"Thỏi nam châm" mới của ngành công nghiệp bán dẫn tỷ đô, Quảng Ninh "giải mã" bài toán 13.000 nhân lực

Quảng Ninh đang được các doanh nghiệp trong lĩnh vực bán dẫn quan tâm

Theo rà soát của tỉnh Quảng Ninh, hiện tỉnh chưa có các dự án bên ngoài khu công nghiệp, khu kinh tế liên quan đến công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; chưa có các trường đại học, cao đẳng đào tạo các ngành học liên quan đến công nghệ bán dẫn.

Còn trong các khu công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn tỉnh chỉ có các dự án gần tương đương lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, với lao động chủ yếu sản xuất các linh kiện điện tử, điện dân dụng, thiết bị thông minh...

Tuy nhiên, một tín hiệu vui được ông Nguyễn Văn Nhân – Tổng Giám đốc Công ty CP Đô thị Amata (Tập đoàn Amata) - chủ đầu tư KCN Sông Khoai, tại Khu kinh tế ven biển Quảng Yên chia sẻ: "Hiện, khu công nghiệp Sông Khoai đã nhận được sự quan tâm từ một số doanh nghiệp hoạt động trong ngành bán dẫn. Điều này cho thấy sức hút của Quảng Ninh trong ngành công nghiệp tỷ đô này là có".

Khu công nghiệp sông Khoai của Tập đoàn Amata tại Quảng Ninh đang được các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn tìm hiểu đầu tư. Ảnh: ĐVCC

Cũng theo ông Nhân, các nhà đầu tư trong lĩnh vực nghiệp bán dẫn thường đi theo hệ sinh thái. Trong khi đó, Quảng Ninh đã thu hút được một số tên tuổi lớn trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo như Foxconn, Jinko Solar,… thì hoàn toàn có thể trở thành điểm đến tốt cho các doanh nghiệp trong ngành bán dẫn tại Việt Nam.

Tuy nhiên, để chuẩn bị điều kiện tốt nhất chào đón các nhà đầu tư trong lĩnh vực này, ngoài vấn đề chính sách ưu đãi, hạ tầng sẵn sàng, thì yếu tố nhân lực thực sự rất quan trọng.

Bà Nguyễn Thị Hạnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, tỉnh đã xác định phải có sự đầu tư mạnh mẽ, đồng bộ vào các lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu và phát triển, cũng như cải thiện cơ sở hạ tầng công nghệ.

Đồng thời, cần tạo điều kiện đa dạng hóa về hình thức đào tạo (đào tạo chính quy, đào tạo chuyên gia, đào tạo nâng cao, đào tạo lại); về trình độ đào tạo (cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ); về nguồn lực đào tạo (nhà nước, doanh nghiệp, xã hội, hợp tác công tư), đáp ứng yêu cầu về nhân lực của các doanh nghiệp bán dẫn trong địa bàn tỉnh, dần tiến tới đáp ứng nhu cầu bên ngoài tỉnh.

Đến hết tháng 12/2024, tổng số lao động liên quan đến lĩnh vực gần tương đương lĩnh vực công nghiệp bán dẫn đang làm việc trong khu công nghiệp, khu kinh tế là khoảng 6.000 lao động.

Trong đó, với công đoạn thiết kế và phát triển là 30 lao động; sản xuất: 4.000 lao động; đóng gói: 300 lao động; kiểm thử: 350 lao động.

Dự kiến đến năm 2030, nhu cầu lao động liên quan đến ngành công nghiệp bán dẫn trong các khu công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn tỉnh cần trên 13.000 người.

Quảng Ninh xây dựng kế hoạch đào tạo nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn

Hiện, Chính phủ đã ban hành Chương trình Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050; Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050; đồng thời chỉ đạo đẩy mạnh đào tạo nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn và một số ngành công nghệ số cốt lõi…

Hoà vào dòng chảy này, tỉnh Quảng Ninh mới đây cũng đã ban hành Kế hoạch số 40/KH-UBND để triển khai thực hiện Chương trình "Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050" trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

Theo kế hoạch, đến năm 2030, tỉnh Quảng Ninh sẽ đào tạo nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn với cơ cấu như sau: 315 lao động trình độ đại học trong công đoạn thiết kế và phát triển; 750 lao động trình độ cao đẳng trong công đoạn sản xuất; 12.480 lao động tốt nghiệp THCS, THPT trong công đoạn sản xuất, đóng gói, kiểm thử.

Đồng thời, đào tạo chuyên sâu cho khoảng 40 giảng viên hiện đang giảng dạy tại Trường Đại học Hạ Long, Trường Cao đẳng Việt Hàn Quảng Ninh về công nghệ số; điện tử viễn thông; trí tuệ nhân tạo.

Định hướng đến năm 2050 cơ bản đáp ứng đủ số lượng kỹ sư, chuyên gia chất lượng cao ngành công nghiệp bán dẫn và các ngành gần đào tạo về công nghiệp bán dẫn trên địa bàn tỉnh.

Công nhân Công ty TNHH Kỹ thuật điện tử Tonly Việt Nam (KCN Đông Mai, TX Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh) gia công sản phẩm. Ảnh: Cao Quỳnh

Kế hoạch đề ra là thế, tuy hiện tại, Quảng Ninh chưa có các trường đại học hay cao đẳng đào tạo chuyên sâu về công nghệ bán dẫn. Còn theo Đề án phát triển nguồn nhân lực tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025 tầm nhìn đến năm 2030 đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1061/QĐ-UBND ngày 4/4/2024 và các quy hoạch ngành, lĩnh vực có liên quan, mục tiêu đào tạo lao động đến năm 2030 của tỉnh mới tập trung đào tạo các ngành công nghệ thông tin truyền thông; khoa học công nghệ; công nghiệp chế biến, chế tạo, chưa định hướng chi tiết đến ngành công nghiệp bán dẫn.

Do đó, để thực hiện được kế hoạch phát triển nhân lực trong ngành công nghiệp bán dẫn, thì Quảng Ninh cần phải nâng cao năng lực các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, đào tạo giảng viên, đầu tư cơ sở vật chất để thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu phát triển trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Cùng với đó, bố trí kinh phí từ ngân sách địa phương để thực hiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ đào tạo về ngành công nghiệp bán dẫn...

TS. Nguyễn Đức Tiệp, Hiệu trưởng Trường Đại học Hạ Long, cho biết: "Nhà trường đang xây dựng phương án về nhân lực, cơ sở vật chất và kinh phí để đề xuất với tỉnh về việc phát triển một ngành học mới, tập trung vào lĩnh vực công nghiệp bán dẫn."

Tuy nhiên, theo ông Tiệp, ngành công nghiệp bán dẫn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm nhu cầu thị trường biến động nhanh chóng theo các chu kỳ ngắn. Mức độ cạnh tranh cao, trong khi đầu tư vào khoa học và công nghệ tại Việt Nam còn manh mún, chưa đồng bộ. Ngoài ra, phần mềm và máy móc phục vụ ngành này có giá thành cao, dẫn đến chi phí đào tạo kỹ sư phần cứng trở nên cao.

"Do đó, việc đào tạo có thể tập trung vào mảng nghiên cứu và phát triển công nghệ lõi (R&D) để đáp ứng đúng nhu cầu của ngành công nghiệp bán dẫn. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh hợp tác trong đào tạo, đặc biệt là với các đối tác trong và ngoài nước, nhằm giảm bớt gánh nặng về chi phí đầu tư hạ tầng," ông Tiệp chia sẻ.

×