Bình luận
0
Khoa thi nho học Việt Nam lần đầu tiên được tổ chức dưới Triều Lý Nhân Tông, niên hiệu Thái Ninh thư 4 (1075), gọi là Nho học tam trường. Lê Văn Thịnh trúng tuyển đỗ nhất, được vào hầu vua. Nhưng mãi tới triều Trần Thái Tông, niện hiệu Chính Bình thứ 16 (1247), mới đặt ra Tam khôi, gồm 3 bậc: Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa.
Khoa thi năm Đinh Mùi này đã lấy đỗ 48 người, trong đó có vị trạng nguyên đầu tiên của nước ta là Nguyễn Hiền. Qua 63 kỳ thi Đình, lẫy đỗ được 45 vị trạng nguyên và đến khoa thi năm Bính Thìn, niên hiệu Vĩnh Hựu thứ 2 (1736) đời Lê Ý Tông, thì người đỗ trạng nguyên là Trịnh Huệ (tức Trịnh Tuệ). Tuy sau khoa thi này, dưới triều Lê Trung Hưng, có gần hai chục lần thi Đình nữa, song không có ai đỗ trạng nguyên.
Còn dưới triều Nguyễn, từ khoa thi Đình năm Nhâm Ngọ triều Minh Mệnh thứ 3 (1822) đến khoa thi Đình cuối cùng của chế độ khoa cử Việt Nam dưới thời phong kiến, được tổ chức vào năm Kỷ Mùi, niên hiệu Khải Định thứ tư (1919) thì không có vị trạng nguyên nào, vì triều Nguyễn chỉ lấy bảng nhãn trở xuống.
Vậy Trịnh Huệ là vị trạng nguyên cuối cùng của chế độ khoa cử nước ta thời phong kiến. Ông quê ở xã Vĩnh Hùng, huyện Vĩnh Lộc, tình Thanh Hóa bây giờ. Sau dời cư về Bất Quần, tức xã Quảng Thịnh, huyện Quảng Xương ngày nay. Trịnh Huệ hiệu là Tĩnh tâm Cư sĩ, sinh năm 1704, mất năm nào không rõ. Ông còn có tên là Tuệ, vì trùng tên với vợ chúa Trịnh Sâm là Đặng Thị Huệ, nên mới cải tên.
Theo Trịnh Vương Ngọc Phả thì ông là cháu đời thứ 4 của chúa Trịnh Tùng (1550-1623). Trước khi đỗ trạng, Trịnh Huệ đỗ hương cống và đã vào làm việc trong phủ Tân Nhân, giữ chức Phó hình phiên. Gia đình ông đều có những người đỗ đạt. Anh ruột là Trịnh Côn và các con ông là Trịnh Đức, Trịnh Sa đều đỗ hương cống và làm quan dưới triều Lê Trịnh.
Trịnh Huệ vốn thông minh, học giỏi, nhưng khoa thi Hội ông dự thì người họ Trịnh là Trịnh Diễm làm chủ khảo, đến khi thi Đình lại xảy ra một sự thay đổi khác những khoa thi trước, là các thí sinh, không vào sân rồng để vua Lê vấn thi, mà lại vào sân chúa để chúa Trịnh Giang hỏi thi. Theo sử sách ghi chép, thì việc đổi thay nói trên là do Hoàng Công Phụ, viên quan trong triều đình được chúa yêu, lại chơi thân với ông Huệ, bày đặt ra. Nên dư luận dị nghị cho rằng Trịnh Huệ không có tài, vì dòng dõi nhà Chúa nên mới được lấy đỗ trạng.
Ông Huệ lấy làm bực tức nói với mọi người “Tôi đã nhất Tam khôi mà nói là do Vương phủ thiên vị thì còn gọi gì là văn chương nữa! Nay để khỏi nghi ngờ, trong triều ngoài nội ai có câu hỏi gì khó ở bất cứ sách vở nào về kinh sử, tả truyện, ý nho, lý số thì đem đến tôi xin trả lời hết!”.
Nhiều người đến hỏi đã được ông giải đáp. Riêng có một phụ nữ nêu ý kiến: “Chiếc đũa là vật thiêng không có chân, lúc thì gẫy, lúc thì mất. Vậy nó chạy đi đâu, ở trong kinh điển nào?”
Trịnh Huệ trả lời: “Không thấy ở Thanh Hóa có núi Chiếc Đũa đó sao? Nó không có chân mà chạy về gốc đấy!”.
Mọi người đều bái phục ông thông minh và hiều biết rộng. Quả ở Thanh Hóa, nơi cửa biển Thần Phú, nay thuộc địa phận làng Văn Đức, xã Nga Phú, huyện Nga Sơn có ngọn núi đứng một mình tên chữ là “Chính Trợ Sơn” gọi nôm là núi Chiếc Đũa, đã có tên trong sách vở. Một số vua chúa, danh nhân nước ta có thơ đề vịnh ngọn núi này. Ví như Thiên Nam động chủ ( Lê Thánh Tông) thế kỷ 15, Thượng Dương động chủ ( Lê Hiến Tông) đầu thế kỷ 16, Nhật Nam nguyên chủ(Trịnh Sâm) thế kỷ 18.
Có lẽ người phụ nữ hỏi về núi Chiếc Đũa nhằm thử trạng nguyên Trịnh Huệ kiến thức có thật sâu rộng không, cả kiến thức sách vở và kiến thức thực tế về núi Chiếc Đũa ở ngay tại quê hương ông.
Sau khi đỗ Trạng nguyên, Trịnh Huệ nhanh chóng được phong Đông các đại học sĩ, rồi lên tới chức Tham tụng (Tể tướng). Nhưng chỉ được ít năm, đến đời chúa Trịnh Doanh, ông bị nghi ngờ theo đảng phản nghịch, cùng với Hoàng Công Phụ nên phải biếm chức, bị bắt giam, rồi được thả và giữ chức Thư chính Sơn Nam, Tế tửu Quốc Tử Giám. Con đường công danh của ông cũng gập ghềnh, không phát huy được hết tài năng.
Trịnh Huệ là tác giả cuốn sách “Tam giáo”, là người nhuận sắc và soạn văn một số bia hiện còn ở Bắc Giang, Bắc Ninh, Thái Bình… Đặc biệt ông cùng với Bảng nhãn Hà Tông Huân (1697 -1766) người cùng quê đã soạn văn bia: “Khánh nguyên kỳ bị ký” dựng năm Cảnh Hưng thứ 13 (1752) để ghi công tích đối với dân với nước của nhân vật có hiệu là Quy Triều hầu, khi mất được tặng phong là Đô đốc trụ quốc Thượng tướng quân, người huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Đây là tấm bia khá đặc biệt, vì soạn văn là Trịnh Huệ và Hà Tông Huân, hai người đứng nhất nhì bảng Tam khôi và đều giữ chức Tể tướng!
Cầu mây Việt Nam giành chiếc HCV SEA Games lịch sử khi đánh bại người Thái ở bán kết và khuất phục đối thủ Myanmar trong trận chung kết nội dung nam 4 người.
Chia sẻ
ĐT futsal nữ Việt Nam đánh bại Indonesia 5-0 trong trận chung kết để lên ngôi vô địch SEA Games 33. Đây là lần đầu tiên futsal Việt Nam lên ngôi ở một kỳ SEA Games.
Chia sẻ
Theo tử vi ngày mai, tháng 1/2026, 4 con giáp sẽ gặp gỡ nhiều đối tác cùng chí hướng và khách hàng quan trọng, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển kinh doanh.
Chia sẻ
"Chúng tôi không thể sống bằng kéo co, nên tất cả thành viên trong đội đều phải có một công việc khác" - VĐV Trần Ngọc Thanh, thành viên đội tuyển kéo co nữ Việt Nam tại SEA Games 33 chia sẻ với Dân Việt.
Chia sẻ
Ghi nhận của Phóng viên Báo điện tử Dân Việt các ngày 16 và 18/12, hai xưởng dệt trên đường Ỷ La, phường Dương Nội, TP. Hà Nội đang xả khói có dấu hiệu ô nhiễm ra môi trường.
Chia sẻ
Trong lúc tuần tra trên tuyến ĐT602, lực lượng CSGT Đà Nẵng đã kịp thời sử dụng xe đặc chủng mở đường đưa một học sinh lớp 1 bị rắn cắn trong tình trạng nguy kịch đến bệnh viện cấp cứu an toàn.
Chia sẻ
Quân đội Ukraine thông báo thành lập Harpies, một đơn vị dùng drone và robot chiến đấu nơi các nữ quân nhân sẽ toàn quyền thực hiện các cuộc tấn công gây sát thương nhắm vào lực lượng Nga, trong bối cảnh Ukraine triển khai hơn 70.000 phụ nữ trong lực lượng vũ trang, tăng 40% kể từ năm 2021.
Chia sẻ
Thời gian qua, phường Trà Lý, tỉnh Hưng Yên mới (địa phận TP Thái Bình, tỉnh Thái Bình trước thời điểm sáp nhập, hợp nhất) đang có bước chuyển rõ nét nhờ tập trung đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng giao thông và dân sinh. Hàng loạt công trình trọng điểm được triển khai không chỉ cải thiện diện mạo đô thị mà còn mở ra cơ hội thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân.
Chia sẻ
Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa vừa nối thành công cổ tay đứt lìa cho bệnh nhân (31 tuổi, xã Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa).
Chia sẻ
Mẹ rapper Low G viết thư dài hơn 1.000 chữ gửi con trai và con dâu tương lai sau màn cầu hôn gây sốt mạng.
Chia sẻ
Nông nghiệp Quảng Trị đang có bước chuyển mạnh mẽ từ tư duy “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”, thay vì chạy theo sản lượng, ngành nông nghiệp và nông dân địa phương đang hướng đến làm “tinh”, làm có giá trị gia tăng cao, gắn sản xuất với khoa học công nghệ, liên kết chuỗi và thị trường tiêu thụ bền vững.
Chia sẻ
ĐT futsal nữ Việt Nam đã có màn trình diễn áp đảo trước Indonesia trong trận chung kết, giành chiến thắng đậm đà với tỷ số 5-0 để lần đầu tiên bước lên ngôi vô địch tại SEA Games.
Chia sẻ
Trước đây, nông dân xã Sín Chải, tỉnh Điện Biên chủ yếu sống dựa vào nương rẫy, thu nhập thấp và bấp bênh. Thế nhưng vài năm trở lại đây, nhờ thay đổi nếp nghĩ, cách làm và mạnh dạn áp dụng mô hình sản xuất kinh doanh, nhiều hộ dân đã vươn lên làm giàu, với thu nhập từ 50 đến 100 triệu đồng/năm, trở thành tấm gương tiêu biểu trong phát triển kinh tế địa phương.
Chia sẻ
Các cầu thủ áo đỏ trong bị ngợp trước sức ép tại Rajamangala. U22 Việt Nam cầm bóng tự tin và dần đẩy U22 Thái Lan về sâu bên phần sân nhà.
Chia sẻ
Kết phiên 18/12, nhóm cổ phiếu bất động sản diễn biến giằng co với sắc đỏ chiếm ưu thế. Các mã trụ phân hóa rõ nét khiến chỉ số ngành giảm nhẹ, trong khi một số cổ phiếu midcap vẫn ghi nhận nhịp hồi tích cực.
Chia sẻ
Ông Nguyễn Văn Truyền, Tổ nhân dân tự quản số 7, ấp Tân Hòa Trong, xã Tân Phú Tây, huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre (nay là tỉnh Vĩnh Long) gắn bó công việc nuôi rắn ri (rắn ri cá, rắn ri voi-rắn ri tượng) hơn 5 năm, tạo thu nhập tốt cho gia đình. Hiện ông Truyền không còn nuôi rắn ri cá do giá bán của rắn ri voi gấp đôi rắn ri cá (con rắn ri cá giống và rắn ri cá thương phẩm)...
Chia sẻ
Dù Hòa Thân có là sủng thần hàng đầu của Càn Long thì khi đứng trước Lưu Dung cũng phải lùi một bước vì tài trí hơn người của vị nguyên lão hai triều này.
Chia sẻ
Qua mỗi trận đấu ở SEA Games 33, U22 Việt Nam càng thi đấu tốt hơn, chắc chắn và hiệu quả hơn. Liệu trước U22 Thái Lan, các học trò của HLV Kim Sang-sik có tiếp tục thể hiện bản lĩnh?
Chia sẻ
Ở trận chung kết môn futsal nữ SEA Games 33, ĐT futsal nữ Việt Nam thi đấu lấn lướt và dễ dàng giành chiến thắng 5-0 trước ĐT futsal nữ Indonesia để đoạt HCV.
Chia sẻ
UBND xã Mỹ Thiện, tỉnh Đồng Tháp (địa phận huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang trước đây) đang rất đắn đo về giá sầu riêng. Cụ thể, trước đây khoảng hơn 10 ngày, giá sầu riêng Monthong Thái loại 1 từ 100.000-110.000 đồng/kg, sau khi người dân ký một số hợp đồng tiêu thụ với thương lái. Tới thời điểm này, sầu riêng đang mùa thu hoạch rộ, với giá sầu riêng giảm xuống chỉ còn 70.000-75.000 đồng/kg, thương lái chậm cắt trái sầu riêng...
Chia sẻ
Xã Chiềng Sinh, tỉnh Điện Biên hôm nay đã khác nhiều so với vài năm trước. Những quả đồi từng chỉ trồng ngô, sắn nay phủ xanh bằng mắc ca, cà phê. Dưới chân đồi, chuồng trại chăn nuôi được dựng lên gọn gàng; trâu, bò, dê, lợn sinh sản phát triển ổn định. Cuộc sống của người dân từng bước khấm khá hơn, dù điểm xuất phát của Chiềng Sinh là một xã còn nhiều khó khăn.
Chia sẻ
Ngày 17/12, ông Michael Peter - Tổng Giám đốc Toàn cầu của Siemens Mobility đã đích thân đến Hà Nội để ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược toàn diện và chuyển giao công nghệ với VinSpeed (Tập đoàn Vingroup). Dưới sự chứng kiến của bà Helga Margarete Barth, Đại sứ CHLB Đức tại Việt Nam, hai bên đã mở ra một bước ngoặt cho sự phát triển của đường sắt tốc độ cao tại Việt Nam.
Chia sẻ
Bóng bàn Việt Nam đang "xây kim tự tháp", Singapore thì đã “mua đỉnh kim tự tháp”, còn Trung Quốc thì có cả dãy núi.
Chia sẻ
Sở GDĐT TP.HCM khẳng định các hoạt động liên kết phải dựa trên tinh thần tự nguyện, trường học không phải đơn vị kinh doanh để ép buộc phụ huynh đóng tiền.
Chia sẻ
Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên vừa tuyên án đối với 110 bị cáo trong vụ án "Đánh bạc" và "Tổ chức đánh bạc" gây rúng động trên địa bàn. “Tuấn chợ Gốc” – kẻ cầm đầu đường dây lô đề nghìn tỷ ở địa bàn Thái Bình (cũ) bị tuyên phạt 6 năm tù.
Chia sẻ
Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2025, UBND xã Cẩm Trung vừa phối hợp với Công ty TNHH MTV Nông lâm nghiệp Duy Tân tỉnh Hà Tĩnh tổ chức lễ bàn giao dự án “Mô hình chăn nuôi bò” cho các hộ dân tham gia mô hình phát triển sinh kế giảm nghèo trên địa bàn xã.
Chia sẻ
Việc cố gắng đẩy nhanh tiến trình Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU) nằm trong khuôn khổ các nỗ lực do Mỹ bảo trợ nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh với Nga. Nhưng có hai rào cản lớn khiến điều này khó xảy ra vào năm 2027: Ukraine chưa sẵn sàng, và không phải tất cả các thành viên EU đều ủng hộ. Câu hỏi đặt ra là vì sao Mỹ vẫn "treo mồi"? - theo Responsiblestatecraft.
Chia sẻ
Dự án cao tốc Quy Nhơn - Pleiku dài 125km kết nối 2 trung tâm kinh tế của tỉnh Gia Lai mới (Bình Định và Gia Lai cũ) với tổng vốn đầu tư 43.734 tỷ đồng sẽ khởi công sáng mai (ngày 19/12). Đây là một trong những dự án khởi công chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Chia sẻ
Khi ăn mừng bàn thắng nâng tỷ số lên 4-1 trong trận đấu giữa Thép xanh Nam Định và Bangkok United tối qua, Nguyễn Xuân Son đã cởi áo ăn mừng, khoe thân hình "6 múi" khiến NHM phải trầm trồ.
Chia sẻ
Trong lúc vận chuyển thiết bị để lắp đặt thang nâng hàng tại Nhà thi đấu Phú Thọ, nhóm công nhân gặp sự cố khiến 1 người tử vong, 1 người bị thương.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
MA
