Thực hư việc Hà Nội hỗ trợ 3–5 triệu đồng để chuyển đổi xe máy chạy xăng trong Vành đai 1

Gần đây, thông tin cho rằng Hà Nội sẽ hỗ trợ từ 3–5 triệu đồng cho mỗi người dân khi chuyển đổi xe máy chạy xăng sang phương tiện xanh trong khu vực Vành đai 1 đã thu hút nhiều sự quan tâm. Tuy nhiên, đại diện các cơ quan chức năng khẳng định đây mới chỉ là đề xuất từ đơn vị tư vấn, chưa phải chính sách chính thức của thành phố.

Chưa có quyết định chính thức về hỗ trợ tài chính

Tại tọa đàm “Chuyển đổi xe máy xăng ở nội đô: Vì một Hà Nội xanh” do Văn phòng UBND TP.Hà Nội phối hợp với Báo Dân trí tổ chức” ngày 18/7, ông Phan Trường Thành, Trưởng phòng Tài chính – Đầu tư, Sở Xây dựng Hà Nội cho biết: “Tôi phải thông tin lại rằng, nội dung hỗ trợ 3–5 triệu đồng mới là sản phẩm nghiên cứu của đơn vị tư vấn đề xuất trong dự thảo nghị quyết với một loạt các cơ chế, chính sách đi kèm”.

“Đây chưa phải là nội dung kết luận cuối cùng cũng như quyết định của TP.Hà Nội, bởi vì nội dung này phải sử dụng ngân sách nên phải qua quy trình, thủ tục rất đầy đủ”, ông Thành nhấn mạnh thêm.

Theo ông Thành, việc xây dựng chính sách sử dụng ngân sách thành phố đều phải trải qua một quy trình chặt chẽ gồm 17 bước, từ đề xuất cấp cơ sở, thẩm định chuyên môn, lấy ý kiến phản biện xã hội, thông qua Mặt trận Tổ quốc, các ban của HĐND TP và cuối cùng là HĐND thành phố xem xét, biểu quyết.

Do đó, những thông tin lan truyền cần được hiểu đúng và đầy đủ. “Dù ở mức hỗ trợ nào, điều quan trọng nhất là phải đặt người dân làm trung tâm của chính sách”, ông Thành nói.

Xây dựng chính sách đồng bộ và hài hòa

Theo ông Nguyễn Anh Quân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, thành phố đã tiếp thu Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ về bảo vệ môi trường và đang tích cực xây dựng kế hoạch hành động chi tiết. Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao chủ trì phối hợp các đơn vị để xây dựng bộ tiêu chí, giải pháp, lộ trình và các chính sách phù hợp nhằm hiện thực hóa mục tiêu đến ngày 1/7/2026, khu vực Vành đai 1 sẽ cấm hoàn toàn xe máy, mô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch (nhiên liệu xăng, dầu) lưu thông.

“Dự thảo kế hoạch hiện đã cơ bản hoàn thiện và đang lấy ý kiến góp ý từ các sở, ban, ngành. Chúng tôi sẽ trình UBND thành phố trước ngày 25/7”, ông Quân nói và cho biết, quan điểm của thành phố là các chính sách phải hài hòa, đảm bảo lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, tạo ra sự đồng thuận xã hội.

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Đào Việt Long, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết lãnh đạo thành phố đã quan tâm đến lộ trình chuyển đổi giao thông xanh từ nhiều năm trước. Thành phố đã có đề án phát triển vận tải công cộng sử dụng năng lượng sạch, nay tiếp tục mở rộng sang phương tiện cá nhân.

“Hiện chúng tôi đang nghiên cứu cơ chế hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện theo Điều 28 của Luật Thủ đô. Các cơ chế sẽ đa dạng: hỗ trợ trực tiếp bằng tiền mặt hoặc gián tiếp thông qua chính sách phí, lệ phí, đồng thời có chính sách riêng cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phương tiện xanh”, ông Long nói.

Cũng theo ông Long, với doanh nghiệp vận tải công cộng, các chính sách ưu đãi về vay vốn, hỗ trợ đầu tư trạm sạc, hạ tầng kỹ thuật cũng đang được nghiên cứu để đảm bảo việc chuyển đổi được đồng bộ và bền vững. “Cái này chúng tôi đặt lên hàng đầu vì muốn phát triển giao thông xanh thì đáp ứng về hạ tầng rất quan trọng”, ông Long nhấn mạnh.

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cũng cho biết, trên cơ sở yêu cầu đặt ra, thời gian tới, Hà Nội sẽ có giải pháp về vận tải công cộng để phục vụ nhu cầu của người dân để người dân hạn chế sử dụng xe máy. Việc kết nối các phương tiện và các loại hình vận tải cũng đang được tính toán.

“Với các cơ chế, chính sách, chúng tôi sẽ lấy ý kiến rộng rãi để lắng nghe, tiếp thu ý kiến người dân về các nhóm vấn đề, nhóm cơ chế hỗ trợ để người dân đồng thuận chuyển đổi, vì có sự đồng thuận của người dân, chúng tôi mới thành công”, ông Long nói.

Không để người thu nhập thấp bị bỏ lại phía sau, doanh nghiệp đồng hành với chính sách

Vấn đề được đặc biệt quan tâm là những người dân thu nhập thấp – nhóm bị ảnh hưởng trực tiếp nếu cấm xe máy xăng. Ông Nguyễn Đại Hoàng, quản trị viên diễn đàn Otofun, cho rằng xe máy hiện vẫn là phương tiện mưu sinh chủ yếu của hàng triệu người dân đô thị, do đó bất kỳ chính sách chuyển đổi nào cũng cần cân nhắc kỹ.

“Việc chuyển đổi đòi hỏi nhiều biện pháp từ cơ quan Nhà nước, như hỗ trợ tài chính; giảm các lệ phí trước bạ với xe mới; hỗ trợ trạm sạc công cộng hoặc miễn phí sạc...”, ông Hoàng nói và cho rằng để khuyến khích người dân bỏ xe cá nhân, Nhà nước có thể có các cơ chế như tặng vé xe buýt. Tuy nhiên, xe buýt sẽ không đi được tất cả các tuyến phố. Lúc này cần có thêm các đơn vị triển khai các dịch vụ như xe máy điện, xe đạp điện công cộng, như Trung Quốc đã triển khai…

Phản hồi lại ý kiến này, ông Phan Trường Thành cho biết những băn khoăn của cộng đồng là rất xác đáng và chính quyền thành phố đang nỗ lực lắng nghe.

Còn Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Đào Việt Long khẳng định, đây là vấn đề liên quan đến lợi ích của đông đảo người dân, do đó việc triển khai chủ trương này cần được các cơ quan chuyên môn tiến hành bài bản, thận trọng và đồng bộ, đảm bảo lợi ích chính đáng của người dân, đồng thời bảo đảm mục tiêu về môi trường cũng như mục tiêu chung của thành phố.

Đáng chú ý, thành phố Hà Nội đã bước đầu làm việc với các doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng. Trong đó Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã làm việc với Hiệp hội mô tô, xe gắn máy Việt Nam – đơn vị đại diện nhiều nhà sản xuất lớn và nhận được sự ủng hộ.

“Nhiều doanh nghiệp sẵn sàng đồng hành với thành phố qua các chính sách riêng như: Thu mua xe máy cũ, hỗ trợ phí trước bạ, giảm giá xe xanh hoặc trợ giá pin, dịch vụ bảo trì, bảo dưỡng…”, ông Long nhấn mạnh.

Ngoài ra, chính quyền cũng đang phối hợp với các bên liên quan để chuẩn bị hạ tầng trạm sạc – yếu tố then chốt để xe điện phát triển.

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội khẳng định, tất cả các chính sách sẽ được đưa ra lấy ý kiến rộng rãi trước khi ban hành. “Chúng tôi sẽ tham khảo ý kiến của cộng đồng để tiếp thu trước khi đưa ra chính sách”, ông Long nói.

Trên địa bàn Hà Nội hiện có 6,9 triệu xe máy và xấp xỉ gần 1,5 triệu xe máy của các tỉnh khác thường xuyên hoạt động, trong đó 70% xe máy đang lưu hành là xe cũ. Mô tô, xe máy chiếm 95% lượng phương tiện xe cơ giới.

Các nghiên cứu thống kê đã chỉ rõ rằng xe máy là nguồn phát thải chính tại đô thị. Cụ thể, xe máy gây ra 94% lượng hydrocarbon (HC), 87% khí CO, 57% NOx và 33% bụi mịn PM10 từ giao thông.

Nguồn gây ô nhiễm không khí chủ yếu ở Hà Nội là phát thải từ phương tiện giao thông đường bộ, theo thống kê chiếm 58-74% tùy từng thời điểm.

×