Trồng cây cảnh-quan niệm của giới quý tộc nông thôn Việt Nam thời phong kiến về phong thủy

Điều này rất khác với nhiều ý kiến cho rằng quan niệm trồng cây phong thủy chỉ xuất hiện mới đây trong cư dân trung lưu ở đô thị Việt Nam-đối tượng với mức sống và thu nhập tốt hơn...

Vì sao nói: Vua chơi lan, quan chơi trà?

Dân gian có câu, vua chơi lan, quan chơi trà. Câu này nói lên một điều, nhu cầu thưởng lãm cây cảnh, chơi hoa đã có từ ngàn xưa.

Không chỉ là một thú vui của tầng lớp xã hội quý tộc, bậc vua chúa, việc chơi cây cảnh, trồng hoa và thưởng lãm cây cảnh, hoa cảnh còn mang quan niệm phong thủy.

Ngày xưa, lan hồ điệp rất quý hiếm nên mỗi khi có được giò lan đẹp, các quan đều săn lùng để biếu tặng nhà vua, như món quà tinh thần vô cùng tao nhã và quý giá.

Vẻ đẹp thanh tao ,mùi thơm quyến rũ của các loại lan rừng đã làm mê mẩn biết bao tâm hồn lãng mạn! Ngày nay thú chơi lan không phải là ” độc quyền”của giới thương lưu quý tộc nữa , mà ngược lại là thú chơi tao nhã, dân dã của nhiều người, thuộc mọi tầng lớp trong xã hội.

Nhiều gia đình ở nông thôn, trước sân nhà thường trồng những cây nhãn, vú sữa...Trên thân cây này, chủ nhà thường trồng lan hồ điệp, treo các giò lan rừng vừa tạo cảnh quan đẹp vừa mang ý nghĩa phong thủy tốt đẹp.

Cây trà (cây hoa trà) cho nở nhiều hoa đẹp, to và cân đối nhau trông rất bát mắt và mang ý nghĩa phong thủy vẻ đẹp hoàn hảo, sự ái mộ và may mắn.

Lan là biểu tượng của sự may mắn, phẩm chất cao thượng. Vẻ đẹp của hoa lan được coi là tượng trưng cổ điển tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở trong phong thuỷ.

Hoa trà (tên khoa học là Camellia japonica, họ Theaceae) còn được biết đến với tên gọi là hoa trà my hay hoa hồng Nhật Bản. 

Cây hoa trà có hình dáng giống như một cây chè.  Có nhiều giống hoa được tìm thấy hiện nay, tên gọi của hoa được nhận diện chủ yếu thông qua màu hoa và màu lá.  Cây cho nở nhiều hoa đẹp, to và cân đối nhau trông rất bát mắt.

Trà thâm bát diện và bạch trà trắng là những loại quý hiếm nhất . Các loại trà đẹp là giống trà phấn có màu hồng phấn, trà lựu với màu hoa đỏ rực sặc sỡ.

Cây hoa trà mang  nhiều ý nghĩa khác nhau, nhưng thông thường cây hoa trà gợi nhớ tới vẻ đẹp hoàn hảo, sự ái mộ và may mắn.

Hoa trà không chỉ đẹp, mà có ý nghĩa vô cùng sâu sắc, là biểu hiện của đức khiêm nhường, của lòng trung thành, là niềm tự hào…

Vì sao không trồng cây dâu trước nhà?

Theo quan niệm dân gian, trồng cây cảnh, trồng hoa trong không gian sân vườn quanh nhà không chỉ là khoảng không đối lưu đón nắng, gió mà còn góp phần tạo cảnh quan đẹp, tôn thêm kiểu kiến trúc hài hòa cho ngôi nhà. 

Cây dâu tằm mặc dù được nhiều người ưa thích trồng làm cây cảnh và có công dụng phòng, chữa nhiều loại bệnh cũng như làm mẹo chữa bệnh, nhưng theo quan niệm phong thủy, cây dầu tằm là cây cảnh chỉ nên trồng ở góc vườn sau nhà. Nếu cây dâu tằm đưa lên đôn, lên chậu thì nên đặt ở khoảng không gian sau nhà. Nếu là nhà tầng thì chậu cây dâu tằm nên đặt ở ban công phía sau....

Ngoài ra, xét về phong thủy thì những cây cảnh, cây hoa sẽ có những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe, tài vận và sự nghiệp của chủ nhà. Đây cũng là một phương thức tạo cảnh quan môi trường thuần chất trong phong thủy truyền thống.

Theo quan niệm phong thủy đời sống trong dân gian, khi trồng cây nên trồng hướng cát tránh hung. Bạn nên trồng những loại cây mang vận cát và chú ý hướng trồng cây. 

Ví dụ đào nên trồng trước nhà; liễu nên trồng bên cạnh ao, bể nước; trồng các lọa cây hoa trước hiên nhà, “trước cau sau chuối”… Bên cạnh đó, nên tránh trồng những loại cây như hoa sứ, cây hoa đại… Những loại cây này chỉ thích hợp trồng nơi chùa chiền, miếu mạo.

Việc xem hướng đặt cây cảnh, trồng cây cảnh theo quan niệm phong thủy thủa xưa dân gian thường mời những người có chữ, học rộng, uyên bác trong vùng đến tư vấn. Và thủa xưa công việc này thường là các ông đồ, nhà nho, các quan triều đình học rộng, giàu kinh nghiệm khi đã nghỉ hưu lui về sống cuộc sống điền viên thôn giả.

Những cây trồng trong vườn nên chọn loại cây có thân thẳng đều, vươn cao như chuối, tre, trúc, cau, dừa…sẽ mang lại nhiều may mắn và thuận lợi trong công việc của các thành viên trong gia đình.

Nếu cành lá của cây cối xung quanh sinh trưởng hướng về các phòng trong nhà đều có lợi, nếu ngược lại là bất lợi.

Theo quan niệm dân gian, cây dâu tằm trong phong thủy là loài cây thiên về âm tính, nếu trồng trước nhà sẽ thu hút khí xấu, tà mà vào nhà, từ đó mang đến những điều không may. Cây dâu tằm cũng sẽ khiến nhà cửa lúc nào cũng lạnh lẽo, gia đình bất hòa, có nhiều tiếng xấu, sức khỏe không tốt. Vì vậy nên trồng cây dâu tằm ở góc vườn sau nhà là tốt nhất.

Cây cảnh, cây phong thủy là cây tre cảnh, cây trúc cảnh trồng trước nhà, có thể trồng vườn trước sân hoặc có thể trồng trong đôn, chậu đặt trước thềm nhà theo quan niệm phong thủy dân gian là điều tốt lành. 

Cây tre, cây trúc còn mang ý nghĩa rất tốt đẹp, là hình ảnh của đất trời, trường tồn, trường xuân vĩnh cửu. Vì vậy trong phong thủy, trồng khóm tre, khóm trúc trước nhà sẽ mang lại may mắn, tài lộc, xua đi những điều rủi ro, xui xẻo cho gia chủ...