Sử dụng kháng sinh có trách nhiệm trong thức ăn chăn nuôi

Việc sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi tại Việt Nam đang được quan tâm sâu sắc do có sự ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe cộng đồng, môi trường và tính bền vững của ngành chăn nuôi.

Ở góc độ chuyên môn, kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh mà còn phá vỡ hệ vi sinh có lợi trong đường ruột vật nuôi, gây rối loạn tiêu hóa, suy giảm miễn dịch. Khi đó, vi khuẩn kháng thuốc dễ dàng phát triển, buộc người chăn nuôi phải sử dụng các loại kháng sinh mạnh hơn, làm gia tăng nguy cơ kháng kháng sinh.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc tồn dư kháng sinh trong thịt, sữa, trứng do vật nuôi được dùng thức ăn có chứa kháng sinh có thể gây dị ứng, rối loạn tiêu hóa ở người, thậm chí tạo ra các chủng vi khuẩn kháng thuốc nguy hiểm. Không chỉ vậy, chất thải từ chăn nuôi cũng mang theo kháng sinh và vi khuẩn kháng thuốc, làm ô nhiễm môi trường đất, nước, gây hại hệ sinh thái và sức khỏe cộng đồng.

Từ năm 2018, Việt Nam đã cấm sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi nhằm kích thích sinh trưởng. Và kể từ ngày 1/1/2026, quy định nói trên sẽ tiếp tục siết chặt hơn khi cấm hoàn toàn việc sử dụng kháng sinh để phòng bệnh.

Kháng sinh chỉ được dùng khi vật nuôi bị bệnh và phải có đơn từ người hành nghề thú y hợp pháp.

Trong bối cảnh đó, De Heus, tập đoàn dinh dưỡng vật nuôi đến từ Hà Lan, đã có mặt tại Việt Nam từ năm 2008, đang tiên phong trong xu hướng chăn nuôi bền vững, đặc biệt là kiểm soát việc sử dụng kháng sinh có trách nhiệm.

Hiện De Heus có khoảng 14 nhà máy hoạt động tại Việt Nam, đóng góp khoảng 3 triệu tấn sản lượng trong tổng số 12 triệu tấn thức ăn chăn nuôi toàn cầu của tập đoàn.

Theo ông Rick Van Der Linden – Giám đốc điều hành Tập đoàn De Heus, triết lý “nuôi dưỡng thế hệ tương lai” không chỉ là khẩu hiệu, mà là cam kết hiện thực của De Heus. Với nền tảng là một công ty gia đình, De Heus xác định việc bảo vệ môi trường sống và sức khỏe thế hệ sau là trách nhiệm thiết thực với chính con em mình và xã hội.

De Heus đã triển khai nhiều hành động cụ thể: Xây dựng trại chăn nuôi không kháng sinh, đào tạo nông dân và kỹ thuật viên về sử dụng kháng sinh có trách nhiệm, tư vấn các mô hình phù hợp dễ áp dụng. De Heus cũng có kế hoạch loại bỏ hoàn toàn kháng sinh phòng bệnh vào năm 2025 trong thức ăn chăn nuôi, đồng thời loại bỏ nhóm kháng sinh quan trọng với y tế con người vào năm 2030.

Một điểm đáng chú ý là De Heus đang nâng cao năng lực trồng bắp ở Tây Nguyên, tăng cường nội địa hóa nguồn nguyên liệu, giảm phụ thuộc nhập khẩu và hướng tới thu mua 100.000 tấn bắp/năm từ nông dân Việt Nam. Dự kiến sẽ có khoảng 5.000 nông dân địa phương được tập huấn, phát triển năng lực canh tác hiệu quả.

Xây dựng chuỗi cung ứng thức ăn chăn nuôi bền vững

Theo ông Johan van den Ban – Tổng Giám đốc De Heus Việt Nam và khu vực châu Á, De Heus đang tập trung phát triển chuỗi sản xuất đạm động vật tối ưu với ưu tiên cao nhất là sức khỏe vật nuôi và con người. Tập đoàn áp dụng nguyên tắc “xanh toàn cầu”, cải thiện phúc lợi động vật, giảm phát thải, tận dụng phụ phẩm và nâng cao trách nhiệm xã hội – môi trường trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

Để đạt được điều này, De Heus xác định quan hệ hợp tác lâu dài với các nhà cung cấp là yếu tố nền tảng. Từ các trại chăn nuôi đến hệ thống logistics, tất cả được kiểm soát chặt chẽ nhằm đảm bảo tính đồng bộ, truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm.

Ông Johan nhấn mạnh: “Khi người nuôi đạt hiệu quả kỹ thuật tốt, chi phí sản xuất sẽ giảm, lợi nhuận tăng, từ đó có điều kiện tái đầu tư và phát triển bền vững”.

Ông cũng kỳ vọng các bên trong chuỗi cùng nhau tìm giải pháp, khám phá mô hình mới để xây dựng một ngành chăn nuôi Việt Nam hiện đại, hiệu quả và bền vững hơn.

Tổng Lãnh sự Vương quốc Hà Lan tại Việt Nam - ông Daniël Stork – đánh giá cao mô hình mà De Heus theo đuổi. Ông nhận định: “Trước sức ép dân số toàn cầu dự kiến chạm mốc 9 tỷ người vào năm 2050, thế giới phải tìm ra giải pháp để sản xuất thực phẩm nhiều hơn nhưng ít gây tác động hơn đến môi trường và sức khỏe”.

Ông Daniël Stork dẫn chứng, Hà Lan là một trong những quốc gia đi đầu trong xây dựng hệ thống thực phẩm bền vững. Các doanh nghiệp như De Heus đang tiên phong trong mô hình kinh tế tuần hoàn, sử dụng năng lượng tái tạo và đổi mới sáng tạo trong dinh dưỡng vật nuôi. Việt Nam cũng đang đi đúng hướng với nhiều cam kết và hành động thực tiễn nhằm bảo vệ môi trường và thúc đẩy kinh tế xanh.

Ở góc độ quản lý nhà nước, ông Dương Tất Thắng – Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh: Thức ăn chăn nuôi là yếu tố đầu vào chiếm đến 70% chi phí sản xuất. Việc tối ưu hóa nguyên liệu và kiểm soát chất lượng thức ăn là yếu tố then chốt trong phát triển ngành chăn nuôi bền vững.

Ông Thắng cũng cho rằng, phát triển bền vững phải xuất phát từ sự chủ động về con giống, công nghệ và nhất là thức ăn chăn nuôi. Với gần 270 nhà máy thức ăn chăn nuôi, sản lượng trung bình 21–22 triệu tấn/năm, ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi Việt Nam đang đứng trước thời cơ lớn nhưng cũng còn nhiều thách thức, đặc biệt là về nguồn nguyên liệu.

Do đó, ông Thắng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp FDI và nội địa cùng tham gia, chia sẻ kinh nghiệm, cùng tạo ra một hệ sinh thái ngành chăn nuôi mạnh mẽ.

“Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, nếu không phát triển theo hướng bền vững, chính các doanh nghiệp sẽ là những người chịu sức ép cạnh tranh ngay trên sân nhà”, ông Thắng nhấn mạnh.

Ngày 23/4 tại TP.HCM, De Heus Việt Nam tổ chức Hội nghị Nhà Cung Cấp 2025 với chủ đề “Nuôi dưỡng thế hệ tương lai”. Hội nghị nhấn mạnh vai trò của phát triển bền vững trong chuỗi cung ứng nông nghiệp – thực phẩm, từ những mắt xích thượng nguồn.
Tại sự kiện, De Heus công bố 7 dự án chủ lực tại Việt Nam như: Triển khai hệ thống năng lượng mặt trời áp mái (20 MWp) tại tất cả nhà máy; phát triển vùng nguyên liệu bắp Tây Nguyên; hỗ trợ giải pháp sử dụng kháng sinh có trách nhiệm; giảm bao bì nhựa nhờ vận chuyển hàng xá… Đây là các bước đi cụ thể nhằm hiện thực hóa chiến lược phát triển chăn nuôi bền vững của De Heus tại Việt Nam.

×