Sợ bị thu hồi đất, người dân đứng ngồi không yên tìm cách gia hạn

Người dân "đứng ngồi không yên" vì sợ bị thu hồi đất

Tình trạng người dân đổ xô đi làm hồ sơ nhà đất đang "nóng" tại TP.HCM và có dấu hiệu gia tăng từ sau khi Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM ban hành văn bản về việc gia hạn thời gian sử dụng đất.

Ghi nhận thực tế tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP.Thủ Đức, từ 1/8 đến nay, số lượng người dân đến nộp hồ sơ nhà đất tại đơn vị ngày nào cũng đông nghẹt. Nhiều người "tay xách nách mang" đem theo toàn bộ hồ sơ, giấy tờ liên quan đất nông nghiệp đang sở hữu để đi gia hạn vì sợ bị thu hồi đất. 

Lượng người đổ về đông khiến các nhân viên tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai phải vất vả tiếp nhận hồ sơ, mặc khác xử lý, giải thích cho người dân hiểu về đúng luật.

Bà H (56 tuổi, ngụ TP.Thủ Đức) cho biết vừa qua có thông tin phải gia hạn đất nếu không sẽ bị thu hồi khi bà lo lắng, đứng ngồi không yên.

"Tôi nghe thông tin đất nếu hết hạn sẽ bị thu hồi. Vì không biết các mảnh đất mình đang sở hữu bao lâu nữa thì hết hạn, nên tôi quyết định đem tất cả hồ sơ nhà đất ra Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP.Thủ Đức để nhờ cán bộ xử lý giúp", bà H cho hay.

Trước đó, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đã có văn bản về việc gia hạn thời gian sử dụng đất. Việc gia hạn sử dụng đất được thực hiện trong năm cuối của thời hạn sử dụng đất. Người sử dụng đất có nhu cầu gia hạn sử dụng đất phải nộp hồ sơ đề nghị gia hạn, chậm nhất 6 tháng trước khi hết thời hạn sử dụng đất.

Cụ thể, theo Nghị định 102, những trường hợp hết hạn sau ngày 1/8 và cơ quan thẩm quyền chưa thu hồi thì người sử dụng đất có 6 tháng kể từ ngày 1/8 để làm thủ tục gia hạn.

Quá thời hạn phải nộp hồ sơ, người sử dụng đất không nộp hồ sơ đề nghị gia hạn thì không được gia hạn sử dụng đất, trừ trường hợp bất khả kháng. Trường hợp không được gia hạn sử dụng đất, cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thu hồi đất theo quy định.

Các trường hợp nào sẽ bị thu hồi đất?

Theo ông Giang Tấn Đạt - Giám đốc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Nhà Bè, hướng dẫn này của Sở Tài nguyên và Môi trường chỉ áp dụng đối với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có nguồn gốc ký hợp đồng thuê đất với Nhà nước hoặc được giao đất có tính tiền sử dụng đất như các chủ doanh nghiệp làm dự án trên đất sản xuất, kinh doanh.

Riêng trường hợp đối tượng là hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp có nguồn gốc được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất không thu tiền sử dụng đất, nếu hết thời hạn sử dụng đất người dân tự động được gia hạn, không cần phải đi làm thủ tục gia hạn như luật cũ. Mọi quyền lợi của người dân như: mua bán, chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, cập nhật biến động khi hết hạn sử dụng đất vẫn được đảm bảo. Thế nhưng người dân hiểu nhầm, lo sợ bị thu hồi đất nên vẫn tất tả ôm hết hồ sơ đất nông nghiệp đi xin gia hạn.

Trước vấn đề này, trao đổi với PV Dân Việt, luật sư Lê Văn Hoan (Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết tại điều 171 Luật Đất đai năm 2024 thì có 11 loại đất có thời hạn sử dụng lâu dài gồm: Đất ở; Đất nông nghiệp do cộng đồng dân cư sử dụng quy định tại khoản 4 điều 178 của luật này; Đất rừng đặc dụng; Đất rừng phòng hộ; đất rừng sản xuất do tổ chức quản lý; Đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của cá nhân đang sử dụng ổn định được Nhà nước công nhận mà không phải là đất được Nhà nước giao có thời hạn, cho thuê.

Trường hợp nữa là đất xây dựng trụ sở cơ quan quy định tại khoản 1 điều 199 của Luật này; đất xây dựng công trình sự nghiệp của đơn vị sự nghiệp công lập quy định tại khoản 2 điều 199 của luật này; Đất quốc phòng, an ninh; Đất tín ngưỡng; Đất tôn giáo quy định tại khoản 2 điều 213 của luật này; Đất sử dụng vào mục đích công cộng không có mục đích kinh doanh; Đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng; đất cơ sở lưu giữ tro cốt; Đất quy định tại khoản 3 điều 173 và khoản 2 điều 174 (người nhận chuyển quyền sử dụng đất đối với loại đất sử dụng ổn định lâu dài thì được sử dụng đất ổn định lâu dài) của luật này.

Các loại đất còn lại gồm: đất nông nghiệp thuê; đất được giao có thời hạn, đất thuê để thực hiện các dự án đầu tư; đất thuê để xây dựng trụ sở làm việc của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, thì có thời hạn sử dụng từ 50 - 99 năm được quy định tại điều 172 luật Đất đai.

Đáng chú ý, với các loại đất không phải gia hạn, Luật sư Hoan cho biết theo điểm a khoản 1 điều 172 luật Đất đai 2024 thì thời hạn giao đất, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp đối với cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp sử dụng đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối, đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất là rừng trồng trong hạn mức là 50 năm. Khi hết thời hạn sử dụng đất, thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định tại điểm này không phải làm thủ tục gia hạn.

Riêng các loại đất còn lại quy định tại các điểm b, điểm c và điểm d khoản 1 điều 172 (gồm đất nông nghiệp thuê; đất được giao có thời hạn, đất thuê để thực hiện các dự án đầu tư; đất thuê để xây dựng trụ sở làm việc của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao) thì người sử dụng đất được quyền sử dụng trong thời hạn.

Khi hết thời hạn sử dụng đất, người sử dụng đất có nhu cầu thì được xem xét gia hạn. Việc gia hạn sử dụng đất được thực hiện trong năm cuối của thời hạn sử dụng đất. Người sử dụng đất có nhu cầu gia hạn sử dụng đất phải nộp hồ sơ đề nghị gia hạn chậm nhất là 6 tháng trước khi hết thời hạn sử dụng đất. Quá thời hạn phải nộp hồ sơ đề nghị gia hạn mà người sử dụng đất không nộp hồ sơ đề nghị gia hạn thì không được gia hạn sử dụng đất, trừ trường hợp bất khả kháng.