5 "điều kiện cần" để đưa các sản phẩm OCOP từ đặc sản địa phương vươn tầm quốc tế

Nhiều chương trình hỗ trợ nông dân phát triển sản phẩm OCOP

Tại Diễn đàn Nông dân Quốc gia 2025, không khí thảo luận diễn ra sôi nổi ngay từ những phút đầu khi hàng loạt ý kiến tâm huyết, thẳng thắn từ nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và chuyên gia liên tục được gửi tới lãnh đạo hai ngành. Những vấn đề “nóng” như tiêu thụ nông sản, tiêu chuẩn chất lượng, thương mại điện tử và xuất khẩu đã được đặt lên bàn đối thoại một cách trực diện, trách nhiệm.

Đại diện HTX Nông sản Toàn Thương, chị Vương Thị Thương, Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025 đến từ Lạng Sơn, Giám đốc HTX đặt câu hỏi về giải pháp nâng tầm sản phẩm OCOP vươn ra quốc tế: Tôi là nông dân sản xuất, kinh doanh, chế biến nông sản, đặc biệt là sản phẩm hồng treo gió và đã giúp đỡ nhiều nông dân khác cùng vươn lên làm giàu với các đặc sản của địa phương. Không chỉ bán hàng theo cách truyền thống, hợp tác xã chúng tôi đã biến các nền tảng mạng xã hội như: Zalo, Facebook, YouTube và đặc biệt là TikTok thành những kênh quảng bá và bán hàng hiệu quả.

Xin Bộ trưởng cho biết các giải pháp để đưa các sản phẩm OCOP từ đặc sản địa phương vươn tầm quốc tế, trên các sàn thương mại điện tử?

Trả lời câu hỏi của đại biểu, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của HTX trong việc tổ chức sản xuất, phát huy giá trị đặc sản địa phương, đặc biệt là việc có tới 02 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 4 sao – đây là nền tảng quan trọng để xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường.

Từ góc độ xúc tiến thương mại, ông Vũ Bá Phu cho biết Bộ Công Thương đã và đang triển khai nhiều giải pháp để đưa các sản phẩm OCOP từ đặc sản địa phương vươn tầm quốc tế:

(1) Hỗ trợ doanh nghiệp, HTX cải thiện chất lượng, bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

(2) Lồng ghép quảng bá sản phẩm OCOP trong Chương trình XTTM quốc gia và Chương trình Thương hiệu quốc gia, qua đó xây dựng hình ảnh sản phẩm OCOP Việt Nam gắn với chất lượng, bền vững, bản sắc văn hoá. Cụ thể, hàng năm Bộ Công Thương tổ chức Hội chợ sản phẩm OCOP xuất khẩu - VIETNAM OCOPEX, vừa là diễn đàn quảng bá, vừa là kênh kết nối giao thương, giúp sản phẩm OCOP tiếp cận hệ thống phân phối quốc tế, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

(3) Hỗ trợ sản phẩm OCOP kết nối các sàn thương mại điện tử trong nước và các sàn quốc tế (Amazon, Alibaba,…); phối hợp cùng các tập đoàn công nghệ, logistics để hỗ trợ đào tạo HTX, đặc biệt là lao động nữ, về kỹ năng số, quảng bá trực tuyến, livestream bán hàng.

(4) Hỗ trợ HTX kết nối với doanh nghiệp phân phối, doanh nghiệp xuất khẩu lớn, qua đó tạo kênh tiêu thụ ổn định.

Về các giải pháp hỗ trợ đưa sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng địa phương lên sàn TMĐT, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết, Bộ Công Thương đã ban hành Kế hoạch phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, trong đó lồng ghép mục tiêu, giải pháp thúc đẩy quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng vùng, miền qua TMĐT.

Bộ tổ chức các sự kiện lớn, thường niên như Ngày mua sắm trực tuyến Online Friday, ASEAN Online Sales Day, quảng bá hàng trăm nghìn sản phẩm đặc trưng địa phương tới người tiêu dùng trong nước và quốc tế. Vận hành các cổng thông tin thị trường như Vietnamexport.com.vn (thông tin thị trường quốc tế), Ecvn.com (nền tảng xúc tiến bán hàng xuyên biên giới), hỗ trợ hàng nghìn doanh nghiệp xây dựng gian hàng, quảng bá sản phẩm và xuất khẩu trực tuyến.

Hàng năm, hàng trăm lớp tập huấn đã được tổ chức, giúp hàng chục nghìn học viên là nông dân, HTX, hộ kinh doanh được đào tạo tập trung vào kỹ năng TMĐT: mở gian hàng chính hãng, quảng bá số, livestream bán hàng, quản lý đơn hàng và dịch vụ khách hàng.

Bộ cũng đã phối hợp với các sàn TMĐT lớn (Amazon, Alibaba, Shopee, TikTok Shop…) để xây dựng gian hàng OCOP; triển khai mô hình Sàn Việt (SanViet) kết nối sàn TMĐT địa phương, hỗ trợ HTX, hộ kinh doanh mở rộng thị trường trong nước và quốc tế.

Chuẩn hóa sản phẩm và hồ sơ số: Hướng dẫn các HTX, hộ kinh doanh hoàn thiện quy trình sản xuất, tiêu chuẩn chất lượng, bao bì, tem nhãn đa ngôn ngữ và hồ sơ số sản phẩm. Đến nay, hàng nghìn sản phẩm OCOP đã được chuẩn hóa và đưa lên sàn TMĐT, nâng cao uy tín và niềm tin người tiêu dùng.

Kết nối logistics và thanh toán: Làm việc với doanh nghiệp logistics, các tỉnh vùng biên giới và trung gian thanh toán để xây dựng giải pháp giảm chi phí vận chuyển, mở rộng dịch vụ giao hàng quốc tế, bảo đảm thanh toán an toàn.

Kiến nghị hỗ trợ kinh phí bảo vệ thương hiệu cho nông dân và sản phẩm trong nước

Tiếp tục giải đáp câu hỏi của chị Vương Thị Thương, Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025, bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, Bộ Công Thương không chỉ cung cấp thông tin mà còn trực tiếp xuống địa phương, tổ chức các buổi livestream bán hàng để hỗ trợ nông dân. Ví dụ, sản phẩm hồng treo gió của Hợp tác xã Nông sản Toàn Thương đã được hỗ trợ bán hàng trực tuyến.

"Việc đưa sản phẩm ra thế giới không chỉ là quảng bá trên sàn hay mở gian hàng mà chất lượng là yếu tố quyết định. Muốn xuất khẩu, chúng ta phải nghiên cứu thị trường nước ngoài cần gì, từ sản lượng, chất lượng đến bao bì đều phải được đáp ứng.

Chúng tôi đã có các ấn phẩm hướng dẫn đầy đủ về cách bán hàng sang các thị trường tiềm năng như Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật Bản... nhưng nếu không đảm bảo chất lượng, việc xuất khẩu là rất khó", bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số thông tin.

Liên hệ thực tế, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, khi tổ chức livestream bán mật ong ở Lai Châu, chỉ có một doanh nghiệp (DN) đáp ứng được các tiêu chuẩn để bán. Do đó, chúng ta phải có sản phẩm đủ tiêu chuẩn, quy chuẩn, chất lượng và số lượng để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Về đào tạo, Bộ Công Thương đã có nhiều chương trình đào tạo chính hãng miễn phí cho bà con về kỹ năng quay và bán sản phẩm.

Bộ đã hỗ trợ quảng bá hàng trăm sản phẩm trên các nền tảng số, bao gồm cả trang web VN Export, và khuyến nghị bà con nên tham gia các kênh này để quảng bá và bán hàng tốt hơn. Hạ tầng TMĐT rất quan trọng, chúng ta phải tìm cách "gom" sản phẩm từ các địa phương, liên kết các vùng để làm TMĐT một cách hiệu quả.

Về vấn đề hàng giả, hàng nhái, đại diện Cục Phòng vệ thương mại coi đây là một "cuộc chiến" đòi hỏi chi phí và công sức lớn. Biện pháp duy nhất để bảo vệ và đấu tranh là đăng ký bảo hộ sản phẩm. Cái khó hiện nay là sản phẩm OCOP còn nhỏ lẻ, thiếu sự liên kết.

"Chúng tôi kiến nghị Chính phủ nên dành một tỷ lệ nhất định từ khoản thu thuế phòng vệ thương mại (hiện khoảng 1.300 tỷ đồng) để hỗ trợ kinh phí bảo vệ thương hiệu cho nông dân và sản phẩm trong nước, vì từng người nông dân không thể tự chi trả cho việc này", bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho hay.

Chốt lại các nội dung chính, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh 5 yếu tố chính để nâng tầm sản phẩm OCOP. Để các sản phẩm là đặc sản địa phương vươn tầm quốc tế, chúng ta phải đảm bảo yếu tố: sản phẩm có truy xuất nguồn gốc; có chất lượng tốt; sản lượng số lượng; nhãn hiệu bao bì rõ ràng phù hợp và phải có đăng ký bảo hộ thương hiệu sản phẩm.

×