Trung tâm Tài chính Quốc tế: Kỳ vọng “luật chơi mới” sẽ thu hút nhiều “cá mập” tài chính

TP.HCM rất kỳ vọng vào Trung tâm Tài chính Quốc tế

Với TP.HCM nói riêng, TS Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn thực hiện Nghị quyết 98 về chính sách đặc thù để phát triển TP.HCM, Phó Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), từng nhấn mạnh rằng, TP.HCM phải là điểm đến của châu Á với tầm nhìn toàn cầu. Trong đó, dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và Trung tâm Tài chính Quốc tế phải là nhân tố đột phá trong việc xây dựng cửa ngõ giao lưu kinh tế trong nước và quốc tế.

Bất cập lớn nhất của các thị trường vốn Việt Nam hiện nay là chưa tạo được kênh huy động vốn trực tiếp trung và dài hạn cho doanh nghiệp, mà các ngân hàng mới là nguồn cấp vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp, TS Trần Du Lịch cho biết tại hội nghị ở TP.HCM gần đây về những quy định pháp luật mới trong lĩnh vực tài chính.

Các ngân hàng thương mại có chức năng cung cấp nguồn vốn ngắn hạn, nhưng lại đang đảm đương phần lớn việc huy động vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp ở Việt Nam, TS Lịch chỉ ra nghịch lý.

Vì vậy, cần phải hướng đến mục tiêu xây dựng thị trường chứng khoán sao cho thị trường này trở thành kênh trực tiếp huy động vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, xây dựng Trung tâm Tài chính Quốc tế tại địa bàn kinh tế chiến lược thể hiện quyết tâm hội nhập sâu rộng của Việt Nam vào thị trường tài chính toàn cầu, đồng thời tạo điều kiện thu hút các dòng vốn đầu tư chất lượng cao từ quốc tế.

Ông cho biết Việt Nam đang chọn ra những cơ chế mới giúp thị trường tài chính có thể cạnh tranh được trên trường thế giới với tư cách là thị trường đi sau. Nghị quyết 222 (do Quốc hội thông qua cuối tháng 6/2025 về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam) nêu ra các sàn giao dịch hàng hóa, hàng hóa phái sinh, tín chỉ carbon, sản phẩm tài chính xanh...

Nghị quyết cũng đề ra nhiều ưu đãi để huy động các tập đoàn đầu tư tài chính, các nhà đầu tư chiến lược, quỹ đầu tư... hoạt động tại 2 trung tâm tài chính quốc tế sẽ xây dựng ở TP.HCM và Đà Nẵng, ông Lịch lưu ý.

TS Lịch cho biết Đảng và Nhà nước đang tiến hành cải cách thể chế nhằm "xử lý điểm nghẽn của điểm nghẽn" và tạo môi trường kinh doanh tốt nhất trong bối cảnh mới. Trong tất cả những vấn đề liên quan đến đổi mới thể chế, pháp luật điều chỉnh lĩnh vực tài chính đang trải qua nhiều thay đổi nhằm hướng tới mục tiêu này.

Sẽ có nhiều ưu đãi cho Trung tâm Tài chính Quốc tế

Ở góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Trung Nam – Phó Giám đốc Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC) và trọng tài viên tại VIAC – cho biết trên cơ sở Nghị quyết 222, mô hình Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam tích hợp nhiều chính sách ưu đãi vượt trội về thuế, ngoại hối.

Điều này được kỳ vọng sẽ kích thích phát triển các sản phẩm, dịch vụ tài chính mới như tài chính xanh và tài sản số. Từ đây sẽ thu hút các dòng vốn đầu tư, định chế tài chính và công nghệ tài chính tiên tiến từ quốc tế.

Ông Nam nhấn mạnh Nghị quyết 22 đã đề cập về việc tăng cường thẩm quyền của trọng tài cho mô hình Trung tâm Tài chính Quốc tế ở Việt Nam.

Tuy đánh giá đây là một điểm tiến bộ nhưng ông Nam cho rằng để bảo đảm tính khả thi và hội nhập quốc tế, Việt Nam cần tiếp tục nghiên cứu xây dựng một khung pháp lý phù hợp với hệ thống thông luật (common law), làm rõ hơn các quy định liên quan đến tổ chức, vận hành và cơ chế giải quyết tranh chấp trong trung tâm.

“Đây sẽ là nền tảng pháp lý quan trọng giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh và uy tín của thị trường tài chính Việt Nam trên trường quốc tế”, luật sư Nam nhận định.

Ông Nam cũng nhấn mạnh một số quy định đặc thù trong nghị quyết về thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế ở Việt Nam. Về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, các dự án đầu tư mới thuộc những ngành, nghề ưu tiên có thuế suất 10% trong 30 năm; miễn tối đa 4 năm, giảm 50% tối đa 9 năm tiếp theo. Các dự án đầu tư mới không thuộc ngành, nghề ưu tiên có thuế suất 15% trong 15 năm, miễn tối đa 2 năm, giảm 50% tối đa 4 năm tiếp theo.

Doanh nghiệp có thể lựa chọn mức ưu đãi thuế có lợi nhất nếu dự án đầu tư đáp ứng nhiều điều kiện ưu đãi khác nhau.

Đối với thuế xuất nhập khẩu, hàng hóa, dịch vụ xuất/nhập khẩu ra hay vào Trung tâm Tài chính Quốc tế được hưởng thuế suất và thủ tục ưu đãi theo các điều ước quốc tế và pháp luật.

Ngoài ra, sẽ miễn thuế nhập khẩu đối với thiết bị, công nghệ, phần mềm chưa sản xuất được trong nước, phục vụ xây dựng hạ tầng kỹ thuật và trung tâm dữ liệu của Trung tâm Tài chính Quốc tế.

Sẽ miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa, nguyên liệu, vật tư chưa sản xuất được trong nước để tạo tài sản cố định của dự án đầu tư trong Trung tâm Tài chính Quốc tế, theo ông Nam.

Các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo sẽ được cấp giấy chứng nhận, được huy động vốn thông qua cơ chế gọi vốn cộng đồng hoặc chào bán riêng lẻ và hưởng các cơ chế ưu đãi, hỗ trợ, bao gồm ưu đãi thuế.

Trong phát triển thị trường tài chính xanh, theo LS Nam, sản phẩm tài chính được chứng nhận khi đáp ứng tiêu chí; tổ chức phát hành và nhà đầu tư được hưởng ưu đãi (gồm ưu đãi thuế); áp dụng chế độ báo cáo với tổ chức phát hành.

Trong bảo hiểm và tái bảo hiểm, sẽ áp dụng quy trình, thủ tục đơn giản. Ông Nam cũng cho biết đối với quản lý rủi ro, Chính phủ xây dựng hệ thống thông tin minh bạch, cải thiện các quy định về quản lý rủi ro (rủi ro hoạt động, rủi ro mô hình…) theo những thông lệ quốc tế.

Về chính sách ngoại hối, các thành viên tại Trung tâm Tài chính Quốc tế sẽ được sử dụng ngoại tệ trong các hoạt động, dịch vụ giữa các thành viên với nhau và trong giao dịch với tổ chức, cá nhân ở nước ngoài.

Cũng theo LS Nam, các thành viên sẽ được vay vốn bằng ngoại tệ từ nước ngoài và cho các tổ chức tại Việt Nam không phải thành viên vay bằng ngoại tệ. Đối với chuyển vốn, sẽ chuyển vốn và tiền đầu tư trong Trung tâm Tài chính Quốc tế bằng ngoại tệ; ưu đãi thủ tục cho thành viên 100% vốn nước ngoài khi chuyển tiền ra nước ngoài.

×