Tỷ lệ học sinh quan hệ tình dục trước tuổi 14 gia tăng

Tại buổi công bố, TS Kidong Park, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam cho hay, cuộc khảo sát triển khai tại 21 tỉnh với hơn 7.700 học sinh tham gia, cung cấp số liệu về yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh không lây nhiễm cũng như các bệnh khác.

Số học sinh tham gia khảo sát đều từ lớp 8-12 (tương ứng trẻ 13-17 tuổi) của 81 trường.

Tỷ lệ quan hệ tình dục trong học sinh giảm nhẹ

GS.TS Trần Văn Thuấn- Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, đây là cuộc khảo sát lần thứ hai, được thiết kế công phu, khoa học, áp dụng các quy trình chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới để nghiên cứu thực trạng và xu hướng của các yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm và các hành vi sức khỏe phổ biến của học sinh lứa tuổi 13 - 17 ở Việt Nam. 

Đặc biệt là các yếu tố hành vi liên quan đến chế độ ăn uống, vệ sinh cá nhân, phòng chống dịch bệnh, sử dụng thuốc lá, rượu bia, hoạt động thể chất, tai nạn thương tích, sức khỏe tâm thần, và các vấn đề sức khỏe khác.

Cụ thể, theo "Báo cáo Khảo sát hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu tại Việt Nam năm 2019" cho thấy, không có sự thay đổi đáng kể nào về tỷ lệ học sinh đã từng có quan hệ tình dục từ năm 2013 (6,53%) đến năm 2019 (5,24%). 

Tuy nhiên, tỷ lệ quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng gấp 2 lần, từ 1,45% (năm 2013), tăng lên 3,51% (năm 2019).

Trong số những học sinh đã từng quan hệ tình dục, 42,4% có sử dụng bao cao su và 44,0% sử dụng các phương pháp ngừa thai khác, thấp hơn so với tỉ lệ này vào năm 2013 (lần lượt là 52,6% và 64,2%). trong đó 63,0% có sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục gần đây nhất. 

Việc quan hệ tình dục trước 14 tuổi và không sử dụng bao cao su góp phần gây ra tình trạng mang thai ở tuổi vị thành niên và mang thai ngoài ý muốn cũng như tỷ lệ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục cao. 

Việc sử dụng bao cao su đúng cách có thể làm giảm nguy cơ nhiễm HIV và các bệnh nhiễm trùng qua đường tình dục khác. 

Các nhà nghiên cứu cho biết, kết quả trên đặt ra câu hỏi về sự cần thiết trong việc cải thiện giáo dục giới tính ở các trường THCS và THPT ở Việt Nam.

13% học sinh cô đơn

Đáng nói, PGS.TS Trần Thị Tuyết Hạnh, Trường Đại học Y tế công cộng, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết, theo khảo sát 13% trẻ cảm thấy cô đơn hầu hết thời gian hoặc luôn luôn cô đơn. Gần 7% thường xuyên cảm thấy lo lắng. 

Đặc biệt, tỷ lệ trẻ nghiêm túc xem xét việc tự tử trong 12 tháng qua 2 lần khảo sát có giảm nhẹ nhưng trong số 6-7 trẻ thì vẫn còn một trẻ nghiêm túc nghĩ đến việc tự tử trong một năm qua.

Tuy tỷ lệ học sinh cảm thấy cô đơn cao nhưng chỉ có 30% phụ huynh hoặc người giám hộ hiểu vấn đề lo lắng của trẻ. Đồng thời, chỉ 40% cha mẹ biết con làm gì lúc rảnh rỗi. 

Trong khi đó, ở tuổi vị thành niên với nhiều biến đổi, xáo trộn, học sinh rất cần sự chia sẻ, đồng hành của cha mẹ để vượt qua các khó khăn... 

Một số tiến bộ trong hành vi của học sinh như tỷ lệ học sinh đã từng hút thuốc (thuốc lá điếu hoặc thuốc lào) giảm từ 12,14% năm 2013 xuống còn 8,29% năm 2019.

Tương tự, tỷ lệ hiện đang hút thuốc (lá điếu hoặc lào) cũng giảm từ 5.36% năm 2013 xuống còn 2.78% năm 2019. Tỷ lệ hiện đang hút thuốc lá điếu giảm đáng kể từ mức 4,67% năm 2013 xuống còn 2,76% năm 2019.

Tỷ lệ học sinh đã từng sử dụng ma túy đã giảm tích cực, từ 1,43% trong năm 2013 xuống còn 0,65% vào năm 2019.

Khoảng một phần tư số học sinh (24,1%) có hoạt động thể chất ít nhất 60 phút/ngày từ năm ngày trở lên trong một tuần và đây là một sự thay đổi tích cực so với tỷ lệ của năm 2013 (20,55% hay một phần năm).

Tuy nhiên, tỷ lệ học sinh bị thừa cân, béo phì có xu hướng tăng lên, tỷ lệ thừa cân tăng gấp đôi. Một số hành vi nguy cơ như uống nước ngọt có ga, ăn thức ăn nhanh đều tăng lên. Trong đó, tỷ lệ ăn thức ăn nhanh ít nhất 1 lần trong tuần tăng từ 30,2% lên 54,1%.

Đã có 2,57% học sinh sử dụng thuốc lá điện tử vào năm 2019. Các sản phẩm này tương đối mới ở Việt Nam, hầu như không có hoặc rất ít sử dụng trong năm 2013. Riêng ở Hà Nội và TP HCM tỷ lệ này lên đến 7,9%.