Bình luận
0
Cứ như miêu tả trong “Đại Việt thông sử”, thì Lê Ngân là “người xã Đàm Di thuộc Lam Sơn, theo Cao Tổ khởi binh”. Tức, ông là đồng hương của vua Lê Lợi, tham gia đội quân chống Minh ngay từ thuở ban đầu.
Lực lượng của Lê Lợi khi mới dựng cờ nghĩa, còn ít lắm. Chứng cứ ấy, trong “Đại Việt sử ký toàn thư” còn để lại: “Buổi đầu, vua kinh dinh bốn phương, phía bắc đánh giặc Minh, phía tây đuổi Ai Lao, tránh chỗ thực, đánh chỗ hư, đến đâu được đấy, chỉ có võ thần là bọn Lê Thạch, Lê Lễ, Lê Sát, Lê Vấn, Lê Ngân, Lê Lý 30 người, văn thân là bọn Lê Linh, Lê Quốc Hưng; quân cha con thì có 20 quân già yếu, hộ vệ chỉ có 1 nghìn người mà thôi”.
Đội quân vì nghĩa ấy, so với quân Minh dạo đó, thật chẳng khác gì trứng đòi đập đá cả. Ấy thế mà “tướng sĩ đồng lòng”, để rồi có ngày ca khúc khải hoàn.
Bản thân Lê Ngân không quản ngại xông pha mũi tên, hòn đạn mà giúp chúa dựng nghiệp. “Lam Sơn thực lục” cho hay, vào tháng Giêng năm Mậu Tuất (1418), khi Lê Lợi mới nổi dậy, giặc Minh biết xua quân đến bức, Lê Lợi phải lui về đóng nơi Lạc Thủy mai phục.
Đến ngày 13, giặc kéo quân đến rất đông, hai bên cự chiến, và “Cháu Nhà vua là Lê Thạch, cùng bọn Đinh Bồ, Lê Ngân, Lê Lý đánh hãm vào trận giặc trước, chém được hơn ba nghìn đầu. Quân lương, khí giới, cũng bắt được kể nghìn”. Chiến thắng đầu tiên trước kẻ thù ấy, tên tuổi Lê Ngân đã được sử sách ghi lại rồi.
Quan pháp Ty tuyên án Lê Ngân
Trong 10 năm chống Minh, cùng với bao võ tướng nhà Lê, ông lập được nhiều chính tích nơi chiến trường. Khi điểm qua sự nghiệp của vị nhạc phụ tương lai của vua Thái Tông, Lê Quý Đôn trong “Đại Việt thông sử” đã ghi rất rõ ràng. Nào là lập công nơi ải Khả Lưu, nào là chiếm thành Nghệ An, bắt được tên chỉ huy Thái Phúc…
Công lao cùng vua vào sinh ra tử bao phen, góp phần lớn công lao vào đại cuộc cho nhà Hậu Lê. Bởi thế nên khi sạch bóng quân thù, Bình Định vương Lê Lợi lên ngôi chí tôn, thì danh phận của công thần Lê Ngân cũng đổi khác. Năm Mậu Thân (1428), ông được phong là Suy trung Tán trị Hiệp mưu công thần, Nhập nội tư mã, tham dự vào việc triều chính.
Quyền cao tột bậc
Thời gian đầu nắm quyền, vua Lê Thái Tổ không chỉ chăm lo việc quốc thái dân an, mà vẫn luôn nhớ đến những ngày gian khó có bao anh hùng, hào kiệt đã giúp mình dựng nên nghiệp lớn. Thế nên, ngày mùng 3 tháng 5 năm Kỷ Dậu (1429), 93 công thần được ban biển ngạch, huyện thượng hầu có 3 người, còn á thượng hầu có 1 người, và người đó chính là Lê Ngân.
Năm Đinh Tỵ (1437), Lê Sát vì lạm quyền, bị vua xử tội chết. Sau đó, như “Đại Việt thông sử” ghi, vua Lê Thái Tông “cho ông lên làm thủ tướng, phong là Nhập nội đại đô đốc, phiêu kỵ thượng tướng quân ở trấn Quy Hóa; đặc tiến khai phủ nghi đồng tam ty, Thượng trụ quốc Quốc thượng hầu”.
Trong bài chế văn, vua khen ông “là khí thiêng liêng của sông núi; là tài lớn của triều đình”, và cũng tỏ lòng tin tưởng vào viên cố mệnh đại thần “Ngươi đã: nhặt cung rơi ở Đỉnh Hồ, thân chịu cố mệnh; ôm vừng hồng dưới vực thẳm đặt lên mây xanh.
Khá nên phụ đạo chuyên cần. Nay ủy cho việc tâm phúc. Sung vào súy phủ; lên đến ngôi cao. Để vỗ về trăm họ, trị nước yên nhà; để cai quản trăm quan, nắm giữ then chốt”. Đến thời điểm này, rõ là Lê Ngân quyền cao tột bậc, dưới một người, mà trên ức vạn người.
Lê Ngân phải tội chết
Ấy nhưng không phải vị công thần họ Lê không có chỗ đáng trách đâu. Ông dù là công thần nhà Lê đấy, nhưng tính tình lại được nhận xét là “cứng xẵng hẹp hòi”. Chuyện là, ở làng Lê Ngân, có Phạm Mấn tranh ruộng với gia nô của ông. Trong lúc hai bên tranh chấp, lời qua tiếng lại, Mấn có nói đụng chạm đến ông.
Lúc ấy, Lê Ngân còn chưa về dưới cờ nghĩa của Lê Lợi. Thế rồi sau này, cả Mấn và ông đều tham gia khởi nghĩa, nhưng sau Mấn đầu hàng giặc. Sau này, đất nước đã độc lập rồi, Ngân đã làm quan to trong triều, tội của Mấn ông biết được, vẫn để bụng chuyện cũ, ông sai hình quan truy xét lại tội ấy, Mấn bị khép án chém.
Nhưng quan Đại Tư đồ Lê Sát can rằng: “Nay bọn ta có quyền thế mà thù hằn người làng thì làm thế nào chẳng được? Sau này lỡ ta hết quyền thế rồi chả lẽ để con cháu chúng ta gánh chịu tai họa thù oán hay sao?” Nhưng Lê Ngân đâu có chịu, ông đáp rằng: “Con cháu nó còn biết gây oán, con cháu ta lại không biết trả thù hay sao?” May cho tên Mấn, sau được khoan hồng, đầu không lìa cổ, chỉ bị lưu đày mà thôi.
Con gái Lê Ngân là Lê Nhật Lệ khi tiến cung, được phong làm Chiêu nghi. Xét trong phẩm cấp như “Từ điển chức quan Việt Nam” cho hay, thì Chiêu nghi là danh của nội mệnh phụ. Đến tháng 7 năm Đinh Tỵ (1437), theo “Toàn thư”, Chiêu nghi Lê Nhật được phong làm Huệ phi, còn Nguyên phi Ngọc Dao con Lê Sát bị phế làm thứ nhân.
Vậy là nhờ có cha, Nhật Lệ đã đứng vào hàng phi của vua trẻ Lê Thái Tông. Tiếc nỗi, ngày vui ngắn chẳng tày gang. Mới được thăng làm Huệ phi tháng 7 thì đến tháng 12 năm ấy, Huệ phi đã bị giáng xuống làm Tu dung (thuộc tam tu: tu nghi, tu dung, tu viện, dưới cả tam chiêu: chiêu nghi, chiêu dung, chiêu viện). Vì đâu nên nỗi?
Được vua sủng ái nhờ cha, mà bị vua ruồng rẫy, lây tội, cũng bởi cha. Mà Lê Ngân, còn mắc đại tội đến nỗi phải chết nữa? Vì sao vậy? Xét ra, việc cũng không đến nỗi quá nặng để vua xử tội chết chính nhạc phụ của mình, cũng là khai quốc công thần nhà Lê. Sự vụ, nơi “Khâm định Việt sử thông giám cương mục” có ghi lại. Ấy là nhân con gái được vua phong làm phi, Nhập nội đại đô đốc Lê Ngân mới lập bàn thờ Phật Quan Âm để cầu cho con gái được vua yêu chiều.
Việc ấy, rồi cũng lộ ra, có kẻ báo cho vua Thái Tông biết. Để điều tra rõ thực hư, vua trẻ liền sai Thái giám Đỗ Đạt đem theo 50 võ sĩ đến khám nhà Lê Ngân. Quả nhiên “soát thấy có pho tượng Phật để thờ, vàng, bạc và lụa màu”. Để cho chắc chắn, nô tỳ nhà vị nhạc phụ được xét hỏi.
Việc thờ Phật như vậy, chưa phải trọng tội; nhưng việc bị tố cáo dùng việc thờ Phật để cầu cho con gái được vua yêu, rõ là có mưu đồ không tốt. Chẳng biết Lê Ngân có chột dạ hay chăng, nhưng như “Việt sử cương mục tiết yếu” cho hay, thì ngay hôm sau, Lê Ngân vào chầu, trút mũ tạ tội với vua và giãi bày:
“Thần vất vả lâu ngày, có nhiều bệnh tật. Thầy bói nói chỗ thần ở xưa có ngôi chùa cổ đã bị phá, hay gây tai họa, nên sửa lại để cầu phúc cho kiếp sau. Nếu được soi xét, thì xin cho về quê hương đồng ruộng để sống hết buổi tàn còn lại”.
Ông cũng lường trước rằng, nếu tra tấn những người nhà của ông, thì bị đau, chúng sẽ khai khác đi. Rõ là vị nhạc phụ, cũng đã lường trước sự tức giận của vị vua, cũng là con rể nên “rào trước đón sau”, và hẳn không nghĩ đến việc phải thụ hình nghiệt ngã về sau. Nhưng…
Vua Lê Thái Tông lúc này quyền bính mới nắm sau khi diệt trừ Lê Sát, tuổi vua mới tròn 15, chưa phải là đã điềm tĩnh để mà quyết việc, nhất là khi đang nóng giận. Dẫu nghe lời vị trọng thần giãi bày, nhưng ngài không nhún mình, mà giao việc ấy cho pháp ty xét. Và số mạng vị đại thần đã được định.
“Đại Việt thông sử” cho biết, vua bắt ông tự chết, tịch thu gia sản, thân thích đều bị liên đới. Cái chết của vị công thần ấy, đa phần đều xót thương vì không đáng tội. Lê Quý Đôn cho rằng: “Ông là công thần mở nước, mà chết không đáng tội”. Còn Đặng Xuân Bảng thì than “Ngân không đáng tội chết. Dư luận cho là oan uổng”…
Với con số may mắn hôm nay ngày 4/12, con giáp tuổi Hợi "đỏ" nhất, làm gì cũng suôn sẻ, sự nghiệp thuận lợi, tài lộc dư dả, chuyện tình cảm cũng êm đẹp.
Chia sẻ
Văn khấn Rằm tháng 10 Âm lịch 2025 sẽ giúp bạn gửi lòng thành tới gia tiên, Thần linh, cầu mưa thuận gió hòa, gia đình bình an, may mắn.
Chia sẻ
Tại Hà Nội, công nghệ BMW – Giải pháp xử lý môi trường dựa trên nguyên lý “Tự nhiên – Tuần hoàn – Tái tạo” được tiếp nhận và ra mắt, đánh dấu bước hợp tác quốc tế quan trọng giữa doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản trong lĩnh vực nông nghiệp bền vững.
Chia sẻ
Tôi biết ơn bố vì luôn đồng hành cùng mình, bất chấp khoảng cách địa lý.
Chia sẻ
Trong lịch sử phong kiến, hoàng đế Trung Quốc Chu Hậu Chiếu được nhiều người biết đến với một sự việc kỳ lạ. Ông có hơn 100 con trai nhưng không ai trong số họ là con ruột. Chuyện kỳ quái gì đã xảy ra với vị hoàng đế này?
Chia sẻ
Ước tính trong 21 năm nổ ra khởi nghĩa, hàng chục vạn quân khăn vàng do Trương Giác đứng đầu bị tiêu diệt. Tình trạng vô pháp, hỗn loạn vẫn còn xảy ra sau đó nhiều năm, dẫn đến tổng số người chết lên tới 3-7 triệu người.
Chia sẻ
Chứng kiến chiến thắng nhọc nhằn 2-1 của U22 Việt Nam trước U22 Lào ở trận ra quân tại bảng B môn bóng đá nam SEA Games 33, một số CĐV Đông Nam Á cho rằng, các học trò HLV Kim Sang-sik thi đấu thiếu thuyết phục.
Chia sẻ
Sau khi có chiến thắng nhọc trước U22 Lào tại trận mở màn SEA Games 33, Đình Bắc đã có những chia sẻ về tinh thần chiến đấu của toàn đội và mục tiêu sắp cho trận đấu sắp tới.
Chia sẻ
Vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ, khí hậu trong lành, nguồn nước dồi dào... là tiềm năng lớn để xã Ngũ Chỉ Sơn, tỉnh Lào Cai phát triển nông nghiệp gắn phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, mang lại nguồn sinh kế cho đồng bào các dân tộc nơi đây.
Chia sẻ
Dù vượt qua U22 Lào 2 - 1 để tạm dẫn đầu bảng B, U22 Việt Nam vẫn khiến HLV Kim Sang-sik không hài lòng. Ông tiếc nuối vì lẽ ra U22 Việt Nam có thể tận dụng được nhiều cơ hội hơn.
Chia sẻ
Các máy bay không người lái của Ukraine vừa tấn công một căn cứ đặc nhiệm tinh nhuệ nằm dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Tổng thống Chechnya Ramzan Kadyrov và tòa nhà trụ sở của FSB tại Chechnya, ngay trước thềm các cuộc đàm phán hòa bình tại Moscow.
Chia sẻ
Theo luật sư, việc cá nhân chia sẻ, lưu trữ tài liệu xấu, độc hại có thể sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào mức độ và hậu quả gây ra.
Chia sẻ
Dù giành chiến thắng 2-1 nhờ cú đúp của Đình Bắc, nhưng màn trình diễn tại Rajamangala cho thấy "Những chiến binh sao vàng" cần tận dụng triệt để quãng nghỉ 8 ngày tới để khắc phục khâu dứt điểm trước khi đối đầu Malaysia.
Chia sẻ
Nước chủ nhà SEA Games 33 Thái Lan đã có thư xin lỗi đến Ủy ban Olympic Việt Nam và Lào sau sự cố không phát nhạc nền quốc ca trước trận đấu giữa U22 Việt Nam và U22 Lào.
Chia sẻ
HLV Trần Đình Tiền và "dàn sao" của ĐT bóng chuyền nam Việt Nam đã có những chia sẻ về quá trình tập luyện, những khó khăn và mục tiêu tại SEA Games 33 trên đất Thái Lan.
Chia sẻ
Ở màn so tài tại lượt trận thứ 3 bảng A ASEAN Club Championship 2025/26, CLB CAHN sớm có bàn mở tỷ số do công của Leo Artur vào phút thứ 10 và được chơi hơn người phần lớn thời gian của hiệp hai nhưng các học trò HLV Alexandre Polking vẫn bị Buriram United cầm hoà 1-1.
Chia sẻ
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Yury Kokov tuyên bố, các chính trị gia phương Tây ủng hộ việc kéo dài xung đột ở Ukraine nhằm che giấu các cuộc khủng hoảng thảm khốc trong nước.
Chia sẻ
U22 Việt Nam áp đảo danh sách 10 cầu thủ đắt nhất SEA Games 33; HLV Shin Tae-yong trở lại Indonesia; Messi xếp trên Ronaldo về thành tích ghi bàn; hHuyền thoại Chelsea qua đời ở tuổi 85; Real hoãn đàm phán gia hạn hợp đồng với Vinicius.
Chia sẻ
Tổng Bí thư Tô Lâm giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo hoàn thiện các đề án hỗ trợ người khuyết tật để báo cáo Ban Bí thư vào quý 2/2026. Người đứng đầu Đảng yêu cầu tạo bước chuyển mới, hành động mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn để nâng cao chất lượng cuộc sống của hơn 7 triệu người khuyết tật trên cả nước.
Chia sẻ
Vụ sụt lún bất ngờ trên đường Nguyễn Công Trứ, TP Đà Nẵng làm xuất hiện hố sâu nuốt trọn hai ô tô, đặt ra nhiều câu hỏi về điểm bất thường tại khu vực giáp công trình đang thi công phần ngầm.
Chia sẻ
Ngày 01/12/2025, đoàn công tác của Trường Đại học Raiganj và Trường Đại học Biswa Bangla Bisabidyalay, Ấn Độ đã đến thăm và làm việc tại Khoa Kế toán và Quản trị kinh doanh (KT&QTKD), Học viện Nông nghiệp Việt Nam.
Chia sẻ
Đoạn video do một chiến binh tình nguyện người Mỹ ghi lại tại Ukraine đang gây chú ý mạnh trên mạng xã hội vì hiếm hoi cho thấy cảnh dụ hàng binh sĩ Nga giữa chiến trường Donbass khốc liệt.
Chia sẻ
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêm chủng là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa một số loại viêm màng não do vi khuẩn phổ biến, trong đó có viêm màng não do não mô cầu.
Chia sẻ
Nhu cầu về sản phẩm có chất lượng cao và nguồn gốc rõ ràng ngày càng tăng, thúc đẩy các doanh nghiệp và nông dân tại Đắk Lắk đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm, đặc biệt là các sản phẩm OCOP. Những nỗ lực này không chỉ đáp ứng thị trường trong nước mà còn giúp địa phương xuất khẩu sang thị trường quốc tế, từ đó mở ra cơ hội lớn cho các mặt hàng nông sản đặc trưng của tỉnh.
Chia sẻ
Ban Tổ chức Cuộc thi Tuyên truyền viên tiết kiệm điện 2025 của Bộ Công Thương vừa công bố 22 tác phẩm đoạt giải trên toàn quốc. Trong đó, PC Đắk Lắk đã xuất sắc giành giải Nhất tại cuộc thi lần này.
Chia sẻ
Nhờ phát triển du lịch cộng đồng, cuộc sống người dân bản Kho Mường, xã Pù Luông (Thanh Hóa) đã từng bước thoát nghèo, có nguồn thu nhập ổn định nhờ khai thác cảnh quan thiên nhiên đại ngàn và gìn giữ văn hóa bản địa.
Chia sẻ
Phát biểu tại họp báo sau chiến thắng 2-1 trước U22 Lào trong trận ra quân bảng B môn bóng đá nam SEA Games 33, HLV Kim Sang-sik ghi nhận nỗ lực của toàn đội, đồng thời nhấn mạnh điều quan trọng nhất là U22 Việt Nam đã đạt được mục tiêu giành trọn 3 điểm.
Chia sẻ
Công an tỉnh Vĩnh Long đã ra quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án, tạm đình chỉ điều tra bị can đối với Nguyễn Văn Bảo Trung (SN 1992, nơi thường trú xã Tam Ngãi, tỉnh Vĩnh Long), tài xế trong vụ án “vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ xảy ra tại xã Vĩnh Xuân".
Chia sẻ
Ngày 3/12, Công an phường Hà Đông (TP.Hà Nội) cho biết đang lập hồ sơ xử lý vụ việc 2 đối tượng xăm trổ hung hãn hành hung một nam thanh niên trên địa bàn.
Chia sẻ
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 45/2025 của Thủ tướng quy định đối tượng thuê nhà ở công vụ tại các địa phương thuộc diện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Trần Đình Ba 
