Trần Tiến, Hà Trần: Nghệ sĩ nhận đắng cay và trả cho đời trái ngọt

Hà Nội luôn là mảnh đất có nhiều kỷ niệm và tình cảm thương mến với nhạc sĩ Trần Tiến. Và những ngày Hà Nội giá lạnh, ông ra Hà Nội và chuẩn bị tham gia đêm nhạc "Chuyện tình" diễn ra 2 đêm 7,8/3 tại Nhà hát Lớn chắc hẳn có nhiều cảm xúc?

Nhạc sĩ Trần Tiến: Hà Nội là quê tôi, năm qua vì bệnh tật tuổi già mà không trở lại Hà Nội. Có anh bạn trẻ tôi từng gặp ngày xưa gọi điện rủ: "Anh ơi, ra đây chơi đi và tham gia đêm nhạc giới thiệu các tác phẩm cùng với nhạc sĩ Thanh Tùng" thì đúng lúc tôi khỏe nên mới nhận lời. Nhưng nghe nói sẽ có đợt rét gì đó khủng khiếp lắm nhưng tôi bảo: "Thôi kệ nó, nhớ nhà quá, nhớ quê hương quá". Và cũng hay là tôi làm đêm nhạc cùng với Thanh Tùng. Bởi Thanh Tùng là một người tôi rất quý, Thanh Tùng ít hơn tôi một tuổi nhưng giỏi hơn tôi, là nhạc trưởng của đoàn tôi khi tôi còn chưa biết nốt nhạc.

Tôi nhớ có kỷ niệm hồi được Hội Nhạc sĩ đãi bia 2 anh em vì họ bảo có 2 bài hát hay nhất của năm là Chị tôi của Trần Tiến và Một mình của Thanh Tùng. Nhờ vậy mà hai anh em mới gặp nhau và Thanh Tùng rủ: "Tiến ơi, hay là hai anh em mình làm một đêm nhạc Trần Tiến - Thanh Tùng đi". Tôi bảo: "Thế thì quá tuyệt rồi nhưng nói chung mình nghe chữ Tùng với Tiến nó Túng Tiền lắm. Đâm ra bọn mình bỏ tiền làm lại lỗ, thôi để hôm nào có ai đó dại dột làm đêm nhạc có khi còn lãi"...

Và lần này khi nhận được lời mời, tôi hỏi Nguyễn Thùy Dương - người tổ chức đêm nhạc tôi đùa rằng em đặt Tiến cạnh Tùng không sợ Túng Tiền à? Và cậu ấy bảo: Em làm đêm nhạc lần này không phải vì tiền. Tôi vặn hỏi: Thế vì tiếng à?, cậu ấy cũng bảo: Không!, tôi chất vấn thêm: "Thế vì cái gì?", Thùy Dương nói: "Vì yêu hai anh". Tôi đùa lại: "À tình yêu hơi bị mắc tiền đấy! Nhưng vậy thì được. Thế là chúng ta sắp có đêm nhạc Túng Tiền và Tiến Tùng". (cười).

Ca sĩ Trần Thu Hà: Tôi nhận bài hát lúc nhạc sĩ Trần Tiến chưa được khỏe lắm, vẫn đang trong quá trình điều trị và lúc đó tôi chưa có thể nói được điều gì sẽ xảy ra. Tôi nhận bài hát lại là người con đang ở xa nhà trong hoàn cảnh đặc biệt năm 2020, đó là dịch Covid-19 khiến việc di chuyển về Việt Nam là vô cùng khó khăn. Trong khi bố Tiến thì ốm, tôi không chắc thời gian nào mình có thể được nhận chỗ để về quê nhà, một trạng thái đầy lúng túng, âu lo. Bây giờ, tôi có thể kể với bạn về khoảnh khắc đó còn vài tháng trước đây thì không thể, bởi đó cũng là tâm nguyện của gia đình, muốn an yên cho người bệnh, người chăm sóc bệnh nhân.

Tôi rất xúc động nhận tác phẩm “Không gục ngã” vì hiểu một người đang chiến đấu với bệnh tật nó mệt mỏi thể chất như thế nào mà nhạc sĩ vẫn tiếp tục chọn cách giải tỏa bằng sáng tạo, bằng sự cống hiến tác phẩm để chia sẻ với công chúng, với cuộc đời.

Tôi có thể cảm nhận được bao nhiêu sự cố gắng của bố Tiến dồn vào tác phẩm, phải quên đi đau đớn và bất tiện của cơ thể qua quá trình trị liệu; cầm ipad viết nhạc, tự sản xuất và tự thu âm. Cho dù bài hát hay dở thế nào thì đó cũng là món quà vô giá mà người nhạc sĩ dành cho cuộc đời, cho người hâm mộ và một tài sản vô giá mà nhạc sĩ để lại cho gia đình. Bài hát được viết với những lời lẽ từ sâu tâm can khiến tôi rất xúc động.

Những người như bố Tiến và tôi có đồng âm, đồng vọng rất lớn trong tư chất. Như bố Tiến từng chia sẻ, trong sự thành công của ông 80% trời cho, 20% còn lại tài năng chỉ chiếm số nhỏ, còn là rất nhiều trải nghiệm sống không mệt mỏi và lao động miệt mài. Mỗi lời ca của bố Tiến nói ra tôi đều hiểu như chính thể mình là người viết. Do đó "Không gục ngã" ngay lập tức nó đồng vọng với tôi mặc dù hoàn cảnh và tuổi tác khác biệt. 

Bài hát có câu: “Bao nhiêu năm gian nan, cô đơn, buồn chán vây quanh ta, cùng bao đắng cay. Không hề lui”, tôi thấm thía và email ngay cho bố rằng: "Câu bố nói đúng nhỉ?". Âm nhạc của bố Tiến có sức lan tỏa lớn với khán giả vì luôn đem đến những điều tích cực. Những nghệ sĩ tuýp chúng tôi đắng cay riêng mình và trả lại cuộc đời trái ngọt.

Chỉ có một điều hơi khó vì tôi là con gái lại luôn hát những bài hát của bố Tiến là tâm trạng của một người đàn ông, nhiều dương tính. Vì thế tôi phải đi qua được sự khác biệt thân phận nam nữ, đàn ông đàn bà để thể hiện được cái hảo sảng, cương quyết, mạnh mẽ, nghị lực của một người đàn ông với cuộc đời với mọi thứ phải chiến đấu để đưa ra những thông điệp, năng lượng tích cực cho khán giả. Và đó cũng là một thử thách để khi bài hát được vang trên sân khấu vừa đến được với khán giả lại vừa đúng mực tâm tư của tác giả.

- Trong quá trình dưỡng bệnh nhạc sĩ không chỉ sáng tác bài “Không gục ngã” mà viết nhiều bài hát khác. Có vẻ như âm nhạc nuôi sống ông, cho ông tình yêu cho ông nhiều thứ và ngay cả khi ông yếu mềm nhất thì âm nhạc cũng là liều thuốc cất cánh giúp ông bình tĩnh đối diện với mọi khó khăn trong cuộc sống?

Nhạc sĩ Trần Tiến: Đúng vậy, tôi viết nhạc là để dạy lại chính mình. Những bài hát của tôi về tình yêu, về ước mơ, về cái đẹp là ước mơ của tôi chứ không phải là tôi. Các bạn nhớ nhé vì người nghệ sĩ nào trên thế giới này cũng vậy. Khi tôi nằm, bò xuống, cố gắng đứng dậy để làm người thì viết “Không gục ngã”.

Tôi viết để tự nhủ tôi mà các bạn có biết rằng đến bây giờ bài của chính tôi lại dạy tôi bởi nhiều lúc tôi cũng muốn... ngã. Đây, trong túi tôi, bài hát đó giờ lúc nào cũng có. Nhất là bây giờ khi tôi tập khí công, tập vẩy tay thì hay lầm nhẩm đúng tempo đó: “Đứng dậy, đứng dậy thôi”. Tôi tự nhủ rằng: "Hãy sống như lời bài hát của chính mình, đừng dạy người khác hãy dạy chính mình”. Âm nhạc là thế!

Nhạc sĩ Trần Tiến: Đúng vậy!

- Thời gian qua chị Trần Thu Hà gặp phải nhiều khó khăn vì bố NSND Trần Hiếu gặp tai nạn, nhạc sĩ Trần Tiến cũng phải dưỡng bệnh nên có lẽ chị sẽ còn ở Việt Nam một thời gian dài để yên tâm hơn?

Ca sĩ Trần Thu Hà: Thời gian qua diễn biến dịch bệnh bên ngoài Việt Nam thì phức tạp, nên dự định ban đầu tôi chỉ có ý định ở 2 tháng nhưng đến nay có lẽ sẽ phải ở đến hết tháng 3 vì công việc đã trải dài. Ở Việt Nam được gần gia đình và tranh thủ thực hiện các dự án âm nhạc dang dở. Tôi muốn sự trở về lần này sẽ có nhiều ý nghĩa hơn với những thành quả lao động cụ thể. Với tôi mỗi ngày đều trân quý. Như hôm nay được ngồi đây cũng với bố Tiến được chia sẻ về âm nhạc với khán giả, lan tỏa điều tích cực và những điều ý nghĩa. Tôi mong rằng mỗi ngày ở Việt Nam của mình đều là một ngày ý nghĩa, làm được nhiều việc.

- Nhạc sĩ Trần Tiến sẽ ở Hà Nội thêm một vài ngày và nhắc đến Trần Tiến thì người ta sẽ nhớ ngay đến Nguyễn Cường bởi hai ông như một cặp bài trùng không biết lần này hai nhạc sĩ nổi tiếng có dành thời gian cho nhau? Và ở Thủ đô lần này ông muốn đi đâu, ăn gì và gặp ai?

Nhạc sĩ Trần Tiến: Ồ, câu hỏi của bạn hay nhỉ? Gặp thì tất nhiên thằng bạn thân của tôi (ý nói nhạc sĩ Nguyễn Cường - PV) nó biết tôi ở Hà Nội rồi nhưng tôi bảo: "Thôi để họp báo xong rồi gặp mà có khi nó đang đứng ở cửa Nhà hát Lớn chờ tôi rồi cũng nên". (cười)

Thực ra, điều tôi vui nhất khi ra Hà Nội dịp này là buổi sáng nay được đi bộ ở Hồ Gươm ngắm sương mù và tôi được gặp mấy "người tình" thức ăn của tôi ví như: người tình bánh cuốn Thanh Trì, người tình bánh đúc nóng, người tình phở Bò cồ Cừ, người tình bún ốc nguội ở Ô Quan Chưởng… Và hôm nay tôi đi đến đâu cũng có người hỏi: "Ô, anh Trần Tiến còn sống à?". Tôi trả lời: "Anh còn sống đây. Hôm nay anh đến ăn đây". Thế là mọi người bảo: "Hôm nay, anh Trần Tiến không phải trả tiền!". Đấy, vui vậy đấy. Bởi vì tôi còn sống mà! (cười)

- Nhạc sĩ Trần Tiến ra Hà Nội lần này và chắc sẽ có dịp hội ngộ NSND Trần Hiếu, với tư cách là người con, chị Trần Thu Hà có mong cuộc hạnh ngộ lần này nếu cả ba người nghệ sĩ nổi tiếng kết hợp làm được điều gì đó thì ý nghĩa biết mấy?

Nhạc sĩ Trần Tiến: Đó là ước mơ đấy bạn!

Ca sĩ Trần Thu Hà: Đúng là ước mơ của gia đình và của khán giả nữa. Gần đây, bố tôi NSND Trần Hiếu bị tai nạn ảnh hưởng nhiều đến phổi nên phải cẩn thận nhất là giai đoạn này. Hy vọng bố mau hồi phục để tôi có thể làm được điều này. Với người nghệ sĩ thì không có tuổi, tuổi tác chỉ là ấn định về thời gian, tâm hồn luôn tràn đầy nhựa sống kể cả bố Hà trên 80 tuổi vẫn dào dạt. Như bố Tiến và bố Hiếu cũng vậy, không bao giờ họ thấy mình già đâu, lúc nào cũng mong được trở lại với âm nhạc. Và tôi tin rằng, đó sẽ là một sự trở lại đặc biệt và giàu ý nghĩa cho tất cả