Ba Bể nỗ lực bứt phá từ hai Chương trình Mục tiêu quốc gia: Làm mới diện mạo nông thôn, nâng bước giảm nghèo bền vững

Nông thôn mới lan tỏa từ sự đồng lòng của người dân

Sau khi sáp nhập từ ba xã Nam Mẫu, Cao Thượng và Khang Ninh, Ba Bể bước vào giai đoạn kiến thiết mới với nhiều kỳ vọng nhưng cũng không ít thách thức. Địa bàn rộng, dân cư phân tán ở 33 thôn, giao thông còn khó, thu nhập bình quân đạt 25 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo chiếm tới 43,03% là những rào cản lớn cho chặng đường xây dựng nông thôn mới. Tuy vậy, cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và tinh thần chung tay của người dân, diện mạo nông thôn Ba Bể đang từng ngày đổi khác.

Ngay từ khi bắt tay vào triển khai, Đảng ủy và UBND xã Ba Bể đã kiện toàn Ban chỉ đạo, phân công nhiệm vụ rõ ràng cho Phòng Kinh tế – đơn vị trực tiếp tham mưu, tổ chức thực hiện Chương trình MTQG. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh từ thôn bản đến từng hộ, giúp bà con hiểu rõ lợi ích của việc xây dựng nông thôn mới và từ đó chuyển hóa nhận thức thành hành động. Tại nhiều thôn, cảnh người dân đồng lòng hiến đất, tự nguyện mở rộng tuyến đường, dọn dẹp cảnh quan đã trở thành hình ảnh quen thuộc. Những công trình đường giao thông, trường học, nhà văn hóa được duy trì là minh chứng rõ nhất cho sự thay đổi về ý thức cộng đồng.

Dù hiện xã mới đạt 4/19 tiêu chí, song đó là kết quả không hề nhỏ trong bối cảnh nguồn lực địa phương còn hạn chế. Các tiêu chí dễ đã được triển khai trước theo đúng hướng dẫn, còn những tiêu chí khó như thu nhập, môi trường, tổ chức sản xuất, xã xác định cần sự đầu tư tập trung, lồng ghép và huy động thêm nguồn lực trong các năm tiếp theo.

Đặc biệt, Chương trình OCOP tạo điểm nhấn tích cực trong phát triển kinh tế nông thôn. Ba Bể hiện có 10 sản phẩm OCOP 3 sao, thể hiện hướng đi đúng trong việc khai thác tiềm năng nông sản gắn với du lịch sinh thái khu vực hồ Ba Bể. Các hợp tác xã và tổ hợp tác được củng cố, áp dụng tiến bộ kỹ thuật, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất và tăng thu nhập cho thành viên.

Việc hình thành phong trào “Nhà nước và nhân dân cùng làm” là bước chuyển đáng quý, giúp xã chủ động hơn trong xây dựng quy hoạch và thực hiện các tiêu chí trong thời gian tới.

Giảm nghèo bền vững với những bước đi chắc chắn

Ba Bể có tới 689 hộ nghèo (chiếm tỉ lệ 28,48%) và 352 hộ cận nghèo (chiếm 14,55%). Trong đó phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số sống ở vùng sâu, vùng xa, thiếu đất sản xuất, thiếu vốn, thiếu công cụ và hạn chế kiến thức sản xuất. Con số hơn 1.041 hộ nghèo đa chiều cho thấy mức độ khó khăn không chỉ nằm ở thu nhập mà còn ở khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục, nước sinh hoạt, thông tin.

Trước thực trạng ấy, mục tiêu giảm nghèo năm 2025 được xã đặt ra khá quyết liệt: giảm 78 hộ nghèo (tương đương 3,22%) và 48 hộ cận nghèo (tương đương 1,98%). Để đạt được mục tiêu trên, địa phương đã tập trung rà soát từng hộ, đánh giá từng chiều thiếu hụt để xác định đúng nguyên nhân nghèo. Trên cơ sở đó, các chính sách hỗ trợ được triển khai theo hướng “đúng, trúng và sát thực”.

Nhiều hộ nghèo đã được tiếp cận các chính sách an sinh xã hội thiết yếu, trong đó có 3.368 thẻ BHYT được cấp cho 689 hộ, hơn 108 triệu đồng tiền điện được hỗ trợ cho nhóm hộ khó khăn. Các chính sách giáo dục – đào tạo, hỗ trợ pháp lý, vay vốn sản xuất được thực hiện đầy đủ, tạo điều kiện để người dân ổn định cuộc sống, không bị tái nghèo khi gặp rủi ro.

Không dừng lại ở đó, xã cũng triển khai các hoạt động hỗ trợ sản xuất dù nguồn vốn đầu năm 2025 phải thu hồi do thay đổi mô hình chính quyền địa phương nhưng công tác rà soát nhu cầu, hướng dẫn nhóm cộng đồng lập dự án được thực hiện nghiêm túc. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để địa phương sẵn sàng khi nguồn vốn được phân bổ trở lại.

Nhiều tổ hợp tác hoạt động hiệu quả cũng góp phần tạo việc làm ổn định cho người nghèo: 19 tổ hợp tác với gần 150 lao động tham gia, duy trì sản xuất theo nhu cầu thực tế từng thôn, từ trồng cây ăn quả, rau màu đến chăn nuôi. Mô hình kinh tế tập thể không chỉ hỗ trợ các hộ khó khăn tiếp cận kỹ thuật mà còn tạo sức lan tỏa để phát triển sản xuất theo hướng hàng hoá.

Trên cơ sở đó, nhận thức của người dân đã dần thay đổi, nhiều hộ chủ động đăng ký học nghề, tham gia lớp tập huấn và mạnh dạn liên kết sản xuất.

Đổi thay từ sự vào cuộc đồng bộ

Hai chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững khi triển khai đồng thời tại Ba Bể đã tạo nên sự bổ trợ mạnh mẽ. Những tuyến đường được mở, những nhà văn hóa được duy trì, những lớp tập huấn được tổ chức liên tục. Cùng với đó, chính sách giảm nghèo hỗ trợ từ sinh kế đến an sinh đã giúp giảm gánh nặng cho người dân, tạo điều kiện để họ mạnh dạn tham gia vào các hoạt động cộng đồng.

Sự kết nối này cũng tạo cơ hội cho Ba Bể khai thác hiệu quả hơn lợi thế của mình. Nằm trong vùng lõi Vườn Quốc gia Ba Bể – nơi sở hữu vẻ đẹp thiên nhiên ưu đãi và bản sắc văn hóa độc đáo của người Tày, Dao, Mông, xã đang từng bước hình thành mô hình nông thôn mới gắn với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng.

Xã Ba Bể hôm nay vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng điều đáng quý là tinh thần tự lực, sự đồng lòng và cách làm bài bản trong triển khai hai Chương trình MTQG. Từ một vùng rộng lớn, bị chia cắt địa hình, hạ tầng thiếu đồng bộ, thu nhập thấp…, Ba Bể đang dần tìm thấy hướng phát triển dựa trên lợi thế bản địa: rừng, du lịch, văn hóa, nông nghiệp đặc sản.

Những bước đi ấy có thể chưa nhanh, nhưng chắc chắn và bền vững nhưng quan trọng hơn cả, đó là hành trình mà người dân chính là chủ thể. Chính họ đang làm nên diện mạo nông thôn mới, đang tự mình bước ra khỏi đói nghèo bằng bàn tay, ý chí và khát vọng đổi đời trên mảnh đất Ba Bể giàu tiềm năng.

×