U23 Việt Nam vô địch, kết quả của tư tưởng huấn luyện mới?

U23 Việt Nam vô địch, kết quả của tư tưởng huấn luyện mới?

Thắng đội chủ nhà U23 Indonesia trong trận chung kết giải U23 Đông Nam Á 2025 đầy căng thẳng, U23 Việt Nam đã lên ngôi vô địch một cách xứng đáng. Đây là lần thứ 3 liên tiếp U23 Việt Nam lên ngôi ở sân chơi này.

Điểm lại các trận đấu của U23 Việt Nam, chúng ta thấy các học trò của HLV Kim Sang-sik càng đá càng hay, và hiệp 1 trong trận chung kết trước chủ nhà U23 Indonesia là hiệp đấu hay nhất của đội bóng trong giải đấu. Xét đến con số thống kê về thời gian kiểm soát bóng và số đường chuyền chính xác, ta thấy U23 Indonesia vượt trội, cao khoảng gấp đôi so với U23 Việt Nam. Nhưng các chỉ số khác như số lần dứt điểm và dứt điểm trúng đích thì 2 đội tương đương. Quan trọng nhất là U23 Việt Nam lại có bàn thắng duy nhất của trận đấu.

Nếu tình thế trận đấu bắt buộc U23 Việt Nam phải có thêm 1 bàn thắng nữa, có cảm giác rằng các học trò của HLV Kim Sang-sik cũng sẽ làm được. Ở hiệp 2 và đặc biệt là những phút cuối trận, chúng ta thấy được sự bế tắc trong việc triển khai tấn công của các cầu thủ trẻ Indonesia, sự bế tắc đó chính các lứa cầu thủ Việt Nam cũng đã từng phải trải nghiệm trước đây.

Cái được của U23 Việt Nam ở giải đấu này không chỉ là chức vô địch. Mặc dù giải đấu này là giải đấu dành cho lứa trẻ, nhưng lứa U23 là tương lai gần nhất của ĐTQG. Thành tích, bản lĩnh thi đấu, lối đá cùng với các nhân tố được định hình ở lứa này phản ánh diện mạo của ĐTQG. Và tất nhiên, người “gột nên hồ” ở đây chính là HLV Kim Sang-sik.

Đầu tiên là quá trình tìm “bột”, tuyển chọn và đào tạo cầu thủ cho U23 Việt Nam. Những người ngoài Ban huấn luyện của đội bóng sẽ rất khó để hiểu lý do hay tiêu chí định tính chuyên môn để dẫn đến quyết định vị HLV này chấm hay không chấm một cầu thủ nào đó, khi trong danh sách tập trung, có khá nhiều cái tên mà rất nhiều người hâm mộ mới nghe thấy lần đầu. Nhưng có một chỉ số mang tính định lượng, có thể giúp chúng ta hình dung ra sự khác biệt về quan điểm xây dựng chiến thuật, tuyển chọn và đào tạo cầu thủ của HLV Kim Sang-sik với các tiền nhiệm, đó là chiều cao của cầu thủ.

Nhìn lại VCK Asian Cup 2023, theo thống kê, chiều cao trung bình của ĐT Việt Nam dưới thời HLV Troussier là 1m754, thấp nhất trong số 24 đội bóng tham dự. Còn chiều cao trung bình của U23 Việt Nam vừa giành chức vô địch giải U23 Đông Nam Á 2025 có chiều cao trung bình là 1m773, tức là tương đương với chiều cao trung bình của ĐT Ấn Độ (1m773), thấp hơn một chút so với ĐT Oman (1m779) và cao hơn ĐT UAE (1m770), ĐT Thái Lan (1m763) thời điểm năm 2023. U23 Việt Nam có tới 10 cầu thủ U23 Việt Nam có chiều cao từ 1m80 trở lên, là thủ môn Trần Trung Kiên, Nguyễn Tân (cùng cao 1m91), Cao Văn Bình (1m84), hậu vệ Lê Văn Hà (1m84), Phạm Lý Đức (1m82), Nguyễn Hiểu Minh (1m85), Đặng Tuấn Phong (1m80), tiền vệ Nguyễn Văn Trường (1m82), Viktor Lê (1m80) và tiền đạo Nguyễn Đình Bắc (1m80).

Chiều cao chỉ là 1 trong các tiêu chí cả định lượng và định tính khi lựa chọn cầu thủ. Giả sử với quan điểm bóng đá của HLV Troussier, đòi hỏi nhiều ở khả năng làm chủ trái bóng, cùng một loạt các yêu cầu về kỹ chiến thuật khác, tới mức nhiều cầu thủ đã từng khoác áo đội tuyển nhiều lần rồi mà khi được gọi lên tuyển vẫn được HLV Troussier bắt tập lại các động tác cơ bản, thì hẳn tính ưu tiên của chỉ số chiều cao là không cao.

Với HLV Kim Sang-sik, có lẽ ông đã có cách nhìn khác. Đầu tiên là ở tư tưởng huấn luyện. Đó là về mặt kỹ thuật, hay nói là độ khéo, chúng ta hay có định kiến là đã cao to thì hay kềnh càng, vụng về. Nhưng thực tế, một cầu thủ có chiều cao tốt, đã “tốt nghiệp” qua giai đoạn huấn luyện cơ bản, cho dù có thể còn chưa được khéo léo trong thi đấu, nhưng nếu được hướng dẫn, đào tạo tốt, tạo điều kiện để được thi đấu nhiều, anh ta hoàn toàn có thể trở thành cầu thủ thi đấu hiệu quả ở một vị trí phù hợp nào đó trên sân. Nhưng ngược lại, một cầu thủ kỹ thuật tốt, khéo léo, nhanh nhẹn thì cho dù có luyện tập hay chăm sóc dinh dưỡng tốt đến đâu cũng gần như không thể cải thiện một cách đáng kể chiều cao của anh ta được. Chưa kể, sự khéo léo mà các cầu thủ có chiều cao hạn chế có được một phần lớn là do quá trình thích nghi trong luyện tập ngay từ lứa năng khiếu, họ thiệt thòi về thể hình và cố gắng bù đắp nó bằng luyện tập kỹ thuật. Như vậy, không có nghĩa là các cầu thủ to cao không thể trang bị kỹ thuật như những cầu thủ nhỏ con được.

Mặt khác, trong bóng đá hiện đại, một đội bóng ra sân luôn phải tính đến các yếu tố lợi thế và yếu thế của mình. Khi đội bóng của bạn yếu thế hơn đối phương về thể hình, thể lực và sức va chạm, buộc bạn phải điều chỉnh đến chiến thuật của đội bóng để thích nghi, hạn chế bớt ảnh hưởng của sự yếu thế đó. Khi đó, bạn sẽ không còn được hoàn toàn đá như những gì bạn muốn, bạn đang thành thạo nữa. Đó là khi yếu tố thể hình thể lực ảnh hưởng đến việc triển khai chiến thuật của đội bóng trong trận đấu.

Trở lại trận chung kết với U23 Indonesia, các cầu thủ U23 Việt Nam thi đấu rất tự tin trước sức ép va chạm của các cầu thủ đội bạn. Chính sự tự tin đó giúp cho các học trò của HLV Kim Sang-sik cầm bóng và triển khai tấn công được theo như ý muốn của mình. Nhưng ngoài yếu tố động viên tinh thần của Ban huấn luyện tới các cầu thủ, giúp các cầu thủ vượt qua “rào cản tâm lý” trong thi đấu, chính yếu tố thể hình, thể lực không hề thua kém giúp các cầu thủ trẻ Việt Nam thi đấu rất tự tin, sẵn sàng va đập, tranh cướp bóng. Chúng ta quan sát thấy, thay vì phải thật nhanh di chuyển hay chuyền bóng trước khi đối phương lao vào, các cầu thủ trẻ Việt Nam còn chủ động giữ bóng, sang người để cài cho cầu thủ đối phương bật ra. Khi không cần phải vội vàng xử lý bóng thì tính hợp lý, chính xác của các pha xử lý bóng dễ được đảm bảo hơn. Và nhìn rộng hơn, nếu muốn bóng đá Việt Nam bước ra châu lục hay thế giới, chúng ta phải thay đổi tư duy, chúng ta phải bằng thiên hạ ngay từ yếu tố thể hình, thể lực, không thể mãi né tránh mãi được.

Thực tế là bóng đá Việt Nam đang sở hữu một lứa U23 rất đồng đều, mạnh mẽ, có thể hình không thua kém đội bóng nào trong khu vực, thi đấu với sự tự tin, bản lĩnh và không phải dựa vào sự xuất sắc của một cá nhân nào. Phải chăng kết quả đó xuất phát từ một quan điểm huấn luyện khá mới mẻ so với cách tuyển chọn huấn luyện bấy lâu ở bóng đá Việt Nam của cựu cầu thủ, HLV Kim Sang-sik có chiều cao 1m85?

×