“8 điểm sáng, 16 mặt tồn tại”

Chủ tịch Nguyễn Quốc Cường (ảnh) cho biết: Thực tế cho thấy, khi Ban chỉ đạo xây dựng nghị quyết mới ban hành, nông dân rất hào hứng và kỳ vọng sẽ tạo sự đột phá nhưng sau 5 năm, tinh thần ấy đã chững lại. Trong quá trình xây dựng nghị quyết, bối cảnh tăng trưởng kinh tế 7-8%, chưa hề thấy bóng dáng khủng hoảng kinh tế. Tuy nhiên, khi triển khai nghị quyết, khủng hoảng kinh tế đã tác động rất lớn đến kết quả của nghị quyết này. Nhận định khái quát những mặt được, chưa được với nông nghiệp, nông dân, nông thôn, tôi có thể tóm lược lại với 8 mặt được và 16 mặt chưa được.


Cụ thể, những mặt làm được và chưa được khi triển khai nghị quyết là gì, thưa chủ tịch?

- Những mặt làm được là: Đầu tư từ ngân sách nhà nước, trái phiếu chính phủ tăng nhiều hơn 26 lần; Cơ sở hạ tầng nông thôn nâng lên rõ rệt; Đời sống nông dân cải thiện hơn nhiều kèm theo đó tỷ lệ hộ nghèo giảm; Năng suất sản lượng vật nuôi cây trồng tăng lên; Quy mô sản xuất của nông dân có dấu hiệu nâng lên, khắc phục tình trạng manh mún, phân tán, nhỏ lẻ; Việc chuyển giao khoa học công nghệ, khuyến nông có sự tiến bộ; Phát triển liên kết giữa nông dân với nông dân, nông dân với doanh nghiệp ngày càng rõ nét hơn; Xây dựng nông thôn mới trở thành phong trào.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được vẫn còn tới 16 vấn đề tồn tại như: Tốc độ tăng trưởng nông nghiệp suy giảm, chưa thấy điểm dừng ở mức thấp xa so với mục tiêu ( chỉ đạt 2,5%, mục tiêu là 4-5%); quy hoạch thiếu tính hệ thống, thiếu tính liên kết vùng; Huy động đầu tư xã hội không những không tăng mà còn giảm đi, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào " tam nông" ỳ ạch; Sản xuất bị động với thị trường tình trạng được mùa rớt giá vẫn thường xuyên xảy ra; Trồng lúa và vùng chuyên canh lúa có hiệu quả thấp nhất, đời sống người trồng lúa khó khăn nhất, nhiều nông dân bỏ ruộng để tìm việc khác mưu sinh;

Có quá nhiều cấp trung gian giữa người sản xuất, tiêu dùng, giá trị tăng thêm của hàng hoá người trung gian được hưởng nhiều, người sản xuất được hưởng rất ít; Thể chế nông thôn chưa rõ ràng, mô hình chưa phù hợp với từng địa phương; Lực lượng sản xuất nông nghiệp chủ yếu ở nông thôn hiện là người cao tuổi và trẻ em; Vật tư nông nghiệp như phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, giống vật nuôi, cây trồng cao cấp chủ yếu nhập khẩu, thiếu chủ động;

Công nghệ sản xuất giống thấp, giống nội địa tốt dưới 3%; Công nghệ nuôi trồng thuỷ sản đơn điệu, ít cái tiến; bảo quản chế biến sau thu hoạch còn bỏ ngỏ, chế biến thô; Cơ sở hạ tầng giao thông có khá hơn nhưng thực tế chưa đáp ứng nhu cầu; Khoa học kỹ thuật có chuyển biến nhưng còn hạn chế chưa mạnh mẽ; Công tác quản lý Nhà nước về vật tư đầu vào chưa tốt, phân bón, thuốc BVTV tràn lan; Cơ chế đất đai, tín dụng bảo hiểm nông nghiệp còn chậm; Chưa có chính sách khuyến khích tri thức trẻ làm việc ở nông thôn.

Nhìn lại 5 năm thực hiện Nghị quyết về “tam nông” cho thấy, có rất nhiều chính sách đã được triển khai, theo chủ tịch vì sao kết quả vẫn chưa được như kỳ vọng và chúng ta cần làm gì để đạt được mục tiêu đã đề ra?

- Đúng là chính sách mình có rất nhiều nhưng nhiều chính sách vẫn ở dạng nửa vời. Chẳng hạn như Nghị định 41, Nghị định 61. Với Nghị định 41, yêu cầu người vay vốn nộp sổ đỏ mới được vay; hay mua máy móc, nông cụ phải có 60% nội địa thì làm sao mua được, máy móc của mình toàn nhập phụ tùng của nước ngoài, làm gì có sản phẩm nội địa để mà mua. Hay khi mua sản phẩm, ngân hàng lại bảo phải mua ở các đại lý mà ngân hàng chỉ định...

Theo tôi, vấn đề quan trọng là phải nhanh chóng điều chỉnh chính sách về nông nghiệp, nông dân, nông thôn sao cho phù hợp, khả thi, phát huy được tác dụng. Nông dân chỉ cần chính sách đúng, chính sách cũng là nguồn lực, để tháo gỡ khó khăn cho họ. Ngoài ra, cần có khâu tổ chức thực hiện chính sách tốt, tôi tin sẽ tạo được đột phá.

Xin cảm ơn Chủ tịch!