại làng.
Câu đối ở chùa Thượng đã nói lên điều đó: Mai ấp lập thành sắp tự Đinh Thúc Thủy/ Liên đài sảng khải khởi ư Bùi Xuân Tiên.
Sách “Ninh Bình toàn tỉnh địa chí biên khảo” của danh sĩ Nguyễn Tử Mẫn chép rằng, làng La Mai qua các triều đại phong kiến Việt Nam có tổng số 36 người đỗ cử nhân (Hương cống).
Trong đó họ Tống có 20 người, họ Bùi có 11 người, họ Đinh có 3 người, họ Phạm 1 người, họ Nguyễn 1 người.
Mặc dù Hà Nam có nhiều vùng đất nổi tiếng về truyền thống hiếu học và khoa bảng bằng Nam Định, nhưng có nhiều làng có số lượng người đỗ đạt cao và danh tiếng.
Làng Châu Cầu nằm nép bên dòng sông Châu hiền hoà, đã nổi danh bao đời nay bởi truyền thống hiếu học và học giỏi. Châu Cầu vốn là một địa danh có từ xa xưa của Phủ Lý (tỉnh Hà Nam).
Bùi Kỷ, quê ở làng Châu Cầu (Phủ Lý, Hà Nam) là vị Giáo sư đầu tiên đã dạy ở các trường Cao đẳng sư phạm, Cao đẳng Pháp chính, Trường Tư thục Thăng Long, Văn Lang, trường Thăng Long do một số tri thức tiến bộ và cách mạng.
Không chỉ nổi tiếng là đất thiêng, với sản vật ngọc trai quý hiếm, làng Châu Cầu còn là đất học nổi danh khắp 11 phủ - 42 huyện của trấn Sơn Nam xưa. Ngoài trục lộ chính Nam – Bắc đi qua, xung quanh Châu Cầu cũng có những làng học nổi danh - là nơi các danh sĩ xưa của trấn Sơn Nam dễ tụ họp nhất, khi vào Kinh đô hay ra Bắc Hà.
Ở làng Châu Cầu có dòng họ Bùi là dòng họ khoa bảng, 3 đời đều đỗ đại khoa. Và giáo sư đầu tiên của Việt Nam cũng là người họ Bùi ở làng Châu Cầu mà tên Bùi Kỷ.
Ông là vị Giáo sư đầu tiên đã dạy ở các trường Cao đẳng sư phạm, Cao đẳng Pháp chính, Trường Tư thục Thăng Long, Văn Lang, trường Thăng Long do một số tri thức tiến bộ và cách mạng như Phạm Thanh, Hoàng Minh Giám, Đặng Thai Mai, Võ Nguyên Giáp... lập ra và mời ông cùng trực tiếp giảng dạy.
Ông là vị Giáo sư đầu tiên đã dạy ở các trường Cao đẳng sư phạm, Cao đẳng Pháp chính, Trường Tư thục Thăng Long, Văn Lang, trường Thăng Long do một số tri thức tiến bộ và cách mạng như Phạm Thanh, Hoàng Minh Giám, Đặng Thai Mai, Võ Nguyên Giáp... lập ra và mời ông cùng trực tiếp giảng dạy.
Đó là con ốc nhồi, hay còn gọi là con ốc bươu đen (ốc đặc sản). Vừa rồi, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp tổ chức tham quan mô hình nuôi ốc nhồi của ông Vi Văn Nhuận ở thôn Lân Luông, xã Thiện Tân (địa phận huyện Hữu Lũng trước đây).
Công an xã Tiên Hưng, tỉnh Hưng Yên cảnh báo khẩn cấp tới nhân dân về “Tài liệu 88 trang” đang được lan truyền. Đơn vị này cũng đang phối hợp xác minh nhân thân anh Nguyễn Xuân Đạt – một người đã rời khỏi địa phương khá lâu.
Chia sẻ
Hai cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc là bà Hoàng Thị Thúy Lan, ông Phạm Văn Vọng cùng các bị cáo sẽ hầu tòa phúc thẩm trong vụ án đưa, nhận hối lộ và vi phạm quy định đấu thầu xảy ra tại tập đoàn Phúc Sơn.
Chia sẻ
Vụ cháy cấp độ 5 tại chung cư Wang Fuk Court khiến hơn trăm người thiệt mạng, phơi bày nghịch lý nhà ở Hong Kong: Căn hộ trợ giá nhưng có giá bán và giá thuê thuộc nhóm đắt đỏ nhất đặc khu.
Chia sẻ
ĐT Malaysia không bị xử thua 0-3 ĐT Việt Nam, mà bị... loại luôn? Sergio Ramos muốn dự World Cup cùng Tây Ban Nha; ĐT Futsal nữ Việt Nam tập huấn tại Hàng Châu (Trung Quốc) chuẩn bị cho SEA Games 33; Viktor Gyokeres nguy cơ bỏ lỡ trận thứ 5 liên tiếp; Vợ chồng Đặng Văn Lâm đưa con trai sang Nga thăm nhà nội.
Chia sẻ
Trong năm 2025, xã Mường Bi, tỉnh Phú Thọ ghi nhận nhiều gam màu sáng trong bức tranh kinh tế - xã hội. Địa phương này đang từng bước chuyển dịch từ sản xuất nhỏ lẻ sang nông nghiệp hàng hóa, gắn với phát triển du lịch văn hóa bản địa.
Chia sẻ
Khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, các lãnh đạo châu Âu đã chủ động xây dựng một “câu chuyện chiến lược” coi Moscow là mối đe dọa thường trực và mang tính tồn vong. Điều này nhằm giúp các chính phủ củng cố quyền lực, dập tắt bất đồng và đánh lạc hướng dư luận khỏi những vấn đề chưa được giải quyết như tham nhũng hay quản trị yếu kém, Eurasiareview bình luận.
Chia sẻ
Mới đây, ca sĩ Ngọc Ánh đã kể lại câu chuyện không thể khép được miệng, mất hoàn toàn cảm giác trên khuôn mặt khi làm răng sứ vào năm 1999.
Chia sẻ
Ở tuổi 47, GS.TS Đặng Thành Trung – giảng viên cao cấp Khoa Cơ khí Động lực (Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM – HCMUTE) – đã có gần 22 năm miệt mài giảng dạy và nghiên cứu trong lĩnh vực Công nghệ Nhiệt lạnh.
Chia sẻ
Ngày 29/ 11, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa long trọng tổ chức Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Ông Trịnh Tuấn Sinh – Phó Bí thư Tỉnh ủy được tín nhiệm tái cử Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Chia sẻ
Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham Việt Nam) hôm nay trao 60 phần học bổng thuộc Chương trình Học bổng AmCham 2025 cho các sinh viên TP.HCM xuất sắc có thành tích cao nhất sau 3 vòng thi tuyển của chương trình.
Chia sẻ
Sáng nay 29/11, tại Hội trường lớn trụ sở Tỉnh ủy Hà Giang cũ, đã diễn ra phiên chính thức Đại hội đại biểu Phụ nữ tỉnh Tuyên Quang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Tại Đại hội, bà Âu Thị Mai đã được chỉ định giữ chức Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Tuyên Quang.
Chia sẻ
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tuyên Quang vừa ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với N.X.A. (SN 1983), trú tại xã Thái Hòa, tỉnh Tuyên Quang về tội “trốn thuế” quy định tại Điều 200, Bộ luật hình sự.
Chia sẻ
Nhiều địa phương phản ánh với Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, tình trạng thiếu công chức so với biên chế được giao. Nhà công vụ còn thiếu hoặc chưa có, trong khi nhiều cán bộ không phải người bản địa, đi làm xa phải ở lại công sở.
Chia sẻ
Huỳnh Như chia sẻ rằng, khoảng thời gian khó khăn nhất với cô là khi thi đấu những trận chính thức đầu tiên, lúc còn đá ở đội U19. Khi ấy, Như thật sự đã từng muốn bỏ cuộc. Đó là thời điểm cô cảm thấy rằng nếu lúc đó mình buông bỏ, thì bây giờ sẽ không có một Huỳnh Như như hiện tại.
Chia sẻ
Ông Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Volodymyr Zelensky - từng được coi là người quyền lực thứ hai ở Ukraine - đã trở nên nguy hiểm và gây khó chịu đến mức bị một nghị sĩ trong chính đảng của ông Zelensky gọi là “một nhân vật không thể cứu vãn được”.
Chia sẻ
Hãy ăn nhiều loại rau này vào mùa đông nhé. Nó là đặc sản vùng núi, có tác dụng nuôi dưỡng phổi, làm sảng khoái tinh thần và tăng cường hệ miễn dịch.
Chia sẻ
Rạng sáng 28/11, Công an TP Hà Nội triệt phá ổ nhóm đánh bạc trên sông Hồng, bắt 20 đối tượng. Các "con bạc" chơi trực tiếp trên thuyền, thay đổi vị trí liên tục để tránh bị phát hiện.
Chia sẻ
Trong số 47 môn thể thao Việt Nam tham dự SEA Games, môn nào được coi là trọng điểm? Môn nào có thể tranh đấu ở châu lục, thế giới?
Chia sẻ
Ngày 28/11/2025 - T&T Homes, thương hiệu bất động sản thuộc Tập đoàn T&T Group, chính thức vận hành Sales Gallery đầu tiên tại TP.HCM. Sự kiện không chỉ đánh dấu bước phát triển mới trong chiến lược mở rộng thị trường phía Nam, mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của T&T Homes nói riêng, T&T Group nói chung trong việc chuẩn hóa quy trình tư vấn, nâng tầm trải nghiệm khách hàng thông qua việc ứng dụng các giải pháp công nghệ và mô phỏng thực tế tiên tiến.
Chia sẻ
Thủy Tiên bất ngờ xuất hiện trong video của NTK Đỗ Long, khiến dư luận xôn xao. Cô chia sẻ về cuộc sống hiện tại và có khả năng trở lại showbiz.
Chia sẻ
Nếu như trước đây, nhắc đến xã Đồng Yên (Tuyên Quang), người ta thường nghĩ về những triền đồi cằn cỗi, nơi cây ngô, cây sắn sinh sống, thì nay, vùng đất ấy đã khoác lên mình gam màu hoàn toàn mới. Màu vàng óng ả của những vườn cam trĩu trịt, màu đỏ rực của thanh long ruột đỏ trong ánh đèn đêm đã dệt nên bức tranh no ấm cho vùng quê này. Câu chuyện giảm nghèo ở Đồng Yên là hành trình thay đổi tư duy của những nông dân dám nghĩ, dám làm.
Chia sẻ
Những "doanh nghiệp ma" được thành lập, xuất bán lòng vòng hàng trăm hóa đơn tiền tỷ kéo dài hàng năm trời. Phải đến khi các doanh nghiệp này biến mất Thuế cơ sở 3 tỉnh Quảng Ninh, đơn vị quản lý trực tiếp mới kiểm tra và ra thông báo “Người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký”.
Chia sẻ
Sau khi tới được Linh Sơn bái kiến Phật Tổ, Tôn Ngộ Không được chứng đắc quả vị Phật, phong chức Đấu Chiến Thắng Phật.
Chia sẻ
Doanh nghiệp do một ông chủ điều hành với chưa đầy 70 nhân sự, vốn điều lệ chỉ vài nghìn tỷ đồng và danh mục dự án phần lớn mới dừng ở những bản vẽ trên website, lại bất ngờ ngỏ ý tham gia siêu dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam trị giá 67 tỷ USD. Tham vọng lớn của Discovery đang đặt ra những câu hỏi về năng lực tài chính, tính khả thi và chuẩn mực lựa chọn nhà đầu tư cho một công trình hạ tầng mang tầm quốc gia.
Chia sẻ
Đứng trên chiếc cầu treo của bản qua suối Cướm, nơi có đàn cá mát quý hiếm, đoạn chảy qua xã Hùng Chân, tỉnh Nghệ An (địa phận huyện Quỳ Châu trước đây), phóng tầm mắt xuống dòng suối Nặm Cướm nước trong veo, chúng tôi bắt gặp từng đàn cá mát-loài cá đặc sản đắt tiền có thân hình bạc lấp lánh bơi lượn.
Chia sẻ
Sau chung kết Hoa hậu Quốc tế 2025, đội hình hoa hậu của các cuộc thi nhan sắc trong Big 6 đã lộ diện. Khán giả cũng có dịp so sánh sắc vóc, học vấn của các người đẹp để tìm ra hoa hậu đẹp nhất thế giới năm 2025.
Chia sẻ
30 năm qua quan hệ EU và Việt Nam phát triển rất tích cực. EU dẫn đầu về cung cấp ODA cho Việt Nam và giờ đây chúng tôi đang hỗ trợ mục tiêu của Việt Nam hướng tới con đường trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045 - Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Gurrier cho biết.
Chia sẻ
Công an tỉnh Tây Ninh xác định tài xế Nguyễn Võ Hoài Nhớ ( 20 tuổi, Tây Ninh) điều khiển ô tô bán tải chạy quá tốc độ tông trực diện vào Cảnh sát giao thông .
Chia sẻ
Đó là hội làng rau muống tiến vua ở làng Ngang Nội, xã Hiên Vân, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Ngang Nội là một làng Việt cổ. Cũng như các làng Việt cổ khác quần cư bên bờ sông Tiêu Tương, sông Ngũ Huyện Khê, Ngang Nội có nghề trồng lúa nước và rau màu rất sớm, trong đó có trồng rau muống được cho là tiến vua.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay trưa 29/11, vàng trong nước tiếp đà "leo thang", trong đó vàng SJC đã phá đỉnh. Nhà vàng vẫn bán số lượng lớn và nhu cầu người mua vẫn cao.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Phương Đông 
