80-90% huy động là nguồn vốn ngắn hạn: Chuyên gia nói gì khi trụ cột dồn quá nhiều vào ngân hàng thương mại?

Thông tin từ ông Nguyễn Phi Lân, Vụ trưởng Vụ Dự báo, thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính (NHNN), đến ngày 18/6/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 16,73 triệu tỷ đồng, tăng 7,14% so với cuối năm 2024, tăng 18,71% so với cùng kỳ năm 2024 (cùng kỳ năm 2024, dư nợ tín dụng tăng 3,87% so với tháng 12/2023).

Qua quá trình thống kê cho thấy, có 100 tổ chức tín dụng đã phát sinh tỷ lệ dư nợ đối với khu vực kinh tế tư nhân. Trong đó, khoảng 209.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ đều có phát sinh dư nợ tại các tổ chức tín dụng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại.

"Nếu như trước đây chủ yếu tập trung cho khu vực doanh nghiệp nhà nước thì nay, gần như dư nợ tín dụng dành cho khu vực kinh tế tư nhân là chính", ông Lân nói.

Theo ông Lân, điều này khẳng định dòng vốn tín dụng đã lan tỏa đến mọi phân khúc của các doanh nghiệp, mọi phân khúc của nền kinh tế. Đồng thời, các con số phản ánh nỗ lực, cố gắng của ngành ngân hàng dành cho khu vực kinh tế tư nhân.

Tổ chức tín dụng là "bà đỡ" của nền kinh tế

Chia sẻ tại tọa đàm "Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM nêu thực trạng, hiện nay, lực lượng doanh nghiệp bất động sản phải nhìn các tổ chức tín dụng như là "bà mẹ" của chính mình.

Ông Châu nêu, các tổ chức tín dụng hiện nay đóng vai trò "bà đỡ" của nền kinh tế, trong đó có thị trường bất động sản. Bởi vì, sau khi tạo lập được quỹ đất, rất cần nguồn vốn để đầu tư xây dựng triển khai dự án.

Đặc biệt, nguồn vốn tín dụng là nguồn vốn mồi đầu tiên mà chúng tôi tiếp cận khi chưa huy động được vốn của khách hàng, chưa xây dựng xong hạ tầng dẫn tới chưa đủ điều kiện huy động vốn…

Tuy nhiên, trong thực tế thời gian vừa qua có những tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản có uy tín, năng lượng thật sự đã sử dụng nguồn vốn đó đúng mục đích, an toàn, chính việc đó giúp cho doanh nghiệp bất động sản hoàn thành các dự án và hoàn trả vốn vay, lãi vay cho ngân hàng.

Nhưng bên cạnh đó còn tồn tại doanh nghiệp yếu về năng lực, thậm chí đầu tư quá mức, đầu tư dàn trải nhiều dự án, không sử dụng vốn đúng mục đích… Điều đó cũng gây rủi ro cho các tổ chức tín dụng.

"Chúng tôi thấy mối quan hệ giữa các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng đóng vai trò "bà đỡ" đồng thời ngược lại các doanh nghiệp cũng phải đóng vai trò bảo đảm an toàn cho cả hệ thống", Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM nhấn mạnh.

Các tổ chức tín dụng đóng vai trò cực kỳ quan trọng bởi ở Việt Nam hiện nay, các quỹ đầu tư tài chính còn chậm phát triển, quỹ đầu tư tài chính của ngân hàng giờ chỉ có 1 quỹ của Techcombank, Việt Nam chưa có quỹ tài chính để đầu tư, thị trường vốn của chúng ta rất thiếu.

Do đó, ông Châu kỳ vọng có thêm các quỹ đầu tư để gánh vác bớt với các tổ chức tín dụng.

Ngoài ra, theo ông Châu, hiện nay, các tổ chức tín dụng đang bị hạn chế vì 80-90% nguồn vốn huy động là nguồn vốn ngắn hạn – trong khi đó yêu cầu của thị trường bất động sản là nguồn vốn trung hạn và dài hạn, rủi ro này của các tổ chức tín dụng chúng ta phải chia sẻ.

Vị này bày tỏ mong muốn Chính phủ và cả người dân của chúng ta có nhận thức rằng, bỏ vốn vào ngân hàng ở các kênh trung hạn, dài hạn để các ngân hàng có nguồn tốt hơn, an toàn hơn để cho vay, chuyển đổi trong xã hội để tăng thêm nguồn gửi tiền tiết kiệm trung hạn, dài hạn nhiều hơn. Lúc đó mới đảm bảo cho tín dụng phát triển an toàn, bền vững, trong đó có thị trường bất động sản.

Đối với các doanh nghiệp bất động sản cần uy tín sẽ được các tổ chức tín dụng đưa vào danh sách khách hàng uy tín… Tự thân các doanh nghiệp bất động sản phải tái cấu trúc lại doanh nghiệp, tái cơ cấu lại đầu tư, không dàn trải, chuyển hướng đầu tư sang phân khúc thị trường đáp ứng nhu cầu thực.

Thứ hai, ông Châu rất mong Ngân hàng Nhà nước có cơ chế để xử lý nợ xấu, cả ngân hàng cả doanh nghiệp cùng đồng hành, bước song hành với nhau để các bên đều có lợi, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh.

Điểm "bất lợi" của doanh nghiệp là vốn

Cùng bàn luận vấn đề, TS. Đậu Anh Tuấn - Phó tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đánh giá rất cao vai trò của hệ thống ngân hàng thương mại đối với doanh nghiệp.

Tuy nhiên, dưới góc nhìn của ông Tuấn đối với doanh nghiệp, vai trò của tín dụng giống như xăng đối với xe chạy xăng. Nếu không có xăng thì xe không chạy được.

Nhiều người ví vốn giống như mạch máu kinh tế nhưng ông Tuấn cho rằng, vốn giống như xăng đối với xe chạy xăng vì liên quan đến giá. Nếu giá xăng quá cao, rõ ràng vận hành về xe sẽ không kinh tế, không khả thi.

Một xe chạy xăng không đổ đầy bình xăng, điều đó đồng nghĩa rằng là không đủ vốn và không thể đi được xa. Vì vậy các chính sách cung ứng vốn cho nền kinh tế rất quan trọng, đặc biệt đối với các doanh nghiệp tư nhân.

TS. Đậu Anh Tuấn nói thêm, khi nói chuyện với doanh nghiệp về lĩnh vực phát triển công nghiệp hỗ trợ, có nhiều doanh nghiệp nói rằng, thực ra không phải là doanh nghiệp Việt Nam không đủ khả năng, không đủ trình độ công nghệ để phát triển công nghiệp hỗ trợ. Mà bởi vì điểm bất lợi của doanh nghiệp Việt là vốn.

Đơn cử, các doanh nghiệp Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc),... có thể tiếp cận được với những nguồn vốn chi phí thấp, rẻ, dài hạn, có thể lãi suất chỉ 2-3%/năm.

Trong khi đó, nếu doanh nghiệp Việt Nam vay vốn ngân hàng với lãi suất cao và đầu tư dài hạn thì về mặt bài toán kinh tế không khả thi, không hiệu quả. Chi phí vốn quyết định chi phí kinh doanh, hiệu quả đầu tư rất lớn.

Với tầm quan trọng đó, ông Tuấn đánh giá rất cao nỗ lực của Chính phủ, NHNN trong thời gian vừa qua. Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn nhưng một trong những ưu tiên hàng đầu vẫn là cố gắng bình ổn lãi suất. Trong năm 2024, 2025 Chính phủ và NHNN đã tìm nhiều giải pháp để bình ổn, giảm lãi suất. Đây là một thành công lớn.

Thứ hai, Chính phủ và NHNN tháo gỡ những khó khăn về quy định pháp luật. Luật Tổ chức tín dụng vừa sửa đổi năm 2024, nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc trong giải quyết nợ xấu.

Do đó, Chính phủ tiếp tục trình Quốc hội đã ban hành Luật Tổ chức tín dụng (sửa đổi) trong kỳ họp này. Theo quy trình xây dựng văn bản pháp luật thông thường vừa ban hành, cần phải đợi một thời gian dài, thậm chí là vài năm.

"Nhưng hiện nay chúng ta không ngại, chúng ta vẫn tiếp tục sửa, đây là một nỗ lực lớn của Chính phủ. Chúng tôi đánh giá với Nghị quyết 68, với những nỗ lực gần đây của Chính phủ, NHNN, phải nói rằng Chính phủ và NHNN đã nắm được vấn đề, tập trung vào các điểm quan trọng của nền kinh tế, từ đó chúng ta cố gắng duy trì, cung cấp tín dụng cho nền kinh tế trong nỗ lực tốt nhất", ông Tuấn thẳng thắn nhìn nhận.

Ông Tuấn phân tích thêm, những nỗ lực này ở Việt Nam rất khó khăn vì hiện nay vốn cho phát triển kinh tế, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân đang phụ thuộc rất nhiều vào ngân hàng.

Để đầu tư dài hạn, các quốc gia không dựa vào hệ thống ngân hàng, mà phải huy động vốn từ trái phiếu, thị trường chứng khoán. Nhưng những màng thị trường này chúng ta chưa phát triển đúng với kỳ vọng và nhu cầu của nền kinh tế.

Chính vì vậy, hiện nay trụ cột từ vốn tín dụng, từ NHTM quá lớn. Một nền kinh tế đang phát triển nhanh nhưng trụ cột chống đỡ hiện nay đang bị dồn quá nhiều vào NHTM.

Ông Tuấn cho rằng, vì sự phát triển về hệ thống tiền tệ, ngân hàng thương mại phải đáp ứng nhiều yêu cầu khác nữa nên cần cân nhắc, điều tiết, đây là bài toán khó, thách thức.. Chẳng hạn như ổn định kinh tế vĩ mô, đây là mục tiêu rất quan trọng.

"Thời gian tới để vừa phát triển, vừa phát triển kinh tế vĩ mô thì có lẽ là yêu cầu rất cao và quan trọng của NHTM và của Chính phủ", ông Tuấn nói.

Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương đã có nhiều nghị quyết để phát triển kinh tế tư nhân và đặc biệt đó là Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị là một trong "bộ tứ trụ cột" để thúc đẩy kinh tế-xã hội, trong đó có cả việc giải quyết vướng mắc lớn của thị trường bất động sản là vướng mắc pháp lý (chiếm đến 70%).

Nghị quyết 68 xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, chúng tôi rất phấn khởi. Sau đó Quốc hội ban hành Nghị quyết 168 và Chính phủ ban hành Nghị quyết 138 để triển khai nghị quyết của Bộ Chính trị.

×