Bình luận
0
Công chúa Huyền Trân (1287-1340) là con gái vua Trần Nhân Tông và hoàng hậu Thiên Cảm, em gái của Trần Anh Tông. Sách Việt sử giai thoại viết: "Tháng 6 năm Bính Ngọ (1306), thực hiện lời hứa trước đó của Thượng hoàng Trần Nhân Tông, vua Trần Anh Tông đem Công chúa Huyền Trân gả cho Quốc vương Chiêm Thành là Chế Mân. Đáp lại, Chế Mân đã đem đất hai châu Ô và Lý - vùng tương ứng với phần phía Nam tỉnh Quảng Trị và toàn bộ tỉnh Thừa Thiên ngày nay - dâng cho Đại Việt làm sính lễ".
Một năm sau, Chế Mân chết, Huyền Trân công chúa được vua Anh Tông sai tướng Trần Khắc Chung cướp về (vì theo tục lệ Chiêm Thành, hễ Vua mất thì Hoàng hậu phải lên giàn hỏa thiêu để chết theo). Sau đó bà xuất gia rồi mất vào năm 1340. Dân chúng quanh vùng thương tiếc, tôn bà là Thần Mẫu và lập đền thờ cạnh chùa Nộm Sơn. Ngày bà mất sau này hàng năm trở thành ngày lễ hội đền Huyền Trân trên núi Ngũ Phong ở Huế.
Tượng thờ công chúa Huyền Trân tại Huế. Ảnh tư liệu.
Câu chuyện về công chúa được truyền tụng trong dân gian, khiến Huyền Trân trở thành một trong những công chúa nổi tiếng nhất và ảnh hưởng nhất trong lịch sử Việt Nam. Các triều đại sau đều sắc phong bà là thần hộ quốc. Hoàng đế triều Nguyễn ban chiếu đền ơn công chúa "trong việc giữ nước giúp dân, có nhiều linh ứng", nâng bậc tăng là Trai Tĩnh Trung Đẳng Thần.
An Tư công chúa, còn gọi là Thiên Tư công chúa, là con gái út của vua Trần Thái Tông (1218-1277). Bà cũng là em gái của Trần Thánh Tông và là cô ruột của Trần Nhân Tông. Cuộc đời của An Tư công chúa được sử Việt chép rất sơ lược, không rõ cả năm sinh năm mất.
Trong Việt sử tiêu án của Ngô Thì Sĩ chỉ ghi: "Thoát Hoan lên sông Nhĩ Hà, cột liền bè vào làm cầu, cho quân qua sông; quân ta theo hai bên sông lập đồn để cự lại, không được; ngày đã về chiều, quân giặc qua được sông vào kinh thành, vua sai đưa Thiên Tư Công chúa cho chúng, để thư nạn cho nước".
Đầu năm 1285, quân đội nhà Nguyên đã đánh tới Gia Lâm vây hãm Thăng Long. Thánh Tông Thái thượng hoàng và vua Trần Nhân Tông đi thuyền nhỏ ra vùng Tam Trĩ, còn thuyền ngự thì đưa ra vùng Ngọc Sơn để đánh lạc hướng đối phương nhưng quân Nguyên vẫn phát hiện ra. Ngày 9/3 cùng năm, thủy quân Nguyên đã bao vây Tam Trĩ suýt bắt được hai vua.
Để có thời gian củng cố lực lượng, Thượng hoàng Trần Thánh Tông bất đắc dĩ phải dùng đến kế mỹ nhân, dâng em gái út của mình cho tướng Thoát Hoan để tạm cầu hòa. Sau đó, quân Trần bắt đầu phản công, quân Nguyên đại bại. Trấn Nam vương Thoát Hoan, con trai của Hốt Tất Liệt đã phải "chui vào cái ống đồng để lên xe bắt quân kéo chạy" để về Tàu.
Năm 1943, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã viết cuốn tiểu thuyết lịch sử An Tư để nói về cuộc đời của nàng công chúa nhà Trần không được lịch sử nhắc đến.
Giáo sư Phạm Đức Dương, Chủ tịch Hội Khoa học Đông Nam Á cho rằng nhà Trần trở thành triều đại vinh quang nhất trong lịch sử Đại Việt vì đã 3 lần chiến thắng quân Nguyên, đội quân đã từng làm mưa làm gió khắp Á - Âu. Trong chiến công chung đó người ta ghi nhận sự đóng góp, hy sinh thầm lặng của những người phụ nữ, trong số ấy có công chúa An Tư.Chiến thắng, hoàng tộc Trần làm lễ tế lăng miếu, khen thưởng công thần, nhưng không ai nói đến An Tư công chúa. Không rõ công chúa còn hay mất, được mang về Trung Quốc hay đã chết trong đám loạn quân. Chỉ có sách An Nam chí lược của Lê Tắc Trắc - một thuộc hạ của Trần Ích Tắc và Trần Kiện theo chủ chạy sang nhà Nguyên, sống lưu vong chép rằng: "Trước Thái tử (Thoát Hoan) lấy người con gái nhà Trần sinh được hai con...".
Theo ông, người con gái "lá ngọc cành vàng" ấy vì nợ nước đã ra đi không trở lại. Nhưng trớ trêu thay, sau chiến thắng quân Nguyên, tháng 7/1285, vua trở về kinh thành hân hoan khen thưởng những người có công, nhưng không ai nhắc tới công chúa An Tư.
Công chúa (công nữ) Ngọc Vạn, họ tên đầy đủ là Nguyễn Phúc Ngọc Vạn, không rõ năm sinh, năm mất, là con gái thứ hai của chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên (ở ngôi: 1613-1635). Bối cảnh lịch sử lúc này, tuy nhà Lê vẫn là vương triều chính thống, tuy nhiên quyền lực thực sự nằm trong tay Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài và Chúa Nguyễn ở Đàng Trong. Vì vậy, một số tài liệu gọi bà là công nữ (con chúa), chứ không gọi là công chúa (con vua).
Năm 1620, Ngọc Vạn được gả cho vua Chân Lạp là Chey Chetta II và trở thành Hoàng hậu nước này với tước hiệu là Somdach Prea Peaccayo dey Preavoreac. Nhờ có cuộc hôn phối này mà tình giao hảo giữa hai nước được tốt đẹp, để chúa Nguyễn có thể dồn lực lại hòng đối phó với chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, đồng thời cũng tạo thêm cơ hội cho người Việt mở rộng lãnh thổ về phía Nam.
Một bìa sách viết về công nữ Ngọc Vạn của tác giả Ngô Viết Trọng.Chuyện công nữ Ngọc Vạn không được sử nhà Nguyễn đề cập đến, Giáo sư Phan Khoang trong cuốn Việt sử Đàng Trong viết rằng: "Việc này, sử ta không chép, có lẽ các sử thần nhà Nguyễn cho là việc không đẹp, nên giấu đi chăng? Nhưng nếu họ quan niệm như vậy thì không đúng. Hôn nhân chính trị, nhiều nước đã dùng, còn ở nước ta thì chính sách ấy đã đem lại nhiều lợi ích quan trọng...Sử ta không chép, nhưng theo các sách sử Cao Miên do các nhà học giả Pháp biên soạn, mà họ lấy sử liệu Cao Miên để biên soạn, thì quả Chey Chetta II năm 1620 có cưới một công nữ con chúa Nguyễn. Giáo sĩ Borri, ở Đàng Trong trong thời gian ấy cũng có nói đến cuộc hôn nhân này".
Ngọc Khoa tên đầy đủ Nguyễn Phúc Ngọc Khoa, là con gái thứ 3 của chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên và là em gái công chúa Ngọc Vạn. Tương tự như số phận của chị gái, Ngọc Khoa cũng không được sử sách nhắc tới. Sách Đại Nam liệt truyện tiền biên, phần tiểu truyện của Ngọc Khoa cũng đề là "khuyết truyện".
Tuy nhiên, sách Nguyễn Phúc tộc thế phả, do chính Hội Đồng Nguyễn Phúc tộc viết lại, đã chép rằng: "Năm Tân Mùi (1631) bà (Ngọc Khoa) được đức Hy Tông (Sãi Vương) gả cho vua Chiêm Thành là Pôrômê. Nhờ có cuộc hôn phối nầy mà tình giao hảo giữa hai nước Việt Chiêm được tốt đẹp...".
Nhận xét về vai trò của Ngọc Vạn, Tiến sĩ Trần Thuận cho rằng cuộc hôn nhân này dù không được sử nhà Nguyễn ghi chép vì một lý do nào đó. Song, xét đến cùng đây là một cuộc hôn nhân mang màu sắc chính trị có tầm quan trọng đặc biệt đối với lịch sử dân tộc Việt Nam...
"Trong lịch sử dân tộc, từng có những người phụ nữ làm nên đại cuộc như Hai Bà Trưng, Bà Triệu... góp phần giành giữ nền độc lập cho Tổ quốc, và cũng từng có những người phụ nữ lặng lẽ hy sinh để cha anh làm nên nghiệp lớn như Huyền Trân, Ngọc Vạn, Ngọc Khoa... Chính họ là những con người làm nên lịch sử. Thật đáng kính thay!", Tiến sĩ Trần Thuận nhận xét.
Trong lịch sử phong kiến, hoàng đế Trung Quốc Chu Hậu Chiếu được nhiều người biết đến với một sự việc kỳ lạ. Ông có hơn 100 con trai nhưng không ai trong số họ là con ruột. Chuyện kỳ quái gì đã xảy ra với vị hoàng đế này?
Tại SEA Games 33, điền kinh tiếp tục là môn chủ lực, được coi như “mỏ vàng”, tạo thành điểm tựa để đoàn thể thao Việt Nam cạnh tranh vị trí cao trên bảng xếp hạng toàn đoàn.
Chia sẻ
Việc Singapore và Việt Nam vừa ký kết một thỏa thuận về thương mại gạo ổn định, bền vững là bước đi không chỉ mang lại lợi ích cho hai nước, mà còn đặt nền tảng cho sự phối hợp nhằm đảm bảo chuỗi cung ứng và an ninh lương thực trong khu vực.
Chia sẻ
Ông Nguyễn Thanh Sơn – Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025 tại Lâm Đồng đã có nhiều kiến nghị liên quan đến việc trồng sầu riêng, xuất khẩu sầu riêng trước thềm Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân năm 2025.
Chia sẻ
Hồ Văn Cường được khán giả tặng cả trăm triệu tiền mặt, ca sĩ Anh Khang về nước sau 12 năm định cư ở Mỹ ... là những tin showbiz nổi bật trong 24h qua.
Chia sẻ
Cây cảnh này tượng trưng cho sự may mắn, giàu có, sức khỏe, trường thọ, hòa bình, trí tuệ, sự thanh lịch và tính kiên trì, có khả năng tiêu trừ năng lượng tiêu cực.
Chia sẻ
Một báo cáo do Der Spiegel công bố đã tiết lộ những chi tiết mới từ cuộc điện đàm bí mật diễn ra hôm thứ Hai giữa Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Chia sẻ
Cổ phiếu ROS vẫn “án binh bất động” sau khi bị hủy niêm yết từ 5/9/2022 do chậm công bố báo cáo tài chính. Doanh nghiệp vừa thay Chủ tịch HĐQT lần thứ ba trong năm, nhưng vẫn chưa tổ chức đại hội cổ đông hay cập nhật số liệu còn thiếu.
Chia sẻ
Giá nhà tiếp tục leo thang không chỉ vì biến động giá đất mà chủ yếu do thiếu nguồn cung, trong khi thị trường lệch pha trầm trọng giữa cao cấp và nhà ở phù hợp thu nhập, làm rủi ro bong bóng ngày càng lớn.
Chia sẻ
Người dân tố công trình dự án Khu đô thị Capital Square 3 thi công xuyên đêm gây rung lắc, khiến nhiều tuyến đường quanh “hố tử thần” Đà Nẵng xuất hiện vết nứt dày đặc và buộc họ phải làm đơn kiến nghị gửi chính quyền.
Chia sẻ
Nghị sĩ Thái Lan treo thưởng cho các võ sĩ Muay Thái. Nếu thắng knockout nhận 100.000 baht (tương đương 82 triệu đồng), thắng điểm nhận 50.000 baht trong các trận đối đầu các võ sĩ Campuchia tại SEA Games 33.
Chia sẻ
Ngọn lửa bùng phát dữ dội tại một quán ăn trên đường Trần Hưng Đạo, TP.HCM rạng sáng 5/12, một bé trai đã được lực lượng chức năng giải cứu an toàn.
Chia sẻ
Những ngày này, trên khắp các sườn đồi ở xã Bạch Thông, tỉnh Thái Nguyên đâu đâu cũng bắt gặp không khí tất bật chuẩn bị cho ngày hội cam, quýt và phiên chợ nông sản năm 2025 của xã.
Chia sẻ
Công nghiệp hỗ trợ của TP.HCM vừa đón nhận tin vui khi Tập đoàn kinh tế đa ngành Thaco dự kiến khởi công xây dựng Khu công nghiệp chuyên ngành cơ khí quy mô 786 ha tại TP.HCM ngày 19/12, dự kiến bắt đầu hoạt động vào tháng 9/2026.
Chia sẻ
Nhằm phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho đồng báo dân tộc thiểu số và miền núi. Trong hai năm 2023-2024, tỉnh Nghệ An đã phân bổ hơn 232 tỷ đồng cho Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho các trường học, đồng bào dân tộc thiểu số.
Chia sẻ
TS. Nguyễn Trung Quân (Đại học Nam California, Giám đốc khoa học VinMotion) khẳng định, Việt Nam có lợi thế hiếm gặp, từ phần cứng tốt, phần mềm mạnh đến năng lực vận hành an toàn, tạo điều kiện thuận lợi để bước vào cuộc đua robot hình người toàn cầu.
Chia sẻ
Sau nhiều ngày cùng người dân mật phục, PV Dân Việt đã ghi lại cảnh cát tặc hoành hành trên sông Thạch Hãn, tỉnh Quảng Trị. Sau đó, Công an tỉnh Quảng Trị đã vào cuộc, bắt quả tang.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay 5/12, trên thị trường giao ngay, giá dầu thô thế giới tiếp tục tăng mạnh trở lại trước diễn biến căng thẳng Mỹ và Venezuela.
Chia sẻ
Chỉ trong một thời gian ngắn sau khi sáp nhập địa giới hành chính, xã biên giới Pa Tần, Lai Châu đã tạo nên một kỳ tích, chính thức được công nhận là địa bàn “sạch” ma túy. Đằng sau tấm “giấy thông hành” an ninh ấy là sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và vai trò nòng cốt, xông pha của lực lượng Công an xã.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân Tiến Đạt là người đã cống hiến hơn 50 năm cho sân khấu và điện ảnh Việt Nam, nổi tiếng với hàng loạt vai diễn phản diện. Ở tuổi 72, ông có cuộc sống hưu trí an nhàn trong căn nhà phố cổ Hà Nội và có những thú vui được ông gọi là "xa xỉ".
Chia sẻ
Tỉnh Vĩnh Phúc vốn thuộc vùng đất cổ xứ Đoài, trung tâm của Bắc Bộ Việt Nam. Đất Vĩnh Phúc có huyền thoại về bà Lăng Thị Tiêu quê Đại Đình giúp Hùng Duệ Vương đánh giặc giữ nước, được sắc phong là “Tam Đảo trụ quốc tối linh đại vương". Với cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng chống giặc phương Bắc, lần đầu tiên, Mê Linh trên đất Vĩnh Phúc trở thành kinh đô của đất nước...
Chia sẻ
Radio online Nhịp sống nông thôn mới hôm nay có nội dung: Lễ trao Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp – nông dân – nông thôn năm 2025; chương trình “Gian hàng rau không đồng” hỗ trợ bà con vùng lũ Khánh Hòa; tập huấn chuyển đổi số và ứng dụng Nông dân Việt Nam tại Thanh Hóa…
Chia sẻ
Phía sau loạt bài điều tra chấn động về đường dây phá rừng tự nhiên quy mô lớn tại Lạng Sơn là một hành trình gian khổ, đầy rẫy hiểm nguy nhưng cũng ngập tràn quyết tâm của nhóm Phóng viên Báo điện tử Dân Việt.
Chia sẻ
Cả làng trồng mai Bình Định, nay là Gia Lai nhìn cây "ăn cơm trước kẻng" mà cười đau lòng. Chỉ còn hơn hai tháng nữa là đến Tết Nguyên đán, nhưng tại “thủ phủ” mai vàng một thời, vùng An Nhơn (Bình Định trước đây, nay thuộc Gia Lai), những vườn mai vốn rực rỡ chuẩn bị cho mùa hoa lớn nhất năm giờ đang tiêu điều, hoa bung nở sớm màu vàng khắp vườn, báo hiệu một vụ Tết buồn với người trồng.
Chia sẻ
Đại tướng Phan Văn Giang cho biết, năm 2026, tiếp tục điều chỉnh tổ chức lực lượng theo hướng tinh, gọn, mạnh; nghiên cứu đề xuất xây dựng một số lực lượng mới và bảo đảm vũ khí, trang bị đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa Quân đội.
Chia sẻ
Bắt nguồn từ sở thích, đam mê với vẻ đẹp của hoa lan rừng, hoa kiểng, không ít người dù tuổi đời còn trẻ đã mạnh dạn đầu tư và khởi nghiệp thành công từ mô hình kinh tế này. Đó là câu chuyện trồng vườn lan rừng hoa tuôn như suối chảy, đẹp như phim của chị Thạch Thị Kim Hoa ở ấp Căm Xe, xã Minh Thạnh, huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương (thời điểm trước sắp xếp, sáp nhập, hợp nhất).
Chia sẻ
Tháng 12 là thời điểm các cơ quan, tổ chức đồng loạt tiến hành tổng kết. Nếu được bình xét nhận danh hiệu như: "lao động tiên tiến" hay "chiến sĩ thi đua", tập thể xuất sắc..., người lao động và các đơn vị có thể được nhận bội tiền thưởng.
Chia sẻ
Dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đê tả Đáy có tổng chiều dài 5,6km, đi qua hai phường Yên Nghĩa và Đồng Mai. Quá trình thi công dự án đã gây ảnh hưởng tới người dân, ngày nắng trời bụi, ngày mưa lầy lội. Đặc biệt, đơn vị thi công rào chắn, lắp biển cảnh báo sơ sài, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn...
Chia sẻ
Những năm qua, bám sát nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) xã Kiến Xương, tỉnh Hưng Yên (địa phận huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình trước thời điểm sáp nhập, hợp nhất) đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp hỗ trợ hội viên phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập và ổn định đời sống.
Chia sẻ
Công an Đà Nẵng đã bàn giao 3 nghi phạm Hàn Quốc bị Interpol truy nã đỏ, là nhóm điều hành đường dây lừa đảo xuyên quốc gia sử dụng deepfake để dụ dỗ nạn nhân và cưỡng ép tham gia hoạt động phạm tội tại Campuchia.
Chia sẻ
Việc Thủ tướng Bỉ Bart de Wever từ bỏ kế hoạch tịch thu tài sản của Nga trong hội nghị thượng đỉnh tháng 10 là một "đòn chí mạng" đối với Ukraine và các đồng minh, theo Politico đưa tin.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
PV 
