Ukraine bên bờ sụp đổ, ông Trump có thứ Nga vô cùng khao khát để cứu Kiev

Dọc theo tuyến tiền phía Đông Ukraine, câu hỏi không phải là Nga có chiếm được hoàn toàn Pokrovsk - một vị trí then chốt trong “vành đai phòng thủ” của Ukraine - hay không, mà là khi nào điều đó sẽ xảy ra, theo Responsiblestatecraft.

Sự sụp đổ của thành phố này sẽ là một tổn thất chiến lược cho Ukraine nhưng là một chiến thắng mang tính chiến thuật cho Nga. Tuy nhiên, nó sẽ không rút ngắn chiến tranh. Bởi vì không bên nào trong các bên liên quan chính sẵn sàng ngừng chiến đấu. Trong nhiều khía cạnh, trận chiến tại Pokrovsk hiện trở thành bức tranh thu nhỏ của toàn bộ cuộc chiến và cho thấy sự khó khăn trong việc giải quyết xung đột gần bốn năm tuổi.

Dù thương vong lớn, cả hai bên dường như không sẵn sàng buông vũ khí, bởi những lý do lại hoàn toàn khác nhau. Đối với Nga, sự kiên quyết không nhượng bộ là dấu hiệu của quyết tâm và nhắc nhở rằng Nga ít bị ảnh hưởng bởi chi phí do phương Tây áp đặt hay trên chiến trường.

Còn với Ukraine, sự bướng bỉnh là dấu hiệu của yếu đuối, không phải sức mạnh. Lãnh đạo Ukraine nhận ra đất nước cần ngừng bắn, nhưng họ lo sợ điều gì xảy ra sau khi chấp nhận. Nhiều người Ukraine tin rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào đạt được với Nga lúc này chỉ là tạm thời, cho Nga thời gian để củng cố lại lực lượng trước khi tiếp tục chiến tranh. Do đó, lựa chọn hiện nay không phải giữa hòa bình hay chiến tranh, mà là giữa chiến đấu với Nga bây giờ hay sau này. Kiev đã chọn thua trận chậm thay vì đầu hàng nhanh, một chiến lược dễ hiểu nhưng nguy hiểm, đặt sự sống còn của đất nước trên bờ vực.

Tệ hơn, những tháng tới có thể là thời kỳ nguy hiểm nhất của cuộc chiến, với sự tuyệt vọng len lỏi vào các cấp lãnh đạo Kiev và việc Mỹ - Nga đe dọa hạt nhân gia tăng.

Đối với chính quyền Trump, đây là tin xấu. Cơ hội hẹp để đơn giản rút lui khỏi Ukraine mà không ràng buộc đã khép lại, và ngoại giao song phương với Nga hiện bị đình trệ.

Dù Tổng thống Trump khẳng định đây vẫn là “cuộc chiến của ông Biden”, gần một năm sau khi nhậm chức, ông chắc chắn sẽ phải hứng chịu hậu quả liên quan đến kết quả cuối cùng của xung đột, dù tốt hay xấu.

Theo Responsiblestatecraft, Washington sẽ cần một chiến lược mới nếu muốn cứu vãn nỗ lực đạt hòa bình. Điểm khởi đầu của chiến lược này là chấp nhận rằng không có áp lực nào có thể khiến Nga ngừng chiếntrước khi họ đạt được các mục tiêu tối thiểu.

Thay vào đó, cách tốt nhất để ông Trump đạt thỏa thuận là tận dụng lá bài mạnh nhất: Tổng thống Putin cần sự tham gia của Mỹ để đạt các mục tiêu chính trị.

Theo Responsiblestatecraft, để thúc đẩy ngoại giao, cần chiến lược mới dùng “củ cà rốt” thay vì “cây gậy” để thay đổi tính toán của Nga.

Lợi thế lớn nhất của ông Trump là ông ít quan tâm đến chi tiết thỏa thuận ngừng bắn, trong khi ông Putin lại cực kỳ quan tâm và cần Mỹ tham gia để kết thúc chiến tranh theo cách có lợi. Nga có thể đạt mục tiêu quân sự mà không cần Mỹ, nhưng mục tiêu chính trị và kinh tế của ông Putin sẽ không đạt được nếu thiếu Mỹ, ví dụ như cam kết chắc chắn về việc NATO không mở rộng thêm về phía Đông hay giảm trừng phạt kinh tế.

Chính quyền Trump nên tận dụng sự mất cân bằng này, ra tín hiệu với Moscow rằng Mỹ sẵn sàng đàm phán về các vấn đề chính trị và kinh tế quan trọng với ông Putin, nhưng thời gian có hạn. Sau mốc thời gian này, Mỹ vẫn có thể giúp giải quyết thỏa thuận hạn chế giữa hai bên, nhưng các thương lượng lớn sẽ không còn trên bàn.

Đối mặt với lựa chọn này, Nga sẽ buộc phải cân nhắc: tiếp tục chiến tranh để giành lãnh thổ hay đổi lấy các lợi ích chính trị, kinh tế và địa vị từ Mỹ.

Đối với Mỹ, chiến lược này rủi ro thấp nhưng tiềm năng cao. Washington không bị ràng buộc vào các nhượng bộ cụ thể, không làm leo thang căng thẳng với Nga, tiếp tục hỗ trợ Ukraine, nhưng ra tín hiệu không muốn mở rộng hoặc leo thang vai trò. Quan trọng nhất, bằng cách ràng buộc các thỏa thuận chính trị và kinh tế với kết quả về Ukraine, chiến lược này có thể khích lệ tiến triển thực sự trong việc chấm dứt chiến tranh.

Trên cả hai bờ Đại Tây Dương, lời kêu gọi “tăng áp lực với Moscow” vẫn tiếp tục. Đây là chiến lược thất bại và sẽ tiếp tục thất bại. Ông Trump nên dám thử một hướng đi khác, Responsiblestatecraft bình luận.

×