Cần thêm một loại xổ số nữa tại Việt Nam?

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú Thứ năm, ngày 10/05/2018 11:25 AM (GMT+7)

Nếu Việt Nam thêm một loại sổ xố hóa đơn thì chúng ta sẽ biến những tờ hóa đơn nhỏ bé tưởng là vô ích trở thành công cụ hữu hiệu đem lại ích nước lợi nhà.

Thuế VAT đang đi về đâu?

Trong việc cân đối thu chi ngân sách hằng năm ở nước ta, thuế là một nguồn thu chiếm tỷ trọng lớn của ngân sách nhà nước, đặc biệt là thuế gián thu VAT thu từ người tiêu dùng xã hội. Theo Tổng Cục Thuế, thu thuế VAT chiếm tới 25% tổng thu ngân sách hàng năm.

Theo đại học Fulbright, kinh tế ngầm chiếm khoảng 25 -30% GDP, trong đó trốn thuế là một bộ phận trong nền kinh tế ngầm đó, đang góp phần đáng kể trong việc làm thất thu ngân sách. Trên thị trường Việt Nam, hiện tượng bán hàng không viết hóa đơn, hoặc có viết nhưng chỉ là hóa đơn thông thường, không có giá trị pháp lý đang xảy ra khá phổ biến đối với nhiều tổ chức cá nhân kinh doanh hàng hóa dịch vụ ở trên tất cả các kênh bán hàng như chợ, cửa hàng lẻ, siêu thị và trung tâm thương mại. Thực chất, siêu thị có xuất hóa đơn, tuy nhiên không phải là hóa đơn VAT mà chỉ là hóa đơn bán hàng thông thường in từ máy tính tiền hoặc viết bằng tay. Các siêu thị, nhà hàng, cung cấp dịch vụ kể cả của nước ngoài và VN xuất hóa đơn VAT chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Hóa đơn phổ biến tại nhiều đơn vị bán lẻ là hóa đơn viết tay (Ảnh minh họa)

Mặc dù Luật Thương mại đã quy định “Bán hàng từ trị giá từ 200.000đ trở lên đều phải xuất hóa đơn hợp pháp cho khách hàng”. Tuy nhiên, về phía người tiêu dùng, chỉ cơ quan đi mua hàng yêu cầu xuất hóa đơn VAT để hạch toán, còn lại, cá nhân tiêu dùng cho gia đình và bản thân phổ biến không lấy hóa đơn. Điều này đã tiếp tay cho việc lách và trốn thuế của một bộ phận tổ chức cá nhân và doanh nghiệp. Thật ra không thể trách người tiêu dùng, thậm chí một số cơ quan không lấy hóa đơn khi mua hàng hóa và dịch vụ. Bởi họ lấy hóa đơn để làm gì, có tác dụng và lợi ích gì cho họ?

Cần thêm loại xổ số …hóa đơn

Hiện, Tổng cục Thuế đã ứng dụng sử dụng hóa đơn điện tử, kết hợp với nối mạng các máy tính tiền thường xuyên với Cục Thuế để quản lý doanh thu tính thuế. Việc này đã và đang được triển khai thí điểm ở một số thành phố lớn và một số những đơn vị có doanh thu cao hàng ngày, từ đó sẽ nhân rộng tiếp ra các địa phương.

Ngoài biện pháp kĩ thuật kể trên, Bộ Tài chính cũng cần phải có những quy định chi tiết về việc bán hàng và dịch vụ phải xuất hóa đơn VAT 100%, nhất là đối với các đơn vị doanh nghiệp kinh doanh có địa điểm và vị trí cố định. Mỗi tờ hóa đơn đó sẽ được tính là một tờ vé số.

Hóa đơn sổ xố tại Đài Loan

Số thứ tự ghi trên hóa đơn là cơ sở để quay sổ xố cho KH định kì hàng tháng. Thực tế, đây là một biện pháp rất hiệu quả mà các nước tiên tiến đã áp dụng từ lâu đem lại nhiều lợi ích cho người tiêu dùng và đất nước. Trước hết, nó kích thích tiêu dùng xã hội, góp phần thúc đẩy sản xuất trong nước phát triển, tăng sức cầu của toàn xã hội. Thứ hai, nhà nước sẽ nắm được một cách chắc chắn doanh thu của từng tổ chức cá nhân kinh doanh dịch vụ là cơ sở để thu thuế. Thứ ba, một khi doanh thu bán hàng dịch vụ đã được minh bạch, sẽ tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp, giảm bớt các tiêu cực không mong muốn, kể cả những tiêu cực trong một bộ phận cán bộ quản lý thu ngân sách ở từng địa phương. Trên cơ sở hạch toán đầy đủ doanh thu và nghĩa vụ với ngân sách, các doanh nghiệp sẽ chủ động trong việc xây dựng kế hoạch, sản xuất, kinh doanh dịch vụ và vận hành một cách đàng hoàng, minh bạch trên thị trường, đồng thời chắc chắn sẽ giảm bớt những đợt kiểm tra gây phiền hà cho chính doanh nghiệp.

Nếu Việt Nam thêm một loại sổ xố hóa đơn thì chúng ta sẽ biến những tờ hóa đơn nhỏ bé tưởng là vô ích trở thành công cụ hữu hiệu đem lại ích nước lợi nhà. Biết đâu, trong một buổi sáng may mắn, một số những người tiêu dùng chân chính, nghiêm túc lấy hóa đơn mua hàng một cách thường xuyên, sẽ trở thành những tỷ phú của Việt Nam bằng hành động tích cực , hợp pháp, hợp lòng dân của mình. Chúng ta tin tưởng rằng, được sự đồng thuận về nhận thức về lợi ích của loại sổ xố hóa đơn mua hàng này và thực hiện tổ chức một cách khoa học thì nguồn thu ngân sách sẽ tăng thêm đáng kể, góp phần thêm nguồn chi tiêu cho xã hội đang cần nhiều chi phí trước mắt cũng như lâu dài của đất nước ta.