Bắc Kạn: Phụ nữ Tày thường dành thời gian khâu bằng được thứ này cho ngày Tết.

Trở lại thôn Nà Lại (xã Đại Sảo, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn) lần này, chúng tôi cảm nhận rõ không khí Tết trầm lặng hơn mọi năm, dù thịt vẫn treo trên gác bếp, gà sống thiến vẫn vàng nhuộm trên mâm, mùi rượu men lá vẫn dậy hương nưng nức.

Nhà bà Nguyễn Thị Én, khi chúng tôi đến, giữa nhà, bà Én cùng cô cháu gái Nguyễn Ngọc Ánh đang bày những mảnh vải đủ sắc rồi tỉ mẩn luồn kim khâu lại thành những quả còn đuôi sóc sặc sỡ sắc màu.

Bà Én bảo, năm nay do dịch bệnh nên xã không tổ chức hội tung còn, nhưng đã thành thói quen rồi, cứ những ngày này bà lại mang vải ra khâu. Đường kim mũi chỉ trên những quả còn được bà khâu thẳng đều như những hạt ngô nếp. Bàn tay thoăn thoắt, mắt không cần nhìn, chỉ lát thôi những mảnh vải qua tay bà Én đã nên hình nên dạng.

Chủ nhân của những quả còn cho biết, thường khi tầm mùng 5 Tết, xã đã có hội tung còn, đây là phong tục tập quán của người Tày. Trước khi diễn ra hội tung còn, UBND xã sẽ giao về các thôn tìm người khéo may vá, thêu thùa để khâu những quả còn đuôi sóc.

Theo bà Én, những chiếc còn thường có 7 hoặc 9 nút thắt tua đuôi, ruột quả còn được nhồi bằng thóc, đỗ, ngô… một số người cho cát vào để quả còn thêm nặng, đầm tay khi tung.

"Ngày hội xuân, chiếc còn sẽ được những người dự hội quay, tung lên cột còn cao, phía trên cùng là một hoặc hai vòng đồng tâm được dán bằng giấy bản. Người Tày quan niệm quả còn mang theo thóc, ngô, lúa… mà bay trúng hồng tâm năm đó sẽ đem lại may mắn, mùa màng bội thu", bà Nguyễn Thị Én cho biết thêm.

Cụ Nguyễn Tiến Vinh, một cụ cao niên của vùng Tày Đại Sảo cho hay, "còn" theo chiết tự Tày có nghĩa là mang theo, thứ quả còn mang theo ở đây là khát vọng mùa màng bội thu của dân bản; chiếc còn có 7 nút thắt tua đuôi là tượng trưng cho con trai 7 vía, 9 nút thắt tua đuôi là con gái 9 vía. Cụ Vinh nói vui, bảo quả còn cũng có còn đực, còn cái là vì thế.

Trao đổi với PV, ông Hoàng Đức Quỳnh, Bí thư Đảng ủy xã Đại Sảo, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn thông tin, do tình hình dịch bệnh đang khá phức tạp nên năm nay, địa phương sẽ dừng tổ chức hội xuân.

Theo ông Quỳnh, việc thực hiện "5k" của người dân trên địa bàn xã rất tốt, nhờ đó mà xã Đại Sảo chưa có ca F0 trong cộng đồng nào. Ông Quỳnh mong muốn, trong những ngày Tết, người dân địa phương không chủ quan, lơ là, tiếp tục thực hiện tốt "5k" để đảm bảo an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng trước dịch bệnh Covid-19.