Bình Định: Dùng “đất lậu” thi công gói thầu Nhà nước hơn 12 tỷ đồng có thể bị khởi tố?

\Sai phạm không dừng lại ở khai thác đất "lậu"

Liên quan đến nội dung Báo Dân Việt phản ánh, sai phạm trong quá trình thi công Công trình Hạ tầng kỹ thuật khu dân cư xã Mỹ Hiệp - giai đoạn 2, do UBND huyện Phù Mỹ (tỉnh Bình Định) làm chủ đầu tư, Giám đốc Công ty Luật FDVN ­- Luật sư Lê Cao, cho biết: "Nếu có những hoạt động khai thác khoáng sản chưa cấp phép, dùng vật liệu không đúng đem vào hoạt động xây dựng công trình theo phản ánh của Báo Dân Việt, có thể đánh giá sai phạm ở các vấn đề về khai thác khoáng sản, lẫn vấn đề xây dựng công trình. Tùy theo những trường hợp cụ thể khác nhau, luật hiện hành đã có những chế tài xử lý".

Theo luật sư Lê Cao, căn cứ Điều 5 và Điều 47 Nghị định 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản.

Doanh nghiệp khai thác khoáng sản không phép mà không có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, có thể bị xử phạt từ 2 triệu đồng đến 100 triệu đồng, tuỳ vào khối lượng khoáng sản đã khai thác.

Trường hợp khai thác khoáng sản trái phép có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp thì mức xử phạt là nặng hơn rất nhiều, cụ thể là từ 140 triệu đồng đến 1 tỷ đồng. Ngoài ra, chủ thể vi phạm còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu toàn bộ khoáng sản được quy đổi bằng tiền, tịch thu phương tiện sử dụng vi phạm hành chính và có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thực hiện các giải pháp cải tạo, phục hồi môi trường khu vực đã khai thác, đưa khu vực khai thác về trạng thái an toàn.

Buộc chi trả kinh phí trưng cầu giám định, kiểm định, đo đạc và xác minh trong trường hợp có hành vi vi phạm.

Trường hợp vi phạm đến mức nghiêm trọng (khai thác khoáng sản không phép thu lợi bất chính từ 300.000.000 đồng trở lên hoặc khoáng sản trị giá từ 700.000.000 đồng trở lên …), đến mức phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự, thì các chủ thể vi phạm nếu đủ yếu tố truy cứu trách nhiệm hình sự, còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên theo quy định tại Khoản 4 Điều 227 Bộ Luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), mức phạt cao nhất lên đến 7 tỷ đồng.

"Như vậy, vấn đề khai thác không phép có thể dẫn đến các chế tài xử lý hành chính, hình sự tùy theo những vi phạm cụ thể được chứng minh bởi các cơ quan có thẩm quyền, việc này cần được xác minh, điều tra, làm rõ xem có các dấu hiệu vi phạm hay không để được xử lý", luật sư Lê Cao nói.

Nguy cơ không được nghiệm thu, quyết toán công trình

Theo Giám đốc Công ty Luật FDVN, trong trường hợp hành vi vi phạm các doanh nghiệp dẫn đến vi phạm cam kết trong hợp đồng với chủ đầu tư, cung cấp đất không đúng chất lượng, thì các doanh nghiệp còn phải đối mặt với khả năng không được nghiệm thu, thanh quyết toán công trình và chịu các chế tài xử phạt khác theo hợp đồng đã ký kết với chủ đầu tư.

Ngoài ra, nếu việc xây dựng công trình có những vi phạm nghiêm trọng thì ngoài những chế tài liên quan đến khai thác khoáng sản, các bên liên quan nếu có những sai phạm về xây dựng, còn có thể bị xử lý hành chính về lĩnh vực xây dựng hoặc có thể bị khởi tố theo Điều 224 Bộ luật hình sự về tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.

Luật sư Lê Cao cho rằng, ngoài truy cứu, xử lý trách nhiệm đối với các doanh nghiệp vi phạm, nếu để xảy ra vi phạm như nội dung Báo Dân Việt đã đăng tải. Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất huyện Phù Mỹ, với tư cách là đơn vị được giao nhiệm vụ tổ chức, triển khai thực hiện gói thầu cũng phải chịu trách nhiệm do thiếu kiểm tra, giám sát trong quá trình thực hiện dự án, chưa kịp thời phát hiện và ngăn chặn hành vi vi phạm của các doanh nghiệp.

Ngoài ra, UBND huyện Phù Mỹ - với tư cách là chủ đầu tư, đồng thời cũng là cơ quan có thẩm quyền trong việc quản lý, bảo vệ khoáng sản tại địa phương, phải chịu trách nhiệm khi đã buông lỏng quản lý, thiếu giám sát, để xảy ra tình trạng ngang nhiên khai thác khoáng sản trái phép của doanh nghiệp.

"Trên thực tế, nếu có những sai phạm liên quan đến quá trình đấu thầu, đầu tư xây dựng các dự án thì vai trò của cả chủ đầu tư và nhà thầu, có những mối liên hệ với nhau. Chủ đầu tư thực hiện đúng, giám sát nghiêm thì nhà thầu khó có thể để xảy ra những vi phạm, do đó cần có những giải pháp giám sát, điều chỉnh phù hợp để quy trách nhiệm đúng, nhằm đảm bảo hiệu quả của hoạt động đầu tư", luật sư Lê Cao nhận định.