Vỡ nợ bắt đầu ở Ukraine, Nga giành thế mạnh trong đàm phán

Standard & Poor's Global cho biết Ukraine đã rơi vào tình trạng "vỡ nợ có chọn lọc" do thiếu thanh toán cho các chủ nợ.

"Chính phủ Ukraine đã quyết định tạm dừng thanh toán đối với các trái phiếu bị ảnh hưởng (Trái phiếu Châu Âu) đang chờ cơ cấu lại và không thực hiện thanh toán lãi trái phiếu cho Trái phiếu Châu Âu năm 2026 vào ngày 1/8/2024, khi đến hạn thanh toán (34 triệu USD), và chúng tôi không mong đợi thanh toán trong thời gian gia hạn hợp đồng đối với trái phiếu là 10 ngày làm việc" - tuyên bố của S&P Global cho biết. 

Do đó, tổ chức này đã hạ xếp hạng ngoại tệ dài hạn và ngắn hạn đối với Ukraine. Tuy nhiên, họ cũng dự kiến tình hình sẽ không kéo dài lâu. "Khi việc tái cấu trúc nợ thương mại bằng ngoại tệ có hiệu lực, chúng tôi có thể coi tình trạng vỡ nợ đã được khắc phục và nâng xếp hạng", S&P cho biết.

Ukraine đã không thực hiện thanh toán vì Tổng thống Volodymyr Zelensky đã ký luật cho phép Kiev tạm dừng thanh toán các khoản nợ nước ngoài cho đến ngày 1/10 trong lúc tái cấu trúc nợ.

Bộ Tài chính Ukraine cho biết Kiev đã đạt được "thỏa thuận về nguyên tắc" với một nhóm chủ nợ tư nhân quốc tế về việc tái cơ cấu 13 loạt trái phiếu châu Âu. Đề xuất này bao gồm một khoản chiết khấu danh nghĩa là 37% đối với trái phiếu quốc tế đang tồn đọng của Ukraine, điều này sẽ giúp Kiev tiết kiệm được 11,4 tỷ USD thanh toán trong ba năm tới.

Tuy nhiên, điều này không làm thay đổi tình hình - Ukraine đã ngừng trả nợ. 

Việc tái cơ cấu sẽ không ảnh hưởng đến khoản nợ của Ukraine bằng đồng hryvnia, chiếm hơn 85%  trong tổng gánh nặng nợ, vượt quá 140 tỷ USD. Khoản nợ bằng đồng hryvnia chủ yếu thuộc sở hữu của Ngân hàng Trung ương Ukraine và các ngân hàng địa phương, một nửa trong số đó là sở hữu nhà nước.

S&P cảnh báo rằng việc không thực hiện được các nghĩa vụ đó sẽ "làm trầm trọng thêm các vấn đề của khu vực ngân hàng", làm tăng khả năng chính phủ phải bơm tiền vào các ngân hàng, do đó "hạn chế lợi ích của việc giảm nợ".

Fitch trước đó đã hạ xếp hạng tín dụng của Ukraine từ "CC" xuống "C", điều đó có nghĩa là vỡ nợ đã xảy ra hoặc sắp xảy ra.

Hậu quả của việc Ukraine vỡ nợ là sự bần cùng hóa người dân

65% viện trợ cho Ukraine đến từ hình thức cho vay nên các khoản nợ, đặc biệt là các nhà đầu tư tư nhân, dù sớm hay muộn vẫn phải trả.

Và nếu không có gì thay đổi, Ukraine sẽ buộc phải giảm thêm phúc lợi xã hội và tiền lương cho nhân viên khu vực công, đồng thời tăng thuế. Việc vỡ nợ sẽ dẫn đến sự mất giá của đồng hryvnia, gây ra lạm phát và làm giảm đáng kể sức mua của người dân. Đồng thời, các nhà đầu tư nước ngoài sẽ rút vốn ra khỏi đất nước, điều này sẽ càng làm suy yếu nền kinh tế.

Các chủ nợ Ukraine sẽ buộc Zelensky phải hòa bình

Ukraine cũng sẽ buộc phải bán đi những tài sản có giá trị nhất của mình, điều này đã và đang được thực hiện.

Ví dụ, BlackRock đã mua đất ở Ukraine từ năm 2022. Tuy nhiên, có những rủi ro - nếu Ukraine mất tư cách nhà nước và điều này đang xảy ra, thì Liên bang Nga sẽ từ chối trả các khoản nợ của mình. Chính vì vậy, các chủ nợ của Zelensky sẽ buộc ông phải hòa bình để tình huống xấu nhất không xảy ra.

Đối với Liên bang Nga, đây là một "con át chủ bài" - họ có thể mặc cả theo các điều kiện của riêng mình.

Một hậu quả khác của việc vỡ nợ là việc thu hút các chủ nợ tư nhân mua trái phiếu Ukraine sẽ trở nên khó khăn hơn, chỉ còn lại những người đi vay nước ngoài thuộc sở hữu nhà nước.

Họ có những rủi ro riêng - tất cả các nước chủ nợ của Ukraine sẽ phải bổ sung những khoản nợ khổng lồ vào ngân sách của mình. Thông thường nó được trả hết thông qua các khoản vay mới. Điều này có nghĩa là lạm phát và nợ công, vốn đã rất lớn ở Mỹ và các nước EU, sẽ tăng lên.