Xuất khẩu rau quả "bùng nổ" khi mang về 1,8 tỷ USD, chuyên gia nói Trung Quốc vẫn "khát" sầu riêng

Sầu riêng đóng góp lớn nhất vào kim ngach xuất khẩu rau quả

Theo Bộ Nông nghiệp và PTNT, kim ngạch xuất khẩu rau quả trong tháng 4/2024 ước đạt 520 triệu USD, tăng 33,9% so với cùng kỳ năm 2023. Luỹ kế 4 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu ngành hàng này mang về 1,8 tỷ USD, tăng 32,1% so với cùng kỳ.

Rau quả xuất khẩu thuận lợi trong cả năm trước và đà tăng trưởng được nối tiếp trong 4 tháng 2024. Đơn hàng xuất khẩu tăng mạnh mẽ nên quý I/2024, ngành hàng rau quả thu về 1,3 tỷ USD. Đây là lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu hàng rau quả đạt trên 1 tỷ USD ngay trong quý I.

Đáng chú ý, đóng góp lớn vào kim ngạch rau quả vẫn là mặt hàng sầu riêng. Riêng trong năm ngoái, loại quả này đóng góp hơn 2,2 tỷ USD vào doanh thu xuất khẩu toàn ngành trên 5,6 tỷ USD.

Hàng rau quả xuất khẩu tới các thị trường chính trong 4 tháng đầu năm 2024 đều tăng trưởng tích cực. Dẫn đầu về trị giá xuất khẩu là thị trường Trung Quốc, đạt 759,4 triệu USD, tăng 32,4% so với cùng kỳ năm 2023; tiếp theo là thị trường Hàn Quốc đạt 74,6 triệu USD, tăng 59,3%; Mỹ đạt 67,7 triệu USD, tăng 33,9%; Thái Lan đạt 47,6 triệu USD, tăng 112%...

Sáng 2/5, trao đổi với Dân Việt, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp Hội rau quả Việt Nam cho biết, sự khởi sắc trong xuất khẩu rau quả của Việt Nam 4 tháng đầu năm 2024 có sự đóng góp rất lớn từ xuất khẩu sầu riêng. 

"Sầu riêng vẫn giữ giá bán tốt tại Trung Quốc, trở thành trái cây mang lại giá trị xuất khẩu cao hàng đầu trong cơ cấu nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc của Việt Nam", ông nói.

Theo ông Nguyên, xuất khẩu sầu riêng 4 tháng đầu năm tăng là do Việt Nam đã trồng được sầu riêng trái vụ. "Sầu riêng trái vụ năm 2023 đã làm nhưng sản lượng chưa nhiều, tuy nhiên, năm 2024, nông dân ở ĐBSCL đã có kinh nghiệm hơn trong sản xuất, nhờ đó, sản lượng sầu riêng trái vụ tăng 30-40%", ông Nguyên cho biết.

Cũng theo ông Nguyên, quý I/2024 rơi vào tháng Tết Nguyên đán nên nhu cầu sử dụng rau quả của thị trường Trung Quốc tăng đột biến. Thêm yếu tố thị trường hơn 1 tỷ dân này tăng nhập rau quả là do vấn đề cuộc "khủng hoảng hàng hải" trên Biển Đỏ. Hàng của các nước Nam Mỹ, Trung Đông, Châu Âu muốn nhập khẩu vào Trung Quốc phải đi vòng qua Nam Châu Phi, khiến chi phí vận chuyển đội lên cao, thời tăng tăng thêm 15-20 ngày, hàng không về kịp để bán trong dịp Tết nên Trung Quốc tăng mua của các nước Đông Nam Á, trong đó, có Việt Nam.

Dự báo về xuất khẩu rau quả trong thời gian tới, ông Nguyên cho rằng, chuối, xoài, mít sẽ vẫn giữ được đà tăng trưởng như 2023, riêng mặt hàng sầu riêng sẽ tăng nhiều hơn, bởi nhu cầu sử dụng của Trung Quốc vẫn rất cao, thêm nữa, Trung Quốc chưa trồng được sầu riêng trái vụ.

Ông Nguyên cho hay, xuất khẩu sầu riêng Việt Nam đang phải cạnh tranh với Thái Lan, tuy nhiên nước này chỉ xuất khẩu từ tháng 5 đến tháng 8, còn đối với chúng ta, sầu riêng gần như có quanh năm, đồng thời Việt Nam có thế mạnh từ sầu riêng cấp đông, bởi vậy xuất khẩu sầu riêng năm 2024 ít nhất sẽ đạt 3 tỷ USD.

Tuân thủ các biện pháp SPS

Theo ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đã rất khởi sắc, bởi vậy cùng với việc xây dựng và quản lý tốt vùng trồng để tạo nên những vùng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn xuất khẩu bền vững, kiểm soát thu hoạch, việc cập nhật kịp thời những yêu cầu kỹ thuật sẽ giúp nông sản của chúng ta thâm nhập được vào các thị trường lớn, từng bước vững chắc đạt được mục tiêu xuất khẩu 6-6,5 tỷ USD trong năm 2024.

"Chúng ta phải tuân thủ các quy định về các biện pháp an toàn thực phẩm và an toàn dịch bệnh động thực vật. Biện pháp SPS bắt buộc nhà sản xuất và doanh nghiệp phải tuân thủ theo quy định này. Vì vậy khi chúng ta không nắm được quy định này và vi phạm thì ngay lập tức chúng ta sẽ bị thị trường cảnh báo", ông Nam cho hay.

Còn theo ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), bản thân các doanh nghiệp Việt Nam và các tổ hợp tác, hợp tác xã phải có những khuyến cáo, phổ biến các thông tin, xây dựng quy trình để đảm bảo để người dân tuân thủ các quy định chặt chẽ về mặt thị trường, đảm bảo các sản phẩm đó đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của thị trường. Trên cơ sở đó, chúng ta mới có thể xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt Nam.

Đánh giá về xuất khẩu rau quả 4 tháng đầu năm 2024, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hoàng Trung cho hay, doanh nghiệp rất tích cực trong việc ký kết các đơn hàng, tín hiệu phục hồi của thị trường đang rất tốt. Vấn đề cần quan tâm là cách tổ chức sản xuất để đảm bảo sản lượng cung cấp theo hợp đồng, tránh bị gián đoạn.

"Lần đầu tiên, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt và vượt 1 tỷ USD ngay trong những tháng đầu năm. Đây chính là bước chạy đà quan trọng giúp ngành hàng này sẽ đạt kỷ lục mới trong xuất khẩu", Thứ trưởng Hoàng Trung khẳng định.