Tượng đài nông dân xóa nghèo trên đất thép Củ Chi (Bài cuối): Tiên phong xây dựng lớp nông dân mới

Đầu năm 2025, trở lại Đất Thép Củ Chi, TPHCM, chúng tôi không khó bắt gặp lớp nông dân từng vượt lên chính mình để xóa đói giảm nghèo, nay đang cùng con cháu hình thành lớp nông dân mới đúng nghĩa của từ này.

Sản xuất nông nghiệp đô thị

Nhớ lại năm 2004, đến ấp Ngã Tư, xã Nhuận Đức, TP.HCM hỏi gia đình ông Nguyễn Văn Trải không ai không biết chỉ vì… ông nghèo nổi tiếng trong xã. Ông Trải bươn chải kiếm sống đủ nghề, từ bán cafe vỉa hè đến buôn lúa, gạo, đậu phụ… nhưng không xóa nổi đói nghèo.

Năm 2004, đang “cơn khát” xóa nghèo, ông Trải thấy trong ấp còn một vùng đất hoang chưa khai phá. Ông bàn với vợ tìm chủ đất thuê lại và dốc công dốc sức san lấp mặt bằng, cải tạo đất, làm đường giao thông…

Với 2ha đất thuê, ông Trải xuống giống các loại rau ăn quả. Nhờ được Hội Nông dân mở các lớp tập huấn kỹ thuật về sản xuất rau an toàn, sản phẩm rau của ông được thương thu mua toàn bộ cung cấp cho các siêu thị trong nội thành.

Từ thành công ban đầu, ông Trải mở rộng tiếp diện tích trồng rau lên 5ha rồi nâng lên 13ha. Đến nay, ông Trải đang kinh doanh 30ha các loại rau ăn lá, rau ăn quả. Hàng ngày, trang trại rau của ông Trải cung cấp ra thị trường (chủ yếu siêu thị) gần 20 tấn sản phẩm các loại rau an toàn cho người tiêu dùng, giải quyết việc làm cho 60 lao động, đa phần là hội viên nông dân và con em của họ.

Sát sông Sài Gòn thuộc xã An Nhơn Tây có một nữ nông dân giỏi tên Đặng Lê Thị Thanh Huyền đã đặt tên độc lạ cho trang trại hoa lan của mình: “Vườn lan Huyền Thoại” với mục đích vùa kinh doanh hoa lan, vừa làm điểm du lịch sinh thái mỗi khi du khách trong và ngoài nước đến thăm Đất thép Củ Chi.

Khởi thủy từ một chủ trương lớn của TP.HCM cách đây gần 15 năm khi lãnh đạo TP.HCM (cũ) ban hành Chương trình sản xuất nông nghiệp theo hướng “Nông nghiệp đô thị”; chuyển từ đất sản xuất kém hiệu quả sang sản xuất cây (con) hiệu quả cao. Phấn đấu đến năm 2025, thu nhập của nông dân đạt 4.500 - 5.000 USD/người/năm.

Sau khi tìm hiểu Chương trình “Nông nghiệp đô thị” của lãnh đạo thành phố, chị Đặng Lê Thị Thanh Huyền tích cực tham gia nhiều lớp tập huấn KHKT do Hội Nông dân và ngành khuyến nông tổ chức. Từ 5ha cao su, chị Huyền chuyển sang trồng 4.000 gốc lan giống mokara nhập ngoại. Sau quá trình chăm sóc thấy hoa lan trở thành cây trồng chủ lực bên sông Sài Gòn nên chị quyết định mở rộng diện tích thêm 3ha cũng từ đất đang trồng cao su.

Chị Đặng Lê Thị Thanh Huyền và "Vườn lan huyền thoại" ở Củ Chi, TPHCM-Nông dân mới, được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam bình chọn, tôn vinh, trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2015".

“Tôi sẽ áp dụng công nghệ sinh học để sản xuất lan theo phương pháp cấy mô, tạo giống phù hợp với thổ nhữơng ven sông Sài Gòn, giảm chi phí nhập giống ngoại. Vườn lan Huyền Thoại là nơi thu hút khách sau khi tham quan địa đạo Củ Chi!” - chị Huyền nói.

Cách “Vườn lan Huyền Thoại” của chị Đặng Lê Thị Thanh Huyền chưa tới 5 cây số là mô hình sản xuất hạt rau giống xuất khẩu của ông Huỳnh Đoàn Thông. Cách đây mấy năm, ông Huỳnh Đoàn Thông đã “chịu chơi” thuê 2ha đất trong “Trung tâm nông nghiệp công nghệ cao” tọa lạc tại xã Phạm Văn Cội, (nay sáp nhập với xã Nhuận Đức và Trung Lập Hạ thành xã mới Nhuận Đức) đưa công nghệ vào sản xuất hạt rau giống xuất khẩu.

Từ một kỹ sư trồng trọt công tác tại Công ty Giống cây trồng Thành phố, ông Thông xin ra làm “phó thường dân Đất thép” nuôi ý chí áp dụng công nghệ hiện đại chuyên sản xuất các loại hạt giống rau chất lượng cung cấp cho nông dân sản xuất rau trên địa bàn thành phố và các tỉnh lân cận.

Tỷ phú TPHCM, ông Huỳnh Đoàn Thông, một nông dân mới ở đất thép Củ Chi chuyên trồng các loại cây rau màu, sản xuất hạt giống bán tại thị trường trong nước, thị trường nước ngoài. Ông Huỳnh Đoàn Thông được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam bình chọn, tôn vinh, trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2022". Ảnh: T.L

Để biến ý tưởng thành hiện thực, ông Huỳnh Đoàn Thông tự sang Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản học nghề trồng rau hiện đại; mua máy canh tác của Israel đưa vào “Khu nông nghiệp công nghệ cao” sản xuất ớt chuyên lấy hạt giống chất lượng.

Từ mô hình sản xuất hạt giống ớt chất lượng cao, ông Thông quyết định thành lập Công ty Chánh Phong chuyên sản xuất hạt giống rau chất lượng không chỉ tiêu thụ nội địa còn tham gia xuất khẩu. Để thực hiện mục tiêu đề ra, Công ty Chánh Phong đã liên hệ với chính quyền và Hội Nông dân các tỉnh An Giang, Vĩnh Long, Long An, Miền Đông Nam Bộ thuê đất mở rộng diện tích, hợp đồng với nông dân sản xuất.

Ông Thông cử kỹ sư của Công ty Chánh Phong đến từng thửa đất hợp tác hướng dẫn nông dân sản xuất theo phương pháp công nghệ cao và bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho bà con.

Nhờ sự hợp tác này với nông dân, Công ty Chánh Phong của ông Huỳnh Đoàn Thông đã xuất khẩu thành công đợt đầu tiên hạt giống sang thị trường Nhật Bản với khối lượng 7.000 kg. Hạt giống rau chất lượng của ông Huỳnh Đoàn Thông trở thành điểm tựa giúp những nông dân có chí thoát nghèo năm nào nay đang vươn lên làm giàu từ cây rau màu trên Đất thép.

Nòng cốt xây dựng kinh tế hợp tác

Thực hiện Chương trình chuyển đổi sản xuất nông nghiệp truyền thống sang nông nghiệp đô thị, UBND TP.HCM đã có nhiều hoạt động thiết thực.

Năm 2021, UBND TP.HCM tiếp tục đặt ra mục tiêu sản xuất nông nghiệp đô thị giai đoạn 2021 – 2030 và tầm nhìn đến năm 2050.

Theo đó, ngoài tập trung vào phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp xanh còn phải hình thành các mô hình sản xuất hiệu quả, bền vững, nâng cao giá trị sản xuất, tăng thu nhập cho nông dân nông thôn TP.HCM.

Hình mẫu hội viên nông dân Nguyễn Văn Cu ở xã Trung Lập Thượng (sau sáp nhập với xã Thái Mỹ mang tên Trung Lập Thượng) mạnh dạnchuyển đất trồng lúa năng suất thấp sang trồng các loại rau màu đạt hiệu quả kinh tế cao.

Ông Cu cùng chi hội nông dân theo nghề nghiệp vận động 60 hộ hội viên nông dân sản xuất trên diện tích 29ha tiếp tục thành lập Tổ hợp tác (THT) chuyên canh tác rau theo phương pháp VietGAP.

Không chỉ ông Nguyễn Văn Cu, nhiều nông dân trong THT cũng là nông dân sản xuất kinh doanh giỏi với mô hình trồng rau VietAP. Điển hình hội viên Bùi Minh Châu trong THT đã có lợi nhuận khoảng 400 triệu đồng/năm.

Ông Nguyễn Văn Cu thông tin: Cùng với nhà khoa học, các hộ trồng rau VietGAP đã thực hiện đúng quy trình được hướng dẫn, tập huấn. Mỗi ngày THT rau VietGAP Trung Hiệp Thạnh cung cấp cho các siêu thị trong nội thành từ 2,5 – 3 tấn rau an toàn các loại.

 “Tuy chỉ có diện tích sản xuất 60ha nhưng hàng năm 29 hộ thành viên trong THT có tổng doanh thu đạt xấp xỉ 20 tỷ đồng” - ông Nguyễn Văn Cu phấn khởi nói.

Ngày này, cụm từ xóa đói giảm nghèo trở nên xa lạ với người Đất thép. Đi đến đâu cũng nghe nông dân bàn chuyện “Chuyển đổi cây tròng, vật nuôi”; “Sản xuất công nghệ cao”; “Ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp”…

Bản thân người viết bài bào 2 kỳ nội dung này cũng không theo kịp kiến thức của những cô, cậu nông dân thời 8X, 9X hậu duệ của du kích năm xưa chỉ biết ăn củ nầng, củ chụp thay cơm thập niên 60, 70 thế kỷ trược.

Bởi thế, xóa đói giảm nghèo, vươn lên khá giả, và bây giờ là làm giàu đối với người dân Đất thép Củ Chi chỉ còn trong hoài niệm. Nhưng, với lớp nông dân mới và con em của họ, xóa đói giảm nghèo được ví như một tượng đài bên cạnh tượng đài “Ra ngõ gặp Anh hùng!” của một thời đánh giặc.

×